آیا از زنان پیامبر از جمله عایشه در قران به عنوان مادر مومنان اسم برده نشده است؟ شبهه ای که در این زمینه وجود دارد چیست و جواب شیعه به این شبهه چه میشود؟

در پاسخ به این پرسش توجه به نکات ذیل ضروری است: 1. زنان پیامبر امهات المؤمنین دانسته شده اند (احزاب، آیه 6) اما نه به لحاظ شخصیت خودشان (مثبت یا منفی) بلکه به لحاظ انتسابی که به رسول خدا(ص) دارند. و اگر شرافتی برای آنان است به لحاظ انتساب به پیامبر است با وجود این مقصود از این دستور حرمت ازدواج با آنان بعد از رسول خدا(ص) است به لحاظ حرمت نگهداشتن حریم رسول خدا(ص)، وگرنه براساس آیه 2 مجادله مادر هر کس همان شخصی است که او را به دنیا می آورد «ان امهاتهم الا اللائی ولدنهم» پس عایشه نیز مانند دیگر همسران پیامبر فقط به خاطر اینکه همسر پیامبر است ام المومنین خوانده می شود و معنای آنهم فقط احترام به پیامبر و عدم جواز ازدواج با همسران پیامبر به جهت همین حکم می باشد. و گرنه مساله محرمیت و نگاه کردن به همسران پیامبر(ص) برای هیچ کس جز محارم آنها مجاز نبود.( مجمع البیان، ج8، ص122؛ تفسیر قرطبی، ج14، ص82؛ تفسیر نمونه، ج17، ص204)در برخی منابع آمده که زنی به عایشه گفت: ای مادر! عایشه جواب داد: من مادر تو نیستم، مادر مردان شما هستم. این مطلب اشاره به این دارد که منظور از ام المومنین یعنی فقط این عبارت در مورد همسران پیامبر به کار می رود به خاطر اینکه ازدواج با آنان حرام است و نیز این عبارت فقط در مورد مردان تنها صادق است.( تفسیر قرطبی، ج14، ص82)2 : در آیه 30 سوره احزاب خداوند میفرماید هر کدام از شما زنان پیامبر که مرتکب عمل زشت شود عذابش دو چندان خواهد بود ودر آیات بعد از آن میفرماید شما به مانند سایر زنان نیستید اگر تقوای خداوند را پیشه کنید از این آیات معلوم میشود همسری پیامبر بیمه عمردر برابر همه بدیها نیست و همسر پیامبر اسلام هم میتواند همچون همسر برخی پیامبران مثل نوح ولوط همسر خوبی برای پیامبر نباشد. 3 : در آیه 3 و4 سوره تحریم خداوند سخن از افشای سر پیامبر توسط برخی از زنان حضرت را به میان آورده که در این آیه مراد عایشه و حفصه هستند ودر ادامه خداوند با این دو زن به لسان تهدید صحبت میکند و میفرماید اگر شما دو نفر به سوی خداوند توبه کنید جا دارد، چون قلب های شما از حق برگشته و منحرف شده است! واگر بخواهید بر علیه پیامبر توطئه کنید بدانید که خداوند وجبرئیل وصالح از مومنان {در برخی تفاسیر به حضرت علی علیه السلام تفسیر شده چون آیه به تعبیر مفرد است } ولی و یاور پیامبرند وملائکه نیز پشتیبان اویند در ادامه این سوره نیز خداوند سخن از همسر لوط ونوح نیز به میان آورده است که خیانت به همسرانشان نمودند .4 : عایشه برخلاف دستور رسول خدا(ص) دشمنی هایی نسبت به اهل بیت آن حضرت نمود که حتی مورد اعتراض سایر همسران رسول خدا(ص) از جمله ام سلمه شد و حتی موجب شد بسیاری از مسلمانان در تشخیص راه حق دچار سرگردانی و انحراف شوند و نیز هزاران نفر از مسلمانان را در جنگ جمل به جهت همین سرگشیهای خود به کشتن داد. 5 : در برخی از روایات آمده است که خداوند طلاق همسران خودش را پس از فوت به دست امیر مومنان داد که هر کدام تخطی از حدود همسری پیامبر نمودند اورا از جانب پیامبر در همین دنیا طلاق دهد واو دیگر در دنیا وآخرت همسر پیامبرنخواهد بود به روایت ذیل توجه کنید : راوی می گوید از امام زمان پرسیدم برای ما از شما این گونه روایت شده که پیامبر امر طلاق زنان خودش را به دست امیر مؤمنان علیه السلام داد و امیر مومنان در جنگ جمل فردی را به سوی عایشه فرستاد که تو در اسلام فتنه نموده ای و گروهی را بر اسلام و مسلمانان شورانده ای و فرزندان خودت را در معرض هلاکت قرار داده ای پس اگر از این کارها دست برداری عزتت باقی است وگرنه تو را طلاق میدهم راوی میگوید به حضرت عرض کردم مراد از این طلاق چیست مگر زنان پیامبر با فوت حضرت طلاق پیدا نمی کنند؟ حضرت فرمود: طلاق پیدا می کنند یعنی چه؟ گفتم رها شدن از شوهر. حضرت فرمود: اگر با فوت پیامبر رها شدند چرا نمیتوانند ازدواج کنند گفتم چون رسول خدا بر آنان حرام نمود ازدواج را. حضرت فرمود چگونه در حالی که گفتی آنان با مرگ پیامبر رها شده اندگفتم پس معنای طلاقی که حکم آن به امیر مومنان واگذار شده چیست حضرت فرمود خداوند جایگاه زنان پیامبر را بلند نموده وآنان را مشرف به مقام ام المؤمنین بودن نموده لکن پیامبر به امیر مومنان فرمود ای ابا الحسن این شرف برای آنان تازمانی باقی است که در طاعت خداوند هستند وهر کدام آنان که نافرمانی خدا نمود به خروج بر تو او را طلاق بده و از شرافت ام المومنین بودن خارج نما . (بحار الانوار،ج 38 ،ص 88؛ و نیز شبیه به این قضیه در الفتوح،ج 2،ص:483)نتیجه: با توجه به روایات و آیات قرآن که صرف همسری را شرافت و فضیلت برای زنان پیامبر نمیداند وشرافت آنان را در تقوی میداند و با توجه به خروج عایشه بر امیرمومنان وخلیفه رسول خدا دیگر شرافتی برای این همسر پیامبر نخواهد بود ضمن آنکه ممانعت وی از دفن پاره تن رسول خدا امام حسن مجتبی علیه السلام وتیر باران شدن جنازه آن حضرت با فتنه ای که او شروع نمود توسط بنی مروان را نیز نباید از ذهن دور داشت در زمان پیامبر نیز از این شخصیت سخنانی درمورد حضرت خدیجه ورفتارهای نسبت به امیر مومنان وحضرت فاطمه سرزده شده که موجب رنجش وناراحتی پیامبر اکرم (ص) بوده است . .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه