سلام وقت بخیرمن نوجوانی ۱۳ ساله هستم.برایم سوال پیش آمده است که: چرا خداوند با این که به عبادت جن و انس نیاز ندارد آنان را خلق کرده است؟متشکرم خسته نباشید.

هدف آفرینش انسان دارای دو جنبه است : الف ) هدف فاعل (خداوند), ب ) هدف فعل (انسان ). هدف فاعل یعنی : آنچه خدا را به آفرینش انسان برانگیخت ; و هدف فعل یعنی : آنچه انسان به آن منتهی می شود. 1- خداوند متعال به مقتضای این که واجب الوجود است و وجود او وابسته به چیزی نیست , هیچ محدودیتی و نقصی ندارد و همه کمال ها را دارا است. ۲- از جمله کمالات او فیاض و جواد بودن است . خداوند در قرآن می فرماید: »و ما کان عطائ ربک محظورا« (و عطای پروردگارت منع نشده است ), (اسرائ, آیه 20). خداوند متعال , برای عطا کردن از ناحیه ی خودش , هیچ محدودیتی ندارد; پس هر جا که عطا نمی کند, به دلیل محدودیت پذیرنده ی عطا است ; نه عطاکننده و هر چیز که لایق عطا شدن باشد, عطا می شود. 3- هر خیری و کمالی ناشی از وجود است , و هر شر و نقصی ناشی از عدم ; مثلا علم خیر و کمال است و جهل شر و نقص . قدرت در مقابل عجز و ناتوانی , یک امر وجودی است . پس معلوم می شود که وجود خیر است , و در مقابل آن , هر شر و نقصی از عدم است. 4- با توجه به مقدمه سوم می توان دریافت که فیاض و جواد بودن خداوند با آفریدن وایجاد کردن محقق می شود. پس لازمه ی فیاض بودن آفریدن است . به عبارت دیگر: اگر چیزی لایق آفریده شدن باشد و خداوند آن را نیافریند, این نیافریدن با توجه به خیر بودن وجود, منع از خیر است و بخل محسوب می شود و بخل از خداوند محال است . از این مقدمات نتیجه می گیریم : اگر سوال شود چه چیز باعث شد خدا بیافریند؟ پاسخ می دهیم که فیاض بودن او باعث آفرینش شده است . 5- صفات خدا زاید بر ذات او نیست . صفات انسان و دیگر اجسام زاید بر ذات آنها است ; مثلا سیب یک ذات دارد و سرخی و شیرینی صفت آن است . این سرخی و شیرینی , خارج از ذات سیب است . سیب می تواند به جای این صفات , ترش و سبز باشد و ذات او باقی بماند. بحث اتحاد ذات و صفات خداوند, یک بحث کلامی عمیق است که می توانید در علم کلام در بحث توحید صفاتی مطالعه کنید. ۶. اگر گفته می شود هدف از آفرینش کمال انسان است مراد از آن هدف فعل یعنی غایت و سر انجام خلقت است , نه علت اصل خالقیت . به عبارت دیگر اصل آفرینش فیضی از ناحیه حقتعالی است و کمال انسان فیضی دیگر که سر انجام و غایت فیض نخستین است. فلسفه آفرینش انسان در قرآن : از نظر قرآن جهان آفرینش بیهوده خلق نشده است؛ بلکه تمامى اجزا و عناصر آن براى هدف و غرض مشخصى خلق شده اند. در آیات زیادى از قرآن به هدفدارى آفرینش جهان و آدمیان اشاره شده است؛ هدفمندى آفرینش انسان: قرآن بر هدفدارى خلقت انسان به طور ویژه تأکید مى کند: «أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّما خَلَقْناکُمْ عَبَثاً وَ أَنَّکُمْ إِلَیْنا لا تُرْجَعُونَ»؛ مؤمنون (23)، آیه 115.؛ «آیا پنداشته اید که شما را بیهوده آفریده ایم و به سوى ما بازگشت نمى کنید؟» «أَیَحْسَبُ الْإِنْسانُ أَنْ یُتْرَکَ سُدًى»؛ قیامت (75)، آیه .؛ «آیا انسان گمان مى کند، به حال خود رها شده است؟»آیات فوق نشان مى دهد که:1. انسان بیهوده آفریده نشده و آفرینش او هدفدار است.2. به حال خود واگذار نشده و همواره مورد هدایت، دستگیرى و نظارت خداوند است.3. مقصد نهایى آفرینش انسان، مبدأ هستى و پروردگار جهانیان است. آیات دیگرى از قرآن به نحو جزئى و تفصیلى پرده از رازهاى آفرینش برمى دارد؛ از جمله: الف. علم و معرفت ب. آزمایش و امتحان ج. عبادت عبادت، آثار مثبت بسیارى در حیات این جهانى و آن جهانى دارد جهت آگاهى بیشتر در این باره بنگرید: شهید مطهرى، یادداشت ها، ج 6، مدخل عبادت، ج 4، مدخل نیایش، تهران: صدرا. و داراى حکمت هاى زیادى است؛ از جمله:1. نیازى فطرى و مطلوبى ذاتى؛2. راهى به سوى خودیابى و رهایى از پوچى؛3. پرواز به فراخناى فرامادى هستى و گذر از تنگناى مادیت؛4. کسب یقین؛5. پیروزى روح بر بدن؛6. سلامت و آرامش روان؛7. ربوبیت و ولایت بر نفس و تسلط بر قواى نفسانى؛8. تقرب به خدا؛9. پشتوانه اخلاق و ایمان؛10. پشتوانه قانون و اجتماع؛11. پرورش نیکخواهى؛12. تربیت و سازندگى و... جهت آگاهى بیشتر بنگرید:الف. حمیدرضا شاکرین، دین شناسى و فرق و مذاهب، قم: معارف، 1386.ب. همو، چلچراغ حکمت (فلسفه احکام و اجتهاد و تقلید)، تهران، کانون اندیشه جوان.. د. رحمت الهى .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه