راه درمان وسواس چیست؟

وسواس یک نوع اختلال روانی است که دارای اشکال مختلف می­باشد، مانند وسواس در تمیز کردن و ترس از آلودگی، وسواس در وارسی و ترس­های مربوط به سلامتی، وسواس در طهارت و نجاست، وسواس در تکرار و اجبارهای شمارشی، وسواس ها و اجبارهای خرافی، وسواس در صرفه جویی و ... . با توجه به گستردگی انواع وسواس و تخصصی بودن روش درمان آن، بخصوص که در مواردی علاوه بر راهنمائی و مشاوره احتیاج به روان­کاوی و یا درمان داروئی دارد، بهترین راه برای درمان، مراجعه به یک روان­پزشک است. به هر حال اگر مراد شما از وسواس، وسواس در انجام مسائل شرعی اعم از طهارت و نجاست و یا وسواس در انجام عبادت و غیر آن باشد، یکی از راه­هایی که شرع مقدس برای برداشته شدن فشار اضطراب از روی فردی که دچار وسواس گردیده و به منظور عدم تشدید وسواس و ایجاد آرامش و در نهایت رهایی او، تعیین نموده است، تجویز بی اعتنائی کردن به وسوسه ها و شک ها و نخواستن تکلیف از شخص وسواس در عمل به تکالیف خاص شک می­باشد. به این معنی که یک شخص معمولی وقتی در اصل انجام و یا صحت یک وظیفه در حال انجام و ... دچار شک می­شود باید طبق دستورات شرعی مربوط به آن شک عمل کند تا وظیفه خود را انجام داده باشد؛ اما مسئولیت اعتنا و توجه به شک در شخص مبتلا به وسواس، علاوه بر مشقت داشتن موجب ایجاد نگرانی و اضطراب و تشدید حالت وسواس در شخص شده و به تدریج موجب پایداری و نیز گسترش دامنه وسواس می­گردد، به همین دلیل عدم توجه به شک و ادامه عمل، به خصوص در مراحل اولیه ابتلاء به وسواس، در جلوگیری از مزمن شدن آن و رهایی از وسوسه بسیار موثر است.    به عنوان مثال در احکام شرعی آمده است: شخصی که دچار کثرت شک در نماز است حتی اگر به حد وسواس نرسیده باشد "اگر بعد از عمل است باید بنا بگذارد که عمل او صحیح بوده و به این صورت به شک خود بی­اعتنائی کند و اگر از عمل خارج نشده و شک کند که چیزی را به جا آورده چنانچه بجا آوردن آن عمل را باطل می­کند باید بنا بگذارد که آنرا بجا نیاورده و اگر بجا نیاوردن آن موجب بطلان عمل می­شود باید بنا بگذارد که بجا آورده" [i]  و از ائمه اهلبیت علیهم السلام نقل شده که فرموده اند: کسانی که زیاد شک می­کنند نباید به شک خود اعتنا نمایند. [ii]   البته این روایت در مورد شک در تعداد رکعات نماز مورد استفاده قرار گرفته است ولی می توان آن را به عنوان یک راه حل در تمام زمینه ها سرایت داد و جاری ساخت. امروزه روان­پزشکان به این راه درمان پی برده­اند و از آن به عنوان «شیوه مواجهه و جلوگیری از پاسخ» تعبیر می­کنند که دارای اصولی می­باشد از جمله اینکه: 1- تا آنجا که می توانید با چیزهایی که باعث ترس تان می­شود روبرو شوید. 2- اگر احساس اجبار می­کنید که از چیزی اجتناب کنید این کار را انجام ندهید. 3- اگر احساس اجبار می­کنید که به آدابی بپردازید که احساس بهتری را در شما بر می انگیزد از آن اجتناب کنید. 4- گام­های 1 و 2 و 3 را تا هر زمانی که برایتان امکان داشت ادامه دهید. [iii] [iii] لی بائر- غلبه بر وسواس- ترجمه مسعود محمدی .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه