پوپوليسم يعني چه؟

پوپوليسم يا مردم باوري عبارتست از اعتقاد و بزرگداشت مفهوم «مردم» يا «خلق» تا حد مفهومي مقدس و باور بر اينکه هدف هاي سياسي را بايد بنا به خواست و نيروي مردم جدا از حزب ها و نهادهاي موجود پيش برد. پوپوليسم خواست مردم را عين حق و اخلاق مي داند و اين خواست را برتر از همه ساز و کارهاي اجتماعي مي شناسد و بر اين باور است که ميان مردم و حکومت بايد رابطه مستقيم وجود داشته باشد. يکي از خصوصيات «مردم باوري» يافتن توطئه هاي ضد مردمي است. در هر کجا باشد و اين برداشت معمولا به دشمني هاي نژادي و قومي دامن مي زند. ريشه مردم باوري در ميان روشنفکران تند روسيه در دهه 1860 با ظهور مردم باوران پديد آمد، آن ها بر آن بودند که روسيه بي آنکه مرحله سرمايه داري را بگذراند مي تواند مستقيما به سوسياليسم برسد و اساس آن را مي توان بر کمون هاي روستايي گذاشت در دهه 1870 دانشجويان نارودينک (مردم باور) به روستاها رفتند تا بذر انقلاب را بپراکنند و در دهه 1180 «حزب آزادي و زمين» را بنيان نهادند، مردم باوران در ابتدا بر اين اعتقاد بودند که انقلاب کار مردم است که در روسيه معناي آن دهقانان بودند نه اقليت مبارز انقلابي، اما در پايان قرن نوزدهم مارکسيست هاي روسيه که به عمل سازماني و حزب پيشرو باور داشتند به همه روش هاي انقلابي غير مارکسيست برچسب «مردم باوري» يا «پوپوليسم» زدند و عنوان «پوپوليسم» تا اندازه اي تحقير گرديد. انديشه هاي سياسي، اجتماعي و اقتصادي که مردم باورانه شناخته مي شوند، در هر جا شکلي خاص دارد. اين تعبير در آمريکا نخست براي حزب مردم باور به کار برده شد که در 1819 براي دفاع از منافع کشاورزان تشکيل شد. سنت مردم باوري آمريکايي بعدها به حزب سوسياليست نورمن تامس و گروه هايي مانند آن منتقل شد. در جناح راست آمريکا، مردم باوري را پس از 1945 در روش کساني چون؛ سناتور مک کارتي و جورج والاس مي توان يافت. ظهور چپ نو را نيز برخي «پيروزي جهاني مردم باوري» دانستند، مردم باوري را در جنبش هاي روستايي اروپاي شرقي پيش از 1939 در فاشيسم، نازيسم و در بسياري از جنبش هاي آزادي بخش جهان سوم مي شود يافت. مهم ترين آموزه هاي پوپوليسم عبارتند از: 1. جلب پشتيباني مردم با توسل به وعده هاي کلي و مبهم و معمولا تحت کنترل رهبر فرهمند و شعارهاي ضد امپراياليستي 2. پيشبرد هدف هاي سياسي مستقل از نهادها و احزاب موجود، يا فرا خواني توده مردم به اعمال فشار مستقيم بر حکومت. 3. بزرگداشت و تقديس مردم و اعتقاد به اينکه هدف هاي سياسي بايد به اراده و نيروي مردم و جدا از احزاب و سازمان هاي سياسي پيش برده شوند. پوپوليسم داراي مشخصات عوامفريبي تقديس شخص رهبر، تعصب، تکيه به توده هاي محروم و از خود بيگانه، نداشتن ايدئولوژي مشخص اصلاح طلبي، بورژوايي بودن و عناصري از ضديت يا امپرياليسم و ملي گرايي است. توسعه خواهي پرو بال دادن به نيروهاي وابسته به بازار داخلي و گاه آزادي هاي سنديکايي و دموکراتيک از خصلت هاي عمده دوران پوپوليسم است. پوپوليسم ممکن است چپ باشد يا راست و يا هيچ کدام از اينها نباشد، ولي معمولا ارتجاعي است و خواهان بازگشت به فضايل دوران گذشته است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه