مفهوم جمهوری چیست؟

اصطلاح «جمهورى» (Republic) در فلسفه سیاسى مفهومى معین، ثابت و غیرقابل تغییر ندارد. گاه این اصطلاح در مقابل رژیم سلطنتى، گاه در برابر رژیم دیکتاتورى و خودکامه و گاه در مقابل حکومت بوسیله چند تن که بدان اریستوکراسی یا حکومت اشرافی می گویند ، به کار مى رود.(ر.ک: بنیادهای علم سیاست، عبد الرحمن عالم) جمهوری نوعی حکومت است که در آن جانشینی«رئیس کشور» ارثی نیست و مدت «ریاست جمهوری» درآن محدود است و انتخاب رئیس کشور، که «رئیس جمهور» نامیده می‌شود‌، با رأی مستقیم یا غیرمستقیم مردم انجام می‌شود. (ر.ک: دانشنامه سیاسی، داریوش آشوری، ص 111) بر این اساس این اصطلاح طیف وسیعى از حکومت هاى بسیار متفاوت را شامل مى شود ؛ جمهوریت شکلى از حکومت است که با حکومت هاى مختلف، از نظر محتوایى سازگارى دارد.جمهوری از نظر مفهوم کلمه اغلب درجاتی از دموکراسی را نیز دربردارد. اما در عین حال، بسیاری از دیکتاتوری‌های غیرسلطنتی نیز بدین نام نامیده می‌شوند و در این وجه، حکومت جمهوری تنها به معنای حکومت غیرسلطنتی است. از این رو مشاهده می شود بسیاری از کشورهای دنیا جمهوری هستند ; مثلاً نظام حکومتى در آمریکا، فرانسه و خیلى از کشورها جمهورى است و حتى شوروى سابق که رژیم سوسیالیستى داشت، خود را جمهورى مى خواند. بنابر این جمهورى شکلى از حکومت و نظام سیاسى است که مى تواند محتواهاى گوناگون و متفاوتى اعم از توتالیر، دموکراتیک و اسلامى را شامل شود و منحصر در یک محتوا و نظام سیاسى خاص نباشد. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه