آيا اين مطلب درست است «هر کس در آخرين جمعه رمضان چهار رکعت نماز بخواند و پس از حمد يک مرتبه آية الکرسي و ده مرتبه سوره کوثر را بخواند از نمازهاي قضاي خود و ديگران به مقدار دويست يا چهار صد يا ششصد سال کفايت مي کند»؟

دستورات عملي شرع مقدس اسلام بر پنج محور مي باشد که هر کدام جايگاه ويژه خودش را داشته و نمي توانند جايگزين همديگر شوند و اين پنج حکم عبارتنداز: 1. واجب: هر عملي که انجام دادن آن واجب و ترک کردنش موجب عذاب الهي مي گردد مانند: نماز، روزه، حج و حجاب و... . 2. حرام: هر عملي که ترک کردنش واجب و لازم و انجام دادنش موجب عذاب الهي مي گردد مانند: بدعت گذاري در دين، دروغ، فريب و جعل روايات و استناد آن به معصومين ـ عليهم السلام ـ . 3. مستحب: هر عملي که انجام دادنش نزد خداوند پاداش دارد ولي ترک آن موجب عذاب الهي نيست مانند: نماز و روزه مستحبي و... . 4. مکروه: هر عملي که انجام ندادنش بهتر و مورد پسند خداوند است ولي انجام دادنش گناه نبوده و موجب عذاب الهي نيست. مانند: صحبت کردن در حين غذا خوردن و... . 5. مباح:کاري که انجام دادنش با ترک کردنش نزد خداوند هيچ تفاوتي نداشته باشد مانند: نشستن در اول يا آخر کلاس و... . با نگاهي به اين احکام و روايات اسلامي بايستي گفت هيچ کدام از اين کارها نمي تواند جايگزين ديگري شود، يعني کسي نمي تواند با ترک کردن مکروهات بگويد در عوض فلان کار حرام را مرتکب مي شوم و يا کسي نمي تواند با انجام دادن مستحبات فراوان، واجبي را ترک کند به عنوان نمونه در سوره قدر آمده که شب قدر بهتر از هزار ماه مي باشد و اين به اين مفهوم نيست که کسي با عبادت کردن يک شب قدر در بقيه سال از عبادت سرباز زند و بگويد من عبادت بهتر از هزار ماه را دارم و لزومي براي انجام دادن واجبات ديگر ندارم و گرنه تمام دستورات قرآني و سنت هاي واجب رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ لغو مي شود و کسي چنين ادعايي نکرده است که با يک عمل مستحبي تمام واجبات را کنار گذارد. روايت جعلي و سراسر دروغ و مخالف قرآن و روايات، کهدر پرسش به آن اشاره شده، در هيچ يک از کتاب هاي معتبر وجود ندارد و دروغ بودن اين گونه مطالب بر هر مسلماني که از اندک آشنايي با دستورات اسلامي داشته باشد روشن است و نيازي به آوردن ادله نمي باشد. اما با اين حال رواياتي که چنين مطالبي را نقض مي کند در اين نوشتار آورده مي شود تا اطمينان قلبي براي مؤمنان گردد: 1. در کتب معتبر اسلامي رواياتي وجود دارد که مي رساند نه تنها بايد نمازي که قضا شده، واجب است قضا شود بلکه بايستي ترتيب هم مراعات گردد، يعني اگر کسي نماز ظهر و عصر را نخواند بايد اول ظهر و سپس عصر را قضا کند. 2. رواياتي وجود دارد که مي گويند نماز قضا شده بايد همانند ادايش، قضا شود يعني اگر کسي در مسافرت نمازش را نخوانده و بخواهد در وطن بخواند بايد شکسته قضا کند و اگر نمازي که در وطن نخوانده بخواهد در مسافرت قضا کند بايد چهار رکعتي قضا کند. 3. رواياتي که مي رساند اگر کسي نماز قضا داشته باشد مي تواند اول نماز قضايش بخواند و سپس نماز خود را خواند. 4. رواياتي وجود دارد که مي گويد اگر کسي بميرد و نمازش قضا شده باشد بر وارث او واجب است نمازش را قضا نمايد. رواياتي که مي گويد نماز قضا شده پدر بر عهده فرزند بزرگ است و بعضي مادر را هم ملحق کرده اند، يا مي گويد که ميت نماز قضا داشته باشد اول بايد از اموالش برداشته شده و براي قضاي نماز ميت اجير گرفته شود و يا رواياتي که مي گويد اجير در قضاي نماز بايد به مسائل شرعي نماز آشنا باشد و هر کسي نمي تواند اجير باشد و... همه و همه اين مطلب را مي رساند که با نمازهاي مستحبي نمي توان نماز قضا را از عهده خود خارج کرد و گرنه لزومي نداشت که اهلبيت عصمت اين همه فروع در مسائل قضاي نماز را بيان کرده باشند و فقط کافي بود به جاي اين همه روايات و تعيين شرايط براي اجير و... مي فرمودند اين چهار رکعت نماز مستحبي را بخوانيد تا قضاي نمازهاي خود و پدر و مادر و... ساقط گردد و چنين شايعه پراکني جز از سوي دشمنان دين و براي سست کردن باورهاي مردمي چيز ديگري نمي تواند باشد. روشن بودن لزوم قضاي نمازها به هر اندازه و رکعتي که قضا شده آن چنان مسلم است که حتي پذيرش توبه و استغفار مشروط به قضا کردن اعمال واجبي است که ترک شده است و هيچ روايتي وجود ندارد که اهلبيت بگويند به جاي قضاي نماز، فلان عمل را انجام دهيد؛ بلکه مولاي متقيان اميرالمؤمنين ـ عليه السلام ـ مي فرمايد: «يکي از شرايط استغفار اين است که هر واجبي که از تو ترک شده قضا شود و تمام حقوق ديگران را پرداخت کني و...». بنابراين هيچ عمل مستحبي نمي تواند جايگزين عمل واجبي گردد و اگر در رواياتي به برخي از اعمال مستحبي ثواب هايي قرار داده شده به معني رحمت و فضل خداوندي است که خداوند بر بندگانش عطا نموده، ولي هزاران عمل مستحبي هم نمي تواند حتي يک رکعت از نمازهاي واجب را از ذمه انسان بردارد. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه