آیا این حدیث صحیح است؟ امام رضا(ع) از پیامبر اسلام(ص) نقل می‌کند: از غذا خوردن در ظروف سفالی مصر پرهیز کنید و با گل آن سرتان را نشویید که غیرت را از بین می‌برد. (الکافی 6/386). چه ارتباطی میان استفاده از ظروف سفالی مصر و از بین رفتن غیرت است!؟

آنچه در پرسش مطرح شده با مقداری اختلاف، در چند روایت آمده است؛ مانند:1. «عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا (ع) قَالَ: سَمِعْتُهُ یَقُولُ وَ ذَکَرَ مِصْرَ فَقَالَ قَالَ النَّبِیُّ (ص) لَا تَأْکُلُوا فِی فَخَّارِهَا وَ لَا تَغْسِلُوا رُءُوسَکُمْ بِطِینِهَا فَإِنَّهُ یَذْهَبُ بِالْغَیْرَةِ وَ یُورِثُ الدِّیَاثَةَ»؛[1] امام رضا(ع) می‌فرماید: پیامبر اسلام(ص) فرمود در ظرفی که از خاک مصر درست شده چیزی نخورید. سرتان را با گل آن نشویید؛ چرا که غیرت را از بین می‌برد و... .2. «وَ لَقَدْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: لَا تَغْسِلُوا رُءُوسَکُمْ بِطِینِهَا، وَ لَا تَأْکُلُوا فِی فَخَّارِهَا، فَإِنَّهُ یُورِثُ الذِّلَّةَ وَ یَذْهَبُ الْغَیْرَة»؛[2] رسول خدا(ص) می‌فرمود سرتان را با گل آن] مصر[ نشویید، در ظرفی که از خاک مصر درست شده چیزی نخورید؛ زیرا ذلت را به دنبال دارد و غیرت را از بین می‌برد.دلیل این موضوع، یعنی نهی پیامبر(ص) در «استفاده از خاک مصر»، نیز در روایات بیان شده است. و آن این است که خاک مصر به دلیل بی‌غیرتی بنی اسرائیل که در آن سرزمین ساکن بودند، ممکن است اثری وضعی داشته باشد و آن بی‌غیرتی از طریق خاک به دیگران نیز سرایت کند.امام صادق از پدر بزرگوارش امام باقر(ع) نقل می‌کند: چه سرزمین خوبی است شام، و بد مردمانی امروز در آن سکنا گزیدند. بدترین دیار سرزمین مصر است؛ خداوند آن‌جا را زندان کسانى از بنى‌اسرائیل قرار داد که مورد غضب الهى واقع شدند؛ چون خداوند متعال مى‌‏فرماید: به زمین مقدسى که خدا برایتان مقرر کرده است داخل شوید»،[3] امّا بنى‌اسرائیل از ورود به ارض مقدس سرپیچى نمودند و چهل سال در بیابان سرگردان شدند و خروج آنها از مصر و ورودشان به شام تنها بعد از توبه آنها و رضایت الهى از آنان محقّق شد. سپس امام باقر(ع) فرمود: من کراهت دارم از خوردن چیزی که در ظروف سفالى مصر پخته شده، و هرگز سرم را با گل‌سرشور آن‌جا نمى‏‌شویم؛ چون بیم دارم از خاک آن‌جا، ذلت عارضم شود و غیرتم زایل شود.[4]لذا برخی فقها استفاده از خاک مصر را برای شستن سر مکروه دانسته‌اند.[5] البته، این به معنای بی‌احترامی به مردم مصر نیست، بلکه مقصود –مثلاً- خود شستن سر با خاک مصر و استفاده از آن است.[6] .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه