چرا در قرآن (مثلا در سوره واقعه) نعمت های بهشتی برای مردان توصیف می شود؟

زبان قرآن، عربی است و زبان عربی برخلاف زبان های دیگر از جمله فارسی، دارای دو نوع ضمایر مذکر و مؤنت است. عرب ها در اموری که مخصوص زنان باشد، از واژگان و ضمایر مؤنت و در اموری که مخصوص مردان است از ضمایر و واژگان، مذکر استفاده می کنند. به جز این دو مورد، در دو مورد دیگر، یکی در اموری که بین زنان و مردان مشترک باشد و دیگری در اموری که جنسیت در ماهیت و مورد آنها اصلاً مطرح نیست، مانند خدا و فرشتگان، از ضمایر و واژگان مذکر بهره میگیرند؛ در نتیجه، یعنی در چهار حالت مذکور از الفاظ مذکر و تنها در یک حالت لفظ مؤنت بهره میگیرند. در عین حال زبان عربی در بعضی از موارد، به لفظ نظر کرده و با توجه به ظاهر واژه و لفظ، مؤنث یا مذکر آورده می شود، در حالی که از نظر جنس متفاوت با لفظ می باشند. یعنی ممکن است جنس آن چیز مذکر باشد ولی لفظ آن مونث باشد در زبان عربی برای تابیعت لفظ، از لفظ مؤنث استفاده می شود.بنابراین، قرآن به مقتضای این که به زبان عربی نازل شده است، با همین گفتمان سخن میگوید. همگام با قواعد عربی در سه حالت از ضمایر و واژگان مذکر و در یک حالت از واژگان مؤنث بهره می گیرد. با این توضیح روشن میگردد که قرآن برای خویش گفتمان ویژه مردانه یا زنانه ابداع نکرده است تا در پی پاسخ به چرایی آن باشیم، بلکه زبان قرآن، زبان محاوره عربی است و قواعد، ادبیات و دستور زبان عربی در آن به کار رفته است.به همین خاطر هم برخی از مفسران معتقدند: که آن چه در قرآن به صیغه مذکر آمده است، به مردان اختصاص ندارد، بلکه شامل هر دو جنس مرد و زن می شود. همچنین برخی از مفسرین قائلند غلبه ضمایر مذکر در قرآن، از «باب تغلیب» است. و قاعده «تغلیب» هم از مجازها و قواعد لغوی و به معنای غلبه دادن است مانند: تغلیب مذکر بر مونث و بالعکس، تغلیب عاقل بر غیر عاقل، تغلیب بزرگ بر کوچک و ... در قرآن و نعمت های بهشتی که بیشتر ضمایر مذکر به کار برده شده است برخی معقتدند از باب قاعده تغلب مذکر بر مؤنث است و این قاعده در زبان دیگر هم وجود دارد. جهت توضیح بیشتر باید گفت در قرآن از دو نوع نعمت های بهشتی یاد شده است: الف) نعمت های جسمانی مانند باغ های بهشتی، سایه های بهشتی، خادمان بهشتی، غذاها و نوشیدنیهای بهشتی، قصرها، فرش ها، ظرف ها، لباس ها و زینت های بهشتی، که همه شامل مردان و زنان میگردد. در این نوع نعمت ها از حورالعین و همسران بهشتی یاد شده است که این هم شامل مردان میشود و هم شامل زنان. حورالعین مختص زنان و تنها لذتی برای مردان نیست. ب) نعمت ها و لذت های معنوی و روحانی است، مانند خشنودی خدا، احترام ویژه، محیط صلح و صفا، امنیت و زوال خوف، دوستان همراه و رفیقان با وفا، نشاط فوق العاده درونی و نعمت هایی که در تصور نمیگنجد. همه این نعمت ها بین زنان و مردان مشترک است.بنابراین، قرآن با زبان عربی نازل شده است و تابع قواعد و ادبیات عرب است و در زبان و لسان عربی، ماهیت نعمت، جنس نعمت، ذات نعمت و نوع آن اختصاص به مذکر و مؤنث ندارد لذاتفسیر و تعبیر بدون لحاظ موارد یاد شده را باید به نوعی خطا و خلط مطلب دانست. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه