نظم و برنامه ریزی در اسلام

اسلام به عنوان دین جهانی و کامل، به نظم و برنامه‌ریزی در زندگی اهمیت فراوان داده و به پیروان خویش سفارش کرده که تمام کارهای خود را طبق قانون و به صورت منظم انجام دهند و از بی‌برنامه‌گی بپرهیزند. چرا که تمام احکام اسلامی، واجبات، مستحبات، محرمات، مکروهات و... در این راستا و در جهت برنامه دقیق و منظم دادن به مسلمانان قرار داده شده که آنان را تحت نظم خاصی درآورد.باید توجه داشت که عدم رعایت نظم و پایبند نبودن برخی مسلمانان نسبت به عهد و پیمان‌هایشان به معنی بی‌توجهی اسلام به این مسئله مهم نیست. نگاهی به آیات و روایات به خوبی نشان دهنده آن است که نظم در معاشرت و وفا به عهد و پیمان از نظر اسلام جزء عالی‌ترین فضائل انسانی به شمار می‌آید و شاید کم تر حکمى را بتوان یافت که دامنه اجراى آن تا این اندازه گسترش داشته باشد. قرآن کریم به عنوان کتاب آسمانی مسلمانان در وفاء به عهد تأکید کرده، و کسانى‌که عهد و پیمان را مى شکنند را به شدیدترین بیان نکوهش فرموده و کسانى را که پاى‌بند وفاى به عهد خویشند در آیاتى بسیار ستایش کرده است.[ ر.ک: آیه 8 مؤمنون، آیه 177 بقره، آیه 2 و 3 صف، آیه 56 و 57 انفال، ]خداوند درباره نشانه‌های خردمندان مى فرماید:(((الَّذینَ یُوفُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَ لا یَنْقُضُونَ الْمیثاقَ)))[ رعد (13)، آیه 20.]؛«آن ها کسانى هستند که به عهد الهى وفا مى کنند و پیمان را نمى شکنند».قرآن کریم بیش ترین زیان ناشى از پیمان شکنى را متوجّه شخص پیمان شکن مى داند و مى فرماید:(((فَمَنْ نَکَثَ فَانَّما یَنْکُثُ عَلى نَفْسِهِ)))[ فتح (48)، آیه 10.]؛«هر کس پیمان شکنى کند، در حقیقت به زیان خویش پیمان شکنى کرده است».پیغمبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرماید:«کسی که به پیمان خود وفا نمی‌کند دین ندارد»[ «لَا دِینَ لِمَنْ لَا عَهْدَ لَه»، بحار الأنوار، ج 69، ص 198.].و در بیان دیگری می‌فرماید: «هر کس ایمان به خدا و روز قیامت دارد هرگاه وعده‌ای داد بدان وفا می‌کند».اسلام پیمان شکنی را از نشانه‌های نفاق معرفی کرده است.پیغمبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرماید: «چهار چیز است که هر کس دارای آنها باشد منافق است (از جمله این‌که) هنگامی که وعده‌ای می‌دهد آن را می‌شکند»[ «أَرْبَعٌ مَنْ کُنَّ فِیهِ فَهُوَ مُنَافِقٌ وَ إِنْ کَانَتْ فِیهِ وَاحِدَةٌ مِنْهُنَّ کَانَتْ فِیهِ خَصْلَةٌ مِنَ النِّفَاقِ حَتَّى یَدَعَهَا مَنْ إِذَا حَدَّثَ کَذَبَ وَ إِذَا وَعَدَ أَخْلَفَ وَ إِذَا عَاهَدَ غَدَرَ وَ إِذَا خَاصَمَ فَجَر»، بحار الأنوار،‌ ج 69، ص 261.].چه بسا بر همین اساس است که حضرت علی(علیه السلام) نسبت به دوستی با افراد پیمان شکن هشدار داده و فرموده است: «لا تَعْتَمِدْ عَلى مَوَدَّةِ مَنْ لا یُوفى بِعَهْدِهِ»[ تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ص 418.]؛ «بر دوستى کسى که به عهد و پیمان خود وفا نمى کند، اعتماد مکن».بنابراین عملکرد غلط برخی مسلمانان دلیل بر کاستی در آموزه‌های اسلامی نیست بلکه این مسلمانان هستند به دلیل عدم آشنایی به آموزه‌های دینی و یا ضعف ایمان و پایبند نبودن به احکام اسلامی با نام مسلمانی رفتاری را از خود بروز می‌دهند که از کافران نیز سر نمی‌زند، لذا آنچه که لازم است آشنایی بیشتر مسلمانان با معارف اسلامی و پایبندی بیشتر آنان نسبت به این معارف می‌باشد تا در پرتو تعالیم اسلام جامعه‌ای سالم و نورانی داشته باشیم. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه