شیعه واقعی کیست؟

معنای شیعه: قبل از هر چیز لازم است مختصری شیعه را تعریف کنیم و ببینیم شیعه به چه معناست؟ واژه شیعه در لغت به معنای پیرو است و از نظر کلامی و اعتقادی، شیعه به کسی گفته می شود که اولین خلیفه و جانشین پیامبر(ص ) را علی(ع) بداند. شیعه بودن بعد از مسلمان بودن است. مسلمان، یعنی کسی که اصل توحید معتقد است و شیعه، یعنی کسی که علاوه بر اعتقاد به توحید، به اصل ولایت نیز اعتقاد دارد. بنابراین شیعه در معنای عام و مصداق کامل آن، یعنی کسی که اهل ولایت و تابع ولایت اولیای خدا است، اعم از ولایت پیامبر و امامان و ولایت امام زمان و ولایت فقیه در عصر غیبت. شیعه یعنی کسی که در مسیر توحید و خدایی شدن خود، سرپرست دارد و سرپرست او اولیای معصوم و عادل خداوند هستند. شیعه در عمل: در اصطلاح اخلاقی و عملی، شیعه علی(ع) بودن به معنی پیرو آن حضرت بودن است، یعنی این که انسان شیوه زندگی و رفتار و اخلاق خود را بر اساس زندگی علی (ع) تنظیم نماید، یعنی آن حضرت و اولاد طاهرینش را عملا راهنما و الگوی زندگی خویش قرار دهد و بکوشد تا کیفیات نفسانی، اخلاقی و همچنین ظواهر زندگی خود را به کیفیات زندگی و کمالات آن حضرات(ع) نزدیک نماید، یعنی این که انسان در زندگی فردی و اجتماعی اش و همچنین در زندگی طبیعی و معنوی، پایش را جای پای آن اولیائ معصوم(ع) بگذارد و شیعه و دنباله رو ایشان باشد. نکته قابل توجه این است که این دنباله روی و همانند سازی، بدون محبت، عشق، دلبستگی و ارادت قلبی به ایشان هرگز میسر نمی باشد و از لوازم بسیار ضروری و اساسی شیعه بودن، محبت و علاقه قلبی به ایشان است. البته همان طور که گفتیم از نشانه های شیعه واقعی، پیرو اهل بیت(ع) بودن است، و راه اهل بیت(ع) نیز همان راه قرآن است. لذا در کلام خداوند متعال و ائمه(ع) می توان خصوصیاتی را برای شیعه واقعی جست که با عمل به آنها می توان رضایت الهی و ائمه(ع) را کسب کرد. از نظر عملی و رفتاری می توان خصوصیات شیعه واقعى را در یک کلمه تقوا و کار براى خداوند دانست که قرآن مى فرماید: إِنَّما أَعِظُکُمْ بِواحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ - همانا شما را یک موعظه مى کنم و آن این است که براى خدا قیام و کار کنید. همچنین مى فرماید: إِنَّما یَتَقَبَّلُ اَللَّهُ مِنَ اَلْمُتَّقِینَ؛ خداوند فقط از متقین قبول مى کند. امام صادق(ع) شیعه واقعى را چنین معرفى مى کنند: شیعتنا اهل الورع والاجتهاد و اهل الوفاء والامانة و اهل الزهد والعباده، اصحاب احدى و خمسین رکعة فى الیوم واللیلة، القائمون باللیل، الصائمون بالنهار، یزکون اموالهم و یحجون البیت و یجتنبون کل محرم؛ شیعیان ما اهل پارسایى و سخت کوشى [در عبادت ] هستند، اهل وفادارى و امانت دارى اند. اهل زهد و عبادت اند. آنانند که در شبانه روز 51 رکعت نماز مى گذارند. شب ها را به عبادت سپرى مى کنند و روزها را به روزه دارى. زکات اموال خود را مى پردازند و به حج مى روند و از هر حرامى دورى مى کنند (بحارالانوار، ج 68، ص 167 - میزان الحکمه، حدیث 9931)  امام باقر(ع) نیز فرموده اند: ما شیعتنا الا من اتقى اللَّه و اطاعه و ما کانوا یعرفون الا بالتواضع والتخشع واداء الامانه و کثرة ذکراللَّه؛ شیعه ما کسى نیست مگر آن که از خدا بترسد و او را فرمان برد؛ آنان جز با فروتنى و خاکسارى و امانت دارى و بسیارى یاد خدا شناخته نمى شوند (تحف العقول، ص 295 - میزان الحکمه، حدیث 9933) پس راه شیعه واقعی شدن چیزی نیست مگر رعایت تقوای الهی و پیروی از ائمه معصومین(ع) در سختی ها و آسانی ها و در غم و شادی ها است. به طور خلاصه، آنچه از مجموعه روایات درباره صفات شیعه مى توان فهرست نمود به شرح زیر است: 1- محافظت بر وقت نمازها؛2- حفظ اسرار؛3- بذل اموال و مواسات با برادران دینى؛4- عبادت و شب زنده دارى و روزه فراوان؛5- گریه و زارى بسیار در برابر خداوند؛6- دورى از شهوات و پرخورىغ7- اطاعت و پیروى کامل از ائمه(ع) و اوامر آنها.در پایان چند نمونه از کتب اعتقادی و اخلاقی که در بالا بردن سطح آگاهی شما مؤثر می باشد را برای مطالعه و تحقیق بیشتر معرفی می کنیم: الف- کتب اخلاقی:- نردبان آسمان (دروس اخلاق حضرت آیت الله بهاءالدینى)، تدوین و ویرایش: اکبر اسدى- سلوک معنوى، تدوین و ویرایش: آقاى اکبر اسدى- خودشناسى براى خودسازى، محمد تقى مصباح یزدى- گناهان کبیره، شهید دستغیب - نامه ها و برنامه ها، حسن زاده آملى - نقطه هاى آغاز در اخلاق عملى، مهدوى کنى. - ترجمه المراقبات، مرحوم ملکى تبریزى - گام هاى آغازین در اخلاق عملى، مهدوى کنى - معراج السعاده، احمد نراقى - منازل الاخره، شیخ عباس قمى - تقوا، شهید عبدالحسین دستغیب.ب- کتب اعتقادی:- جهان بینى اسلامى، شهید مطهرى - 50 درس اصول عقاید برای جوانان، آیت الله مکارم شیرازی - نبوت ، حجه السلام والمسلمین قرائتی- شیعه در اسلام، علامه طباطبائی - آموزش عقاید، آیت الله مصباح - مجموعه آثار شهید مطهری(ره)از جلد 1 تا 4. ( بهتر است ابتدا ج 4 بعد جلد 3 و جلد 2 و جلد 1 مطالعه شود. )- سیمای عقاید شیعه، آیت الله سبحانی- 665 پرسش و پاسخ در محضر علامه طباطبائی- دورة چند جلدی معارف قرآن، آیت الله مصباح .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه