آیا از نظر علمی هیچگونه ماهی در نواحی نزدیک زندگی حضرت یونس (ع) که گفته می شود حوالی عراق امروزی است ، وجود دارد که به قدری بزرگ باشد که انسانی در آن قادر به زندگی کردن باشد؟ در ثانی یک انسان چگونه می تواند در معده یک ماهی با نبود اکسیژن و غوطه ور بودن در اسید معده و آب فراوان موجود به حیات خود ادامه دهد؟ این ها این شک را در انسان به وجود می آورد که شاید این داستان ها خرافات رایج بین بنی اسرائیل بوده.

1.موضوع بلعیده شدن حضرت یونس ع توسط نهنگ و ماهی بزرگ حدیث و روایت نیست تا مورد شک و تردید قرار گیرد بلکه صریح قران و نص آن است .خداوند در این باره می فرماید : فَالْتَقَمَهُ الْحُوتُ وَ هُوَ مُلِیمٌ (صافات/ 142) ، (او را به دریا افکندند) و ماهى عظیمى او را بلعید، در حالى که مستحق ملامت بود!خدایى که آتش را در دل آب، و شیشه را در کنار سنگ سالم نگه مى دارد، به این حیوان عظیم فرمان تکوینى داد که کمترین آزارى به بنده اش یونس نرساند، او باید یک دوران زندان بى سابقه را طى کند و متوجه ترک اولاى خود شود و در مقام جبران بر آید.در روایتى آمده است اوحى اللَّه الى الحوت لا تکسر منه عظما و لا تقطع له وصلا: خداوند به آن ماهى وحى فرستاد که هیچ استخوانى را از او مشکن، و هیچ پیوندى را از او قطع مکن! .درست نمى دانیم یونس چه مدت در شکم ماهى بود، ولى مسلم است هر چه بود نمى توانست از عوارض آن بر کنار ماند، درست است که فرمان الهى صادر شده بود که یونس هضم و جذب بدن ماهى نشود، اما این بدان معنى نبود که آثارى از این زندان را به همراه نیاورد، لذا جمعى از مفسران نوشته اند که او به صورت جوجه نوزاد و ضعیف و بى بال و پر از شکم ماهى بیرون آمد، به طورى که توان حرکت نداشت.2. دلیل روشنى در دست نیست که یونس چه مدتى در شکم ماهى ماند؟چند ساعت، یا چند روز، و یا چند هفته، در بعضى از روایات نه ساعت، و بعضى سه روز، و بعضى بیشتر، و حتى تا چهل روز گفته اند، ولى مدرک مسلمى بر هیچیک از این اقوال وجود ندارد، تنها در تفسیر على بن ابراهیم در حدیثى از امیر مؤمنان على ع توقف یونس در شکم ماهى 9 ساعت ذکر شده است .بعضى از مفسران اهل سنت مدت آن را یک ساعت هم ذکر کرده اند .ولى هر چه باشد بدون شک این توقف یک امر عادى نیست، انسان نمى تواند بیش از چند دقیقه در محیطى که هوا وجود ندارد زنده بماند، و اگر مى بینیم جنین در شکم مادر ماهها زنده مى ماند به خاطر این است که هنوز دستگاه تنفس او به کار نیفتاده و اکسیژن لازم را تنها از طریق خون مادر دریافت مى کند.بنا بر این ماجراى یونس بدون شک یک اعجاز است، و این نخستین اعجازى نیست که در قرآن با آن روبرو مى شویم، همان خدایى که ابراهیم ع را در دل آتش سالم نگهداشت، و موسى و بنى اسرائیل را با ایجاد جاده هاى خشک در وسط دریا از غرقاب نجات داد، و نوح ع را به وسیله کشتى ساده اى از آن طوفان عظیم و گسترده رهایى بخشید، و سالم به زمین فرود آورد، همان خداوند قدرت دارد که بنده اى از بندگان خاصش را مدتى در شکم ماهى عظیمى سالم نگهدارد.البته وجود چنین ماهیهاى بزرگ در گذشته و امروز مطلب عجیبى نیست، هم اکنون، ماهیهاى عظیمى به نام بالن موجود است که بیش از 30 متر طول دارد و بزرگترین حیوان روى زمین است و جگر او بالغ بر یک تن مى شود! در همین سوره داستانهاى انبیاى پیشین را خواندیم که به طرز اعجازآمیزى از چنگال بلاها رهایى یافتند و یونس آخرین آنها در این سلسله است.تفسیر نمونه، ج 19، ص: 165 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه