من این روایت بیشتر اهل جهنم زنان هستند را درکتاب نهج الفصاحه خواندم. مگر این کتاب معتبرنیست ؟

ابتدا لازم است متذکر شویم کتاب نهج الفصاحه بخش قابل توجهی از روایاتش از منابع اهل سنت نقل شده. و متاسفانه نویسنده محترم این کتاب [آقاى ابوالقاسم پاینده] تنها در اول کتاب منابع آن را آورده اند که در میان منابع آن کتب اهل سنت نیز به چشم میخورد . و در متن کتاب هیچ مشخص نشده که روایت نقل شده از کدام منبع است. به همین جهت نمیتوان اطمینان حاصل کرد که روایت نقل شده از منابع شیعه است یا اهل سنت ضمن آنکه سند روایات نیز حذف شده بنا بر این اعتبار روایات این کتاب بستگی به منبعی دارد که از آن نقل شده ولی به صورت اجمالی روایات غیر معتبر از منابع اهل سنت در این کتاب کم نیست .در هر صورت روایت مورد سوال در منابع اهل سنت نقل شده ودر برخی منابع شیعه هم نقل شده لکن از نظر سندی قوی نیست و با برخی از دیگر روایات نیز معارض است از جمله روایتی که در من لا یحضره الفقیه از امام صادق علیه السلام نقل شده دراین روایت این که اکثر اهل جهنم زنان باشند از سوی امام صادق علیه السلام نفی شده است در این روایت راوی به حضرت عرض می کند:مردم می گویند اکثر اهل جهنم در روز قیامت زنانند. حضرت فرمودند:«این چطور ممکن است در حالی که در آخرت به هر مؤمنی چندین زن دنیایی می دهند» (من لا یحضره الفقیه، ج 3، ص 468) و در روایت از امام صادق علیه السلام روایت شده است که فرمود: اکثر اهل الجنة من المستضعفین النساء علم الله عز وجل ضعفهن فرحمهن. بیشتر اهل بهشت از ضعیفان زنان هستند زیرا خداوند ضعف آنان را میداند لذا به انها رحم کرده.(من لا یحضره الفقیه، ج 3، ص 468) در منابع شیعه روایت مربوط به این که اکثر اهل جهنم زنانند به این شکل است :قال رسول الله(ص): « ... وَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ نَبِیّاً وَ رَسُولًا لَقَدْ بَعَثَنِی [رَبِّیَ ] الْمَقَامَ الْمَحْمُودَ فَعَرَضَنِی عَلَى جَنَّتِهِ وَ نَارِهِ فَرَأَیْتُ أَکْثَرَ أَهْلِ النَّارِ النِّسَاءَ فَقُلْتُ یَا حَبِیبِی جَبْرَئِیلُ وَ لِمَ ذَلِکَ فَقَالَ بِکُفْرِهِنَّ فَقُلْتُ یَکْفُرْنَ بِاللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ لَا وَ لَکِنَّهُنَّ یَکْفُرْنَ النِّعْمَةَ فَقُلْتُ کَیْفَ ذَلِکَ یَا حَبِیبِی جَبْرَئِیلُ فَقَالَ لَوْ أَحْسَنَ إِلَیْهَا زَوْجُهَا الدَّهْرَ کُلَّهُ لَمْ یُبْدِ إِلَیْهَا سَیِّئَةً قَالَتْ مَا رَأَیْتُ مِنْهُ خَیْراً قَطُّ یَا حَوْلَاءُ أَکْثَرُ النَّارِ مِنْ حَطَبِ سَعِیرِ النِّسَاءِ فَقَالَتِ الْحَوْلَاءُ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ کَیْفَ ذَلِکَ قَالَ لِأَنَّهَا إِذَا غَضِبَتْ عَلَى زَوْجِهَا سَاعَةً تَقُولُ مَا رَأَیْتُ مِنْکَ خَیْراً قَطُّ عَسَى أَنْ تَکُونَ قَدْ وَلَدَتْ مِنْهُ أَوْلَاداً... . » (مستدرک الوسائل، ج14 ،ص243) ترجمه:سوگند به خدایی که مرا به حقّ برای نبوّت و رسالت مبعوث نمود، که او به من مقام محمود داد و بهشت و جهنّم را نشانم داد. پس دیدم که اکثر اهل آتش زنان هستند. پس گفتم: ای دوست من جبرئیل! چرا این گونه است؟ جبرئیل گفت: به خاطر کفرشان. گفتم: آیا به خدا کافر می شوند؟! گفت: نه بلکه به نعمت خدا کافر می شوند(کفر نعمت می کنند). گفتم: چگونه کفر نعمت می کنند ای حبیب من جبرئیل؟! گفت: اگر شوهرش به او نیکی کند به اندازه ی تمام روزگاران و به او هیچ بدی نکند، باز این زن می گوید: من از او (شوهرم) هیچ خیری ندیدم. آری ای حولاء (نام زنی است) بیشترین آتش از هیزم آتش افروز زنان است. حولاء گفت: چگونه یا رسول الله؟ رسول خدا(ص) فرمودند: چون وقتی زن بر شوهرش غضب می کند برای ساعتی(لحظه ای) می گوید: من از تو هیچ خیری ندیدم. در حالی که چه بسا از آن مرد برای او اولادی پدید آمده است.توضیح:یعنی اغلب زنها که جهنّمی می شوند به خاطر آن است که زحمات شوهر را انکار می کنند، و کفر نعمت می نمایند، در حالی که امنیّت زن و خوراک و پوشاک و مسکن زن و ... بر عهده ی مرد است؛ که مرد برای برآوردن اینها از سر غیرت و احساس وظیفه چه تلاشها که نمی کند. لذا خدای تعالی کفران این نعمت را خیلی جدّی گرفته است. بخصوص برای آنکه این گونه قضاوت غیر منصفانه ی زنان باعث می شود زن از چشم مرد بیفتد و ارکان خانواده سست شود. وَ قَالَ رسول الله (ص): « یَا مَعَاشِرَ النِّسَاءِ تَصَدَّقْنَ وَ أَکْثِرْنَ الِاسْتِغْفَارَ فَإِنِّی رَأَیْتُکُنَّ أَکْثَرَ أَهْلِ النَّارِ» (مستدرک الوسائل، ج14، ص309)ترجمه:ای گروه زنان! صدقه دهید و زیاد استفغار نمایید. چون من اکثر شما را در آتش دیدم. توضیح:پس اگر زنی اهل صدقه و استغفار زیاد باشد، امید است که اهل جهنّم نشود.نتیجه:از این دو روایت استفاده می شود که بیشتر اهل جهنّم، زنها خواهند بود؛ امّا این دو روایت، سه مشکل دارند.نخست آنکه سند محکمی ندارند.دوم آنکه دقیقاً معلوم نیست که آیا خطاب رسول خدا(ص) به تمام زنها در تمام زمانهاست یا خطابش به زنان زمان خودشان بوده است.سوم آنکه معلوم نیست مراد آن حضرت، جهنّم برزخی است یا اخروی، کما اینکه معلوم نیست مرادشان جهنّم موقّتی است یا جهنّم دائمی. البته از قرائن پیداست که مرادشان جهنّم موقّت است. چون در روایت نخست ذکر شد که علّت عذاب آنها کفر نعمت است نه کفر به خدا. و کفر نعمت، عذابش دائمی نیست. پس به احتمال قریب به یقین، منظور حضرت، این بوده که زنان زیادی جهنّم می روند ولی برای ابد در جهنّم نمی مانند؛ و علّت جهنّم رفتن آنها نیز عمدتاً کفر نعمت می باشد که عبارت است از ارج نگذاشتن به تلاشهای شوهر برای آسایش او و فرزندانش. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه