با سلام و عرض ادب خدمت کارشناس محترم؛قبلا اینگونه سوال پرسیده بودم که احادیث زیادی در مذمت نان دین خوردن موجود است، من جمله:قال رسول الله:من أکل بالعلم طمس اللَّه على وجهه و ردّه على عقبه و کانت النّار أولى به.طبق چنین احادیثی، چگونه تدریس احکام و معارف اسلامی در مدارس و دانشگاه ها - به عنوان یک شغل و کسب درآمد از آن - مجاز می باشد؟و از طرف یکی از کارشناسان بطور خلاصه اینگونه جواب دریافت نمودم که *در برخی روایات این گونه آمده که مقصود از مستاکل به علم (نان خور از راه علم) این است که فرد فتوا و قضاوت به ناحق کند* ولی این پاسخ برای من قانع کننده نبود. خواهشمندم در این خصوص بیشتر توضیح بفرمایید. با تشکر از زحمات شما

ابتدا متذکر می شویم روایتی را که در سوال در مورد مذمت اجرت گرفتن بر تعلیم علوم اسلامی نوشته اید در منابع شیعه نقل نشده و در کتاب میزان الحکمه و یا نهج الفصاحه از کنز العمال نقل کرده اند که از منابع حدیثی اهل سنت است . در پاسخ به سوال اجمالا یاد آور می شویم روایاتی که در باره مذمت کسب درآمد از راه علم وارد شده است را فقها به دو شکل توجیه کرده اند اول این که این روایات را حمل بر کراهت کنیم و توجیه دوم این که مقصود از ان اخذ اجرت بر تعلیم علمی است که اموزش آن واجب است این مطلب را از سخنان آنها در مورد اخذ اجرت بر تعلیم می توان استفاده کرد ضمن آن که در روایتی به صراحت جواز اخذ اجرت بر تعلیم قرآن آمده است این روایت در کتاب کافی از امام صادق علیه السلام نقل شده است :عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ بُنْدَارَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ شَرِیفِ بْنِ سَابِقٍ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ أَبِی قُرَّةَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع هَؤُلَاءِ یَقُولُونَ إِنَّ کَسْبَ الْمُعَلِّمِ سُحْتٌ فَقَالَ کَذَبُوا أَعْدَاءُ اللَّهِ إِنَّمَا أَرَادُوا أَنْ لَا یُعَلِّمُوا الْقُرْآنَ وَ لَوْ أَنَّ الْمُعَلِّمَ أَعْطَاهُ رَجُلٌ دِیَةَ وَلَدِهِ لَکَانَ لِلْمُعَلِّمِ مُبَاحاً. (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج 5، ص: 121)فضل ابی قره گوید به امام صادق علیه لسلام عرض کردم اینان می گویند درآمد معلم سحت (= مال حرم) است امام فرمود : دروغ می گویند دشمنان خدا آنان می خواهند که قران آموزش داده نشود و اگر فردی به معلم فرزندش به مقدار دیه فرزندش بدهد برای معلم جایز است . مرحوم شهید اول در دروس می گوید:ولو أخذ الأجرة على ما زاد على الواجب من الفقه والقرآن جاز على کراهیة . ویتأکد مع الشرط ولا یحرم ، لقول الصادق علیه السلام ( 1 ) : لو أن المعلم أعطاه رجل دیة ولده کان مباحا . ( الدروس الشرعیه ج 3 ص 172)اگر فردی برای تعلیم مازاد بر اندازه واجب از فقه وقران اجرت بگیرد جایز است لکن مکروه است و کراهت ان در صورت شرط کردن بیشتر است لکن حرام نیست به جهت سخن امام صادق علیه السلام که می فرماید، و اگر فردی به اندازه دیه فرزندش به معلم بدهد مباح و جایز است. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه