چرا دختران حضرت موسی بن جعفر به ویژه حضرت معصومه  سلام الله علیها  ازدواج نکرده اند؟

اغلب منابع تاریخی که در مورد زندگانی حضرت معصومه  سلام الله علیها  ودختران موسی بن جعفر (ع) می باشند به این نکته اذعان دارند که اکثر دختران امام هفتم  علیه السّلام  ازدواج نکرده اند. مؤلف تاریخ قدیم قم می گوید: «به من رسیده است که رضائیه، دختران خود را به شوهر نمی دادند. چون برای آنها همکفوی پیدا نمی کردند». (1) و همچنین آقای اشتهاردی می گوید: «تقریباً قطعی است که حضرت معصومه ازدواج نکرده است»(2). جامعه ای که آنها زندگی می کردند، اختناق و دشمنی با آل ابی طالب توسط دستگاه حاکمه به اوج خود رسیده بود تا جایی که کسی جرأت نمی کرد خودش را به علویان نزدیک کند و یا به آنها منسوب کند. در این وضع خفقان خانم فاطمه معصومه  سلام الله علیها  سنین کودکی را سپری می کرد و از طرفی پدر بزرگوارش را از وطن دور کرده و در بغداد زندانی نمودند و مدت طولانی را آن حضرت در زندان سپری کردند و نهایت در زندان شهید شدند با این وجود عدم ازدواج دختران امام هفتم  علیه السّلام  را می توان به عللی بیان کرد. 1- به خاطر نامساعد بودن وضع آن زمان و خفقان حاکم بر جامعه که بر ضد علویان بود و کسی را جرأت نبود خود را به این خاندان نزدیک کند چه رسد به اینکه با آنها وصلت و ازدواج نماید زیرا داماد حضرت موسی بن جعفر بودن از نظر دستگاه طاغوتی هارون موجب خطر شدید برای آن داماد می شد. 2- چنانکه نویسندۀتاریخ قم می نویسد: « همچنین بمن رسیده است که رضائیه(خاندان منسوب به امام رضا) دختران خود را بشوهر نمیدادند زیرا که کسی که همسر و هم کفو ایشان بوده باشد نمی یافتند و موسی بن جعفر را بیست و یک دختر بوده است و از این جهت هیچ یکی را از ایشان بشوهر نداده است تا غایتی که این معنی در میان دختران ایشان عادت شده است و محمّد بن علی الرضا بشهر مدینه ده دیه وقف کرده است بر دختران و خواهران خود که شوهر نکردهاند و از ارتفاعات آن دیه ها نصیب و قسط رضائیه که بقم ساکن بودهاند از مدینه جهت ایشان آورده، (3) ازاینروی شاید به خاطر عدم کفو و نبودن همسری شایسته غیر از آل ابی طالب برای همسری دختران موسی بن جعفر  علیه السّلام  بود. چرا که در امر ازدواج کفو و برابر هم بودن زوجین اهمیت فراوان دارد اگر دختران موسی بن جعفر  علیه السّلام  این مسئله را مورد مداقه قرار نمی دادند احتمال داشت که در دست عده ای مسلمان منافق گرفتار شوند. چنانچه امام موسی بن جعفر  علیه السّلام  به دختران و فرزندان خود سفارش کرده بودند که به رأی و مشورت برادرشان، امام رضا  علیه السّلام  ازدواج کنند. (4) و این سفارش بیانگر آن است که باید برای آنها همسر مناسبی باشد با توجه به اینکه در مورد حضرت زهرا  سلام الله علیها  امام صادق  علیه السّلام  فرمودند: اگر خداوند متعال علی  علیه السّلام  را برای فاطمه  سلام الله علیها  نمی آفرید در سراسر زمین از حضرت آدم گرفته تا هر انسانی بعد از او همسر و همتا و مناسبی برای فاطمه  سلام الله علیها  پیدا نمی شد. (5) 3- یعقوبی دراین باره می نویسد: موسی [بن] جعفر وصیت کرد که دخترانش شوهر نکنند و هیچیک از آنان شوهر نکرد مگر ام سلمه که در مصر بازدواج قاسم بن محمد بن جعفر بن محمد در آمد و در این باره میان قاسم و خویشانش جریان سختی پیش آمد تا آنجا که قاسم قسم خورد که جامه از وی دور نکرده و جز آنکه او را به حج برد منظوری نداشته است. (6) 4- حدیثی از پیامبر اسلام  صلی الله علیه و آله  نقل شده که فرمودند: دختران ما برای پسران ما هستند، (7). ازاینروی حضرت فاطمه معصومه  سلام الله علیها  و برخی از خواهران ازدواج نکرده بودند مسلم است و این هم به خاطر وضع نامساعد و خفقان موجود در عصر آن بزرگواران بود و دیگر اینکه کفو و همسر مناسبی که لایق کمالات و در شأن حضرت فاطمه معصومه باشد نبوده. ازطرفی وصیت امام کاظم (ع) نیزازدلایل مهم به شمار می آید. .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه