برای اینکه انسان احساس غنای نفس کند، چه کاری باید انجام دهد؟ در دعا داریم اللهم اجعل غنایفی نفسی .

در پاسخ به چند نکته توجه نمایید :1- غنای نفس به این معنا است که انسان در دورن و باطن خود احساس بی نیازی و غنا داشته باشد و در خود فقر و نداری و نیازی را احساس نکند، چه از مال دنیا برخوردار باشد و یا نباشد. برخی افراد در عین حال که ثروتمند هستند، روحشان غنی و بی نیاز نیست، عزت نفس ندارند و به دیگران اظهار نیاز می کنند. در مقابل ممکن است کسی در عین فقر و نیازمندی واقعی، روح غنی و بی نیازی داشته باشد و با عزت نفس زندگی کند و به کسی رو نیاندازد .در روایات معصوین -ع- به این موضوع اهمیت فراوانی داده شده است که به برخی اشاره می شود : الحیاة با ترجمه احمد آرام ج 3 452 حدیث ..... ص : 4521 النّبی «ص»: لیس الغنى عن کثرة العرض، و لکنّ الغنى غنى النّفس. «2» (2) پیامبر «ص»: بى نیازى به فراوانى متاع ناپایدار دنیا نیست، بلکه به بى نیازى نفس آدمى است .الحیاة با ترجمه احمد آرام ج 3 452 حدیث ..... ص : 452النّبی «ص»: الغنى فی القلب و الفقر فی القلب. «3» (3) پیامبر «ص»: بى نیازى در «قلب» است و نیازمندى در «قلب». الحیاة با ترجمه احمد آرام ج 3 453 حدیث ..... ص : 4523 الإمام الباقر «ع»: لا فقر کفقر القلب، و لا غنى کغنى القلب.الحیاة با ترجمه احمد آرام، ج 3، ص: 453(1) امام باقر «ع»: هیچ فقیرى همچون «فقر قلب» نیست، و هیچ غنایى همچون «غناى قلب» نیست.الحیاة با ترجمه احمد آرام ج 3 453 حدیث ..... ص : 453الإمام علی «ع»: أشرف الغنى، ترک المنى. امام على «ع»: گرانمایه ترین بى نیازى ترک آرزوهاست.الحیاة با ترجمه احمد آرام ج 3 454 حدیث ..... ص : 453الإمام علی «ع»: الغنى الأکبر، الیأس عمّا فی أیدى النّاس. الحیاة با ترجمه احمد آرام، ج 3، ص: 454(1) امام على «ع»: بزرگترین بى نیازى، چشم نداشتن به مال و منال مردم است. الحیاة با ترجمه احمد آرام ج 3 454 حدیث ..... ص : 453الإمام الصّادق «ع»: أغنى الغنى من لم یکن للحرص أسیرا.امام صادق «ع»: توانگرترین توانگرى آن است که کسى اسیر آزمندى نباشد.الحیاة با ترجمه احمد آرام ج 3 453 حدیث ..... ص : 452در این احادیث، اصل تربیتى بسیار مهمّى مطرح گشته است. و آن ریشه یابى غنا و فقر است، که در نفس و جان و درون آدمى است، بگونه اى که اگر در نفس خصلت بى نیازى یافت شد و جانى و روحى در خود بى نیازى پدید آورد، به اندکى قانع و خرسند است و همواره احساس بى نیازى مى کند؛ و اگر چنان نبود و نفس آدمى قانع نگشت، آنچه از مال و منال و ثروت و مقام به دست آورد، باز مى خواهد و حرص مى زند و احساس بى نیازى نمى کند2- فقر و غنا در قرآن به معانی متعدد، از قبیل معانی زیر بکار رفته است: الف- فقر و غنای ذاتی: می توان به این آیه اشاره کرد. ای مردم شما همگی نیازمند خدایید؛ تنها خداوند است که بی نیاز و شایسته ی هر گونه ستایش است (فاطر، 15)خداوند بی نیاز و شایسته ی هر گونه ستایش است (حج،64)و هر کس کفران کند به زیان خویش نموده است که پروردگار من غنی و کریم است.(نمل،40)ب- فقر و غنای فرهنگی: از این گونه فقر و غنا در قرآن با واژه های استکبار و استضعاف یاد شده است. مستضعفان به مستکبران می گویند: اگر شما نبودید ما مومن بودیم ؛ اما مستکبران به مستضعفان پاسخ می دهند: آیا ما شما را از هدایت باز داشتیم بعد از آن که به سراغ شما آمد و آن را به خوبی دریافتید؟ بلکه شما خود مجرم بودید(سباء،31و32) ولی اشراف متکبر قوم او به مستضعفانی که ایمان آورده بودند ، گفتند: آیا به راستی شما یقین دارید که صالح از طرف پروردگارش فرستاده شده است؟ آن ها گفتند : ما بدان چه او ماموریت یافته، ایمان آورده ایم . متکبران گفتند: ولی ما به آن چه شما ایمان آورده اید، کافریم(اعراف،75و76)ج- غنای نفس: و از شدت خویشتن داری، افراد نا آگاه آن ها را بی نیاز می پندارند (بقره،237) در واقع منظور از غنای نفس، حالت روحی است که انسان را از در خواست از دیگران باز می دارد. 3- برای نیل به غنای نفس باید مراحل متعددی را پشت سر گذاشت : الف- در گام اول با خداوند و اوصاف الهی و به خصوص با صفت غنی که از اوصاف الهی است بیشتر آشنا شد و توجه داشت که دارایی و توانایی هر کسی نشات گرفته از توانایی و دارایی بیکران حق تعالی است و همه نیازمند خدای متعال و گدای درگاه او می باشند . ب- در گام بعدی باید ارتباط و اتصال خود را با غنی مطلق و اصل و اساس همه غناها و دارایی ها یعنی خداوند متعال محکم و ریشه دار نماییم به گونه ای که صفت غنی بودن حق تعالی به اندازه ظرفیت وجودی در ما تجلی و ظهور یابد و مظهر وصف غنی شویم . ج- توجه داشتن به داشته ها و توانایی ها و نیروهای خدا داد خود و چشم پوشیدن از دارایی و توانایی دیگران تاثیر فراوانی در رسیدن به این صفت عالی دارد . .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه