آیا حدیث «لولاک»، که در آن پیامبر صلی الله علیه و آله به حضرت زهرا سلام الله علیها فرموده اند: خداوند فرموده است: «لولاک لما خلقت الافلاک ...» صحیح است؟

دربارۀ صحت و سقم این روایت باید گفت: این حدیث در منابع روایی دست اول(کتب اربعه) شیعه نیامده است. البته در منابع دست دوم، بدون ذکر سند و به صورت مرسل بیان شده است. امّا در عین حال برخی مانند میر جهانی رحمة الله علیه در کتاب «الجنة العاصمة ص 148» سعی کرده اند برای آن سندی ذکر کنند. همچنین علامه مرندی در کتاب «ملتقی البحرین صفحه 14» و علامه نمازی شاهرودی در کتاب «مستدرک سفینة البحار» و آیت الله گرامی در کتاب «لولا فاطمه» سندی آورده اند. حال بنابر صحت سند، این حدیث توجیهاتی دارد که در ادامه بیان می کنیم: این حدیث در بیان نقش و اهمیت وجود مقدس پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و حضرت علی علیه السلام و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها است، نه این که نشانگر بیهودگی خلقت انسان ها باشد. در واقع می توان این حدیث را منحصر در مقام اهل بیت علیهم السلام دانست، و از آن این را برداشت کرد که اتفاقا خداوند در راستای هدفمندی خلقت انسان ها چنین احادیث قدسی ای را بیان می دارد؛ چرا که در اهمیت دادن به انسان ها همین بس که سکان دار و هدایت کنندۀ آن ها افرادی چون اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام هستند، و در واقع آن ها هستند که که احتیاجات ضروری مردم جهان را که همانا هدایت به سوی راه و رسم صحیح زندگی است، برآورده می کنند. برای درک نقش ائمه معصومین علیهم السلام و قدرت عصمت در هدایت جامعه به این مثال دقت کنید: مسافران یک هواپیما برای داشتن پروازی موفق، به هدایت یک خلبان ماهر نیازمند هستند و باید همگی گوش به فرمان خلبان باشند تا بتوانند به سلامت در آسمان پرواز کرده و در فرودگاه فرود آیند؛ با این حال آیا صحیح است که بگوییم مسافران بازیچه دست خلبان هستند؟ حال اگر مسافران از خلبان اطاعت نکنند و هر کس بخواهد خودش هدایت هواپیما را به دست بگیرد، چه وضعی پیش خواهد آمد؟ از طرفی دیگر، آنچه که از وسایل ارتباطی و هدایتی و کنترلی هواپیما - به خاطر مسئولیت سنگین خلبان در هدایت هواپیما - در اختیار خلبان است، در اختیار دیگران نیست، و این نفعش به همه سرنشینان هواپیما می رسد. بنابراین درست است که اهل بیت به حد اعلای کمال رسیده و خداوند هدف نهایی خلقت را هم همین کمال بر می شمارد، ولی این طور نیست که سایر انسان ها در درجه صفر و زیر صفر باشند. انسان های زیادی داریم که در همین عالم خلقت رشد نموده و درجات زیادی از کمال را پیموده اند. ضمناً مقام خلافت الهی بدین معنا نیست که دیگر هیچ انسانی نباید خلق شود، بلکه همان گونه که بیان شد، خداوند افرادی را برای هدایت و راه یابی به آن هدف غایی برگزیده است تا انسان ها را مورد لطف قرار دهد، و اهل بیت علیهم السلام در این راه کمک رسان ما هستند. ائمه علیهم السلام ما فوق انسان نیستند بلکه انسان های ما فوقی هستند که خداوند متعال به خاطر استعداد و لیاقت آن ها و همچنین به خاطر عنایت و لطف خاص خود به آن ها، عصمت و همچنین خصلت های ویژه ای را به آن ها عطا کرده است. البته باید توجه داشت که هر شخصی با اطاعت از همه دستورات الهی می تواند به مقام قرب الهی برسد، اما مقام اهل بیت علیهم السلام بالاتر از تصور ماست و ما نمی توانیم مقام و شخصیت واقعی آنان را درک کنیم. حضرت علی علیه السلام می فرماید: «وَ إِنَّمَا أَنَا عَبْدٌ مِنْ عَبِیدِ اللَّهِ لَا تُسَمُّونَا أَرْبَاباً وَ قُولُوا فِی فَضْلِنَا مَا شِئْتُمْ فَإِنَّکمْ لَنْ تَبْلُغُوا مِنْ فَضْلِنَا کنْهَ مَا جَعَلَهُ اللَّهُ لَنَا وَ لَا مِعْشَارَ الْعُشْر؛ من یکی از بندگان خدایم، مبادا ما را خدا بنامید. درباره فضل ما هر چه مایلید بگویید، به کنه فضل ما نخواهید رسید و حتّی مقداری از یک دهم آن را نمی توانید بیان کنید.»(بحار الانوار، ج 26، ص 5) در پایان باید گفت، هدف از خلقت دنیا به کمال رسیدن بشر است، و کاملترین افراد بشر، پیامبر اسلام و اهل بیت آن حضرت می باشند. و به همین دلیل است که اگر وجود این بزرگوران نبود، عالم خلق نمی شد. البته این جمله نفی انسان های کاملی چون سایر پیامبران نمی باشد؛ چرا که پیامبران انسان های کاملی هستند، ولی پیامبر اسلام و اهل بیت علیهم السلام انسان های کاملتر، پیامبران فاضلند و این ها افضل و همیشه افضل مقدم بر فاضل است. می توانید برای مطالعه بیشتر به لینک های زیر مراجعه کنید: کمال نهایی انسان چه نیازی به تبعیت از اهل بیت داریم؟                             .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه