باسلام و سپاس از اینکه مرکز ما را برای پاسخ و راهنمایی برگزیده اید.

باسلام و سپاس از اینکه مرکز ما را برای پاسخ و راهنمایی برگزیده اید. پرسشگر گرامی؛ جعبه یادگیری لایتنر (Leitner's learning box) در سال 1972 توسط محقق و روانشناس معروف سباستین لایتنر ارائه شد و هم اکنون در بسیاری از کشورهای جهان از جمله اتریش ، هلند ، آمریکا و حتی ایران نسخه دستی این جعبه بین علاقمندان به یادگیری بدون فراموشی کاربرد دارد. لایتنر روشی است مطمئن و دقیق برای انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت. در این روش به جای کنترل هر روزه کل مطالب که با زیاد شدن مطالب، کاری غیر ممکن و یا بسیار وقت گیر می باشد، فقط با 5 بار تکرار یک مطلب در طی یک دوره ، روند آموزش به پایان می رسد و آن لغت برای همیشه در ذهن نقش می بندد. نکته حائز اهمیت در این روش آن است که یادگیری(حفظ کردن مطلب ) فقط و فقط یک بار در روز اول انجام شده و 4 نوبت بعدی فقط مربوط به تکرار آن می باشد. مبانی و علل استفاده از روش لایتنر : منحنی فراموشی ابینگ هاوس : منحنی فراموشی ابینگ هاوس (Ebbinghaus's Forgetting Curve) نشان می دهد که اگر انسان یک مطلب را به خوبی فرا بگیرد بعد از 24 تا 48 ساعت تقریباً نصف آن را فراموش می کند و پس از حدوداً یک ماه،80% آن را فراموش می کند، که نشان می دهد80% آن در حافظه کوتاه مدت و20% آن در حافظه بلند مدت قرار گرفته است. جعبه یادگیری لایتنر مراحل یادگیری را طوری می پیماید تا با کمترین و مناسب ترین تکرار در قسمت اوج منحنی فراموشی، مطالب به حافظه دراز مدت منتقل شوند. آزمایش اسکینر : این آزمایش ثابت می کند که هرگاه پس از عملی بلافاصله پاداش دریافت شود، باعث تشدید آن عمل می گردد. وقتی شما در یک بازی موفقیتی به دست می آورید، پاداشی دریافت خواهید کرد که این پاداش همان امتیاز بیشتر است. این امتیاز به شما اشتیاق و انگیزه می دهد که کماکان با شدت بیشتری به بازی ادامه دهید. از این خاصیت در روش یادگیری لایتنر استفاده شده است؛ این گونه که شما پس از یادگیری در هر مرحله به مرحله بعد می روید و پاداش می گیرید و همین باعث می گردد شما با تمایل بیشتری از آن استفاده کنید. این روش از تکرارهای اضافی و غیر ضروری جلوگیری کرده، باعث اطمینان کامل از یادگیری می شود. به واسطه تکرار منظم، هیچگاه لغتی را قبل از فراگیری کامل از قلم نخواهید انداخت. به زمان بندی خاص و کسل کننده ای متکی نیست. هر زمان که فرصت داشتید، پشت رایانه نشسته و لغات را مرور نمائید. در صورت عدم استفاده از آن به مدتی طولانی نیز هیچ وقفه ای در امر یادگیری شما ایجاد نشده، جز آنکه مجبور خواهید شد لغات را (در صورت فراموشی) مجدداً تکرار کنید. با دریافت پاداش و امتیاز و مشاهده پیوسته موفقیت خود، یادگیری از حالت خسته کننده به یک بازی و امر لذت بخش و دلنشین تبدیل می شود. بدون آن که نیاز به رعایت جدول زمانی خاصی برای یادگیری باشید، در دام زمان بندی سیستم خواهید افتاد و از نتایج آن بهره مند می گردید. این شیوه حتی در زندگی شما اثر مثبت گذاشته و آن را منظم می سازد. نکته : لایتنر، مورد تائید رسمی آموزش و پرورش قرار گرفته است و به نام تجاری جعبه جی 5 (G5) توسط برخی مورد استفاده قرار می گیرد. روش استفاده : ابتدا یک جعبه 5 خانه یا بیشتر نیاز دارید؛ خانه های جعبه را از کوچک به بزرگ انتخاب کنید؛ می توانید این جعبه را بصورت آماده خریداری کنید، اما من پیشنهاد می کنم آن را خودتان بسازید و از آن مهم تر کلمات را حتما خودتان انتخاب کنید و برگه های فلش ها را خودتان آماده کنید. اینکار باعث می شود کلمات را بهتر بیاموزید. به هر یک از خانه ها، یک عدد اختصاص می دهیم (این عدد را ظرفیت خانه می نامیم) خانه 1 2 3 4 5 ظرفیت 1 2 4 8 16 ظرفیت هر خانه تقریبا برابر دو به توان (شماره خانه منهای یک) است! اندازه خانه ها را با توجه به برگه های فلشی که در نظر می گیرید انتخاب کنید. کوچکترین خانه یعنی خانه یک و دو که هم اندازه هستند باید جای تعدادی معادل 30 را داشته باشند. فرض کنید می خواهید روزی 5 کلمه یاد بگیرید : روز اول : 5 فلش کارت را آماده کنید(5 تکه کاغذ هم اندازه یک طرف برگه کلمه انگلیسی و طرف دیگر برگه معنی آنرا بنویسید). این برگه ها را بخوانید و حفظ کنید و آنها را در خانه اول با ظرفیت 1 قرار دهید. ظرفیت هر خانه نشان دهنده دسته برگه هایی است که می تواند در آن خانه قرار گیرد، مثلا خانه سوم با ظرفیت چهار، چهار دسته برگه ظرفیت دارد. روز دوم : 5 فلش کارت را آماده کنید(5 تکه کاغذ هم اندازه یک طرف برگه کلمه انگلیسی و طرف دیگر برگه معنی آنرا بنویسید). به خانه اول توجه کنید؛ این خانه با یک دسته برگه داخلش پر محسوب می گردد. کار را از اولین خانه پر یعنی خانه یک شروع می کنیم. دسته برگه موجود در این خانه را خارج کرده و بخوانید (فقط طرف انگلیسی برگه ها را نگاه کنید) برای هر برگه آیا معنی کلمه را می دانید؟ - بله، پس آن فلش کارت را به خانه بعدی انتقال دهید. - خیر، فلش کارت را برای دوره بیرون بگذارید. تمام فلش کارتهای بیرون جعبه (5 فلش امروز و فلش های خارج شده که معنی آنها را نمی دانستید) را حفظ کنید و سپس همه را در خانه اول بگذارید. روز سوم : 5 فلش کارت را آماده کنید (5 تکه کاغذ هم اندازه یک طرف برگه کلمه انگلیسی و طرف دیگر برگه معنی آنرا بنویسید). کار را از اولین خانه پر یعنی خانه یک شروع می کنیم (خانه دوم دارای یک دسته برگه است پس هنوز به ظرفیت 2 نرسیده و خانه اول پر محسوب می گردد). دسته برگه موجود در این خانه را خارج کرده و بخوانید (فقط طرف انگلیسی برگه ها را نگاه کنید) برای هر برگه آیا معنی کلمه را می دانید؟ قبل از ادامه، برای اینکه دسته برگه جدید را از دسته برگه قبلی جدا کنیم، در خانه دوم یک کاغذ رنگی پشت دسته برگه قبلی می گذاریم. - بله، پس آن فلش کارت را به خانه بعدی انتقال دهید.(بعد از برگه رنگی جدا کننده) - خیر، فلش کارت را برای دوره بیرون بگذارید. تمام فلش کارتهای بیرون جعبه (5 فلش امروز و فلش های خارج شده که معنی آنها را نمی دانستید) را حفظ کنید و سپس همه را در خانه اول بگذارید. روز چهارم : 5 فلش کارت را آماده کنید(5 تکه کاغذ هم اندازه یک طرف برگه کلمه انگلیسی و طرف دیگر برگه معنی آنرا بنویسید). کار را از اولین خانه پر یعنی خانه دوم شروع می کنیم (خانه دوم دارای دو دسته برگه است و به ظرفیت 2 دسته برگه رسیده و خانه پر محسوب می گردد). دسته برگه اول (دسته برگه ای که ابتدا در این خانه گذاشته شده است یعنی دسته برگه قبل از کاغذ رنگی، نه دسته برگه دیروز) موجود در این خانه را خارج کرده و بخوانید (فقط طرف انگلیسی برگه ها را نگاه کنید) برای هر برگه آیا معنی کلمه را می دانید؟ - بله، پس آن فلش کارت را به خانه بعدی انتقال دهید. - خیر، فلش کارت را برای دوره بیرون بگذارید. کار را با اولین خانه یعنی خانه یک ادامه دهید. دسته برگه موجود در این خانه را خارج کرده و بخوانید (فقط طرف انگلیسی برگه ها را نگاه کنید) برای هر برگه آیا معنی کلمه را می دانید؟ قبل از ادامه، برای اینکه دسته برگه جدید را از دسته برگه قبلی جدا کنیم، در خانه دوم یک کاغذ رنگی پشت دسته برگه قبلی می گذاریم. می توانید از کاغذ رنگی گذشته که الان در ابتدای جعبه قرار گرفته، استفاده کنید و آنرا به پشت دسته برگه های موجود در خانه دوم انتقال دهید. - بله، پس آن فلش کارت را به خانه بعدی انتقال دهید. (بعد از برگه رنگی جدا کننده) - خیر، فلش کارت را برای دوره بیرون بگذارید. تمام فلش کارتهای بیرون جعبه (5 فلش امروز و فلش های خارج شده که معنی آنها را نمی دانستید) را حفظ کنید و سپس همه را در خانه اول بگذارید و همینطور اینکار را برای روزهای آینده ادامه دهید. پس متوجه شدید که : - هر کلمه ای را که نمی دانید از هر خانه ای که باشد خارج شده و با فلش های جدید پس از مطالعه در خانه اول قرار می گیرد. - هر روز فلش های آن روز را آماده می کنیم. - با آخرین خانه پر جعبه شروع می کنیم و اولین دسته برگه موجود در این خانه را می خوانیم؛ سپس به خانه پر قبلی می رویم و اولین دسته برگه این خانه را می خوانیم و به همین ترتیب تا خانه اول ادامه می دهیم. - برای دسته برگه های هر خانه که خوانده می شوند، در صورتی که معنی کلمه را می دانیم پس از گذاشتن کاغذ رنگی در آخر خانه بعدی، فلش را به آخرین محل خالی خانه بعد جدول، بعد از جدا کننده منتقل می کنیم و اگر معنی کلمه ای را نمی دانیم آن را برای دوره از جعبه خارج می کنیم تا پس از مطالعه با فلش های جدید آن روز وارد خانه یک شوند. - برای خارج کردن، هر دسته را از ابتدای خانه بر می داریم و برای وارد کردن، دسته برگه ها را بعد از جدا کننده به انتهای خانه اضافه می کنیم. - اگر هر روز اینکار را انجام دهید، همه خانه ها بعد از 31 روز پر خواهد شد و اولین کلمه ای را که آموخته اید بعد از این مدت از جدول خارج می شود. نکته پایانی اینکه در کتاب شریف «منیه المرید» که جزو کتابهای جنبی طلاب می باشد و هم اکنون به فارسی نیز ترجمه شده است به چگونگی یادگیری مطالب و راهکارهای عدم فراموشی و فنون تکرار مطلب و جدول آن اشاره کامل شده است و مطالب آن برای یادگیری و عدم فراموشی آموخته ها، وسیعتر از جعبه لایتنر است. موفق باشید. منتظر مکاتبات بعدی شما هستیم. نویسنده : غلامرضا مهرانفر .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه