تخمین زمان مطالعه: 2 دقیقه
تفکر در مورد حقیقت نفس و عجائب آن، از مباحث مورد ترغیب و تشویق دین است؛[1] امام علی(ع) میفرماید: «من عرف نفسه، عرف ربّه»؛ هر کس خود را شناخت خدای خود را شناخت.[2]عرفا و حکمای اسلامی بر این باورند که شناخت نفس به چند گونه متصور است.شناخت ظاهری و سطحی نفس؛ این نوع از شناخت که از راه فکر و استدلال بهدست میآید، هم ممکن است و هم آسان؛ زیرا از راه آثار و افعال نفس، میتوان شناخت اجمالی از حقیقت نفس بهدست آورد؛ چنان که حکیمان در تعریف نفس گفتهاند: نفس کمال اول جسم طبیعی آلی است، که تغذیه، رشد، تولید مثل، حس و حرکت ارادی دارد.[3] یا گفتهاند: «نفس کمال اول جسم طبیعی آلی است که کلیات را تعقل و آراء و نظریات را استنباط میکند».[4]شناخت شهودی؛ مقصود از شناخت شهودی نفس، شناخت به مقدار توانایی انسان است. این نوع از شناخت هرچند مشکل است، ولی امکان دارد؛ دلیل مشکل بودنش این است که مکاشفه و شهود در اثر ریاضت نفس و مبارزه با هوا و هوس به دست میآید؛[5] انسانی که به این مقام رسیده در حقیقت وارد در عالم مجردات و عالم غیر مادی شده است.[6]برخی از اندیشمندان بر این باورند که در حقیقت، علم به نفس حضوری بوده و اگر انسان نفس خود را، به علم حضوری شهود ننماید با هیچ روش دیگری توان اثبات و شناخت آنرا ندارد.[7]شناخت کنه حقیقت نفس؛ چنین شناختی امکان ندارد؛ زیرا این نوع از شناخت به معنای شناخت وجود بیپایان، بینیاز و صمدی حضرت حق است؛ به این بیان که از آنجا که وجود صمدی حضرت حق، حقیقت وجود نفس است و وجود نفس رقیقت آن حقیقت است؛ بنابراین شناخت نفس مستلزم شناخت کنه ذات خداوند گردد؛ و این نوع از شناخت قابل دسترسی نیست. در ضمن باید توجه داشت عدم امکان چنین شناختی اختصاص به نفس ندارد، بلکه در مورد هر موجودی چنین شناختی امکان ندارد.[8] .
اسلام کوئست
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.