خداوند به همگان سفارش می کند که فقط از خدا استعانت و کمک بجویید، آیا کمک خواستن از غیر خدا درست است؟

درخواست کمک از غیر خدا، دو صورت دارد: 1. کمک خواهی از غیر خدا، خواه انسان یا عامل طبیعی، با اعتقاد به این که او در فعل و کمک رسانی خود، از خدا بی نیاز است و از موضع استقلال، انسان را یاری می کند، بى شک چنین استعانت و کمک خواهی، شرک است و ناپسند. 2. کمک خواهى از غیر خدا به قید این که این فرد، در کمک رسانی خود، از نیروی خدادادی بهره گرفته و انسان را یاری می کند، چنین کمک خواهی نه تنها مایه شرک نیست، بلکه عین توحید است، اصولا زندگى بشر و جریان طبیعت، بر کمک گیرى از اسباب، استوار است و در این مسئله، هیچ فرقى میان اسباب طبیعى و غیبى نیست. انسان موحد، تنها بایستى به اسباب، به عنوان وسیله نگریسته، براى آنها، استقلال در تأثیر، قائل نشود. بنابراین هرگاه درخواست کمک از فردی منوط به اذن الهی و مشیت او شود، طبعاً چنین درخواستی هر چند به ظاهر از غیر خداست، ولی در واقع درخواست کمک از خدا است که به این فرد قدرت و توانایی داده که در مواردی دیگران را یاری کند. قرآن در موارد متعددى دستور می دهد، که از غیر او نیز استعانت بجوییم به این آیه بنگبرید: «اِسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلاةِ؛(1) از شکیبایی و نماز کمک بگیرید». نماز و شکیبایی، فعل انسان است، و با انجام این دو فعل، انسان قوی و نیرومند می شود. از این رو، این نوع از استعانت از غیر خدا ، ارتباطی به شرک و پرستش فرد ندارد.(2) مرحوم آیت الله میلانى مى نویسد: «استمداد از امام بى اشکال است یارى خواستن از آنان به اعتبار اینکه سبب و وسیله است و از خدا مى خواهد که حاجت و یارى کسى که از آنان حاجت و یارى خواسته است خدا برآورد و کلمات یا على بن موسى بن الرضا همچون یا محمد و یا على در دین منعى ندارد همانطورى که در کارهاى روزمره خود از هم نوعان خود مدد و یارى مى طلبیم و منافاتى ندارد که ما خدا را موثر حقیقى بدانیم چون اینها را به عنوان وسایط و وسایل مى خوانیم و فرق اینها با سایر مردگان اینست که اینان مرتبت و شرافت نزد خداوند متعال دارند و مانند سایر مردگان نیستند و نزد پروردگار زنده اند و روزى مى خورند «بل احیاء عند ربهم یرزقون»(3) صداى مابه آنان مى رسد ولى مردگان دیگر این طور نیستند و این قابلیت را ندارند.»(4) پی نوشت:1) بقره، آیه 45.2) راهنماى حقیقت، ص 160.3) آل عمران، آیه 169.4) دیدگاههاى علمى آیت الله میلانى، ص 53. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه