هنگام نماز خواندن چگونه باید خدا را تصور کرد ؟ آیا تصور خدا در ذهن گناه ندارد؟

در نماز باید سعی کنیم که حضور خود را در برابر خداوند تصور کنیم و به این حضور توجه کنیم،  آنچنانکه گویی خداوند نظاره گر ما است و یا ما متوجه حضور او هستیم و نه اینکه به تصور خود ِخدا، بپردازیم.  ذات خداوند خیلی برتر از آن است که به تصور و عقل درآید. حضرت علی علیه السلام در خطبه اول نهج البلاغة می فرمایند: لا یدرکه بعد الهمم و لا یناله غوص الفطن،الذی لیس لصفته حد محدود و لا نعت موجود و لا وقت معدود و لا اجل ممدود. [i] خدایی که اندیشه های با عظمت و افکار بلند به قله عظمتش دست نیابند و افراد ژرف نگر به عمق ذاتش پی نبرند، خدایی که نشانه‏هایش محدود نیست، نه کلام؛ گنجایش تعریف او را دارد و نه وقت؛ فرصت شماره می دهد و نه این کار در وقت، هر چند طولانی باشد می گنجد، بنابراین تصور ذات کبریایی باریتعالی؛ نه تنها به ذهن و تصور ما انسانها نمی‏آید، بلکه قابل تصور برای انبیاء و اولیاء خدا نیز نمی‏باشد.  قرآن کریم نیز با صراحت می فرماید: لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْ‏ءٌ وَ هُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ هیچ چیز همانند او نیست و او شنوا و بیناست ![ii] بنابراین تصور خداوند امکان پذیر نیست. و هر گونه تصور در این زمینه، انسان را یا دچار انواع«تشبیه»کرده و یا به «تجسیم»خداوند گرفتار می کند که منجر به شرک در اعتقاد و عقیده خواهد شد . قرآن کریم در این زمینه می‏فرماید : وَ ما یُؤْمِنُ أَکْثَرُهُمْ بِاللّهِ إِلاّ وَ هُمْ مُشْرِکُونَ و بیشتر آنها که مدعی ایمان به خدا هستند، مشرکند [iii] توصیه ما به شما این است که اگر چه بر اساس مباحث انسان شناسی، آدمی نمی‏تواند جلوی افکار خویش را بگیرد،و به نوعی از حیطه اختیار او خارج است؛ ولی می‏تواند به افکار خود جهت بدهد. آنچه از بزرگان دین و سیره و سنت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و امامان معصوم علیهم السلام در این زمینه است توجه به مظاهر و تجلیات صفات خداوند است که تمام اینها برای ما قابل تصور است، و تصور و توجه به این‏ها نیز انسان ساز می‏باشد، مثلا توجه و تصور قدرت خداوند،لطف و مهربانی خداوند،تصور و توجه به عظمت آسمان‏ها،جهان هستی و .... تصور و توجه به خشم و غضب و عذاب الهی،رحمت واسعه او و ... [iii] سوره یوسف، آیه 106 .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه