ویرایش علمی - امام حسین(ع) می فرمایند:‌ ان الله واله ما خلق العباد الا لیعرفوا، می خواستم این را برایم باز کنید که یعنی چه؟ آیا منظور لیعبدوا است یا خیر؟ انتهایش چیست؟ آیا انتهای لیعرفوا فناء فی الله است؟ آیا می توان آن را همان لیعبدوا بدانیم؟ آقای طاهرزاده می فرمایند که هدف رشد ما است که این رشد در مسیر بندگی ایجاد می شود. آخر کلام اولی درست است یا دومی؟

در پاسخ به مطالب ذیل توجه کنید : 1- روایات مورد پرسش در منابع روایی چنین نقل شده است : فی العلل عن الصادق علیه السلام قال خرج الحسین بن علیّ علیهما السلام على أصحابه فقال ایّها الناس انّ اللَّه جلّ ذکره ما خلق العباد الّا لیعرفوه فإذا عرفوه عبدوه و إذا عبدوه استغنوا بعبادته عن عبادة من سواه فقال له رجل یا ابن رسول اللَّه بأبی انت و امّی فما معرفة اللَّه قال معرفة اهل کلّ زمان امامهم الذی تجب علیهم طاعته.تفسیر الصافی، ج 5، ص: 752- این روایت در تفسیر آیه 56 سوره مبارکه ذاریات وارد شده است : وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ (56)من جن و انس را نیافریدم جز براى اینکه عبادتم کنند (و از این طریق تکامل یابند و به من نزدیک شوند ). و در تفسیر لیعبدون در روایت از معصوم ع هست که فرمود ای لیعرفون, یعنی برای اینکه معرفت پیدا کنند. بنابراین تفسیر می توان نتیجه گرفت که هدف ابتدایی عبادت است و از طریق عبادت انسان به عرفان و معرفت خداوند می رسد. البته اگر کسی به معرفت نظری و عملی پروردگار برسد این به معنای فنای در او است, زیرا معرفت خداوند بدون توحید امکان پذیر نیست و توحید چه در بعد نظری و چه عملی همان فنای فی الله است. 3- با توجه به این روایت روشن می شود که اولا میان عبادت و معرفت رابطه ای تنگاتنگ وجود دارد و ثانیا میان معرفت و فنای فی الله نیز همین ارتباط هست و در حقیقت این مسیری است که انسان برای رسیدن به کمال و قرب الهی باید از آن عبور کند . 4- بازگشت حرف آقای طاهر زاده به مطلبی است که بیان شد و میان این دو منافاتی وجود ندارد, یعنی کمال و رشد انسان در معرفت توحیدی و فنای فی الله است که از طریق عبادت حاصل می شود . .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه