آیا قرآن را مى‌ توان براساس پیشرفت هاى علوم روز تفسیرکرد؟

قرآن کریم، کلام الهى است که معجزه جاویدان پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله بوده و اعجاز آن داراى ابعاد مختلف است؛ از جمله: فصاحت، بلاغت، محتوا و قوانین عالى، مطالب علمى اعجازآمیز و... که مقصود از اعجاز علمى، مطالبى از قرآن است که به علوم بشرى اشاره دارد. به طورى که قبل از اسلام کسى از این مطالب آگاه نبوده؛ بلکه مدت ها بعد از نزول قرآن، آن مطالب علمى کشف شده است. وجود این گونه مطالب در قرآن، نوعى اخبار غیبى و سرّ گویى قرآن و معجزه است. مثل اشارات قرآن به نیروى جاذبه رعد (13)، آیه 2 ؛ لقمان (31)، آیه 10.؛ مراحل خلقت انسان حج (22)، آیه 5 ؛ مؤمنون (23)، آیه 12.؛ لقاح ابرها و گیاهان حجر (15)، آیه 22. و زوجیت عام موجودات ذاریات (51)، آیه 49.. تفسیر علمى در قرآن کریم بیش از هزار آیه به کیهان شناسى، زیست شناسى، زمین شناسى، علوم پزشکى و... اشاره دارد که براى فهم و تفسیر آنها نیازمند علوم تجربى هستیم. البته در این مورد سه شیوه وجود دارد: الف. استخراج علوم از قرآن؛ ب. تحمیل نظریه هاى اثبات نشده علمى بر قرآن؛ ج. استخدام علوم در فهم قرآن. شیوه اول و دوم غلط و موجب تفسیر به رأى مى شود و شیوه سوم صحیح است و موجب فهم بهتر قرآن مى گردد. در مواردى تفسیر علمى قرآن جایز است که: 1. ظاهر آیه شریفه قرآن بر مطلب علمى دلالت داشته باشد. 2. مطلب علمى، قطعى باشد (یعنى نظریه هاى اثبات نشده علمى نباشد). اقسام مطالب علمى قرآن آیاتى که در قرآن به مسائل علمى اشاره دارد، سه دسته است: 1. آیاتى که اعجاز علمى قرآن را اثبات مى کند (مثل مواردى که بیان شد). 2. آیاتى که به صورت شگفت انگیزى به مطالب علمى اشاره دارد؛ ولى قبل از اسلام به صورت پراکنده و دیدگاه هاى ضعیف در جهان مطرح بوده است (مثل اشاره قرآن به حرکت زمین). 3. آیاتى که فقط اشارات علمى در بر دارد؛ ولى اعجاز یا شگفتى علمى به شمار نمى آید (مثل: دعوت قرآن به تفکر در مورد شتر و کوه ها و...).جهت آگاهى بیشتر در این زمینه: الف. محمد على رضایى اصفهانى، درآمدى بر تفسیر علمى قرآن، (انتشارات اسوه، چاپ اول، 1375)؛ ب. همو، پژوهشى در اعجاز علمى قرآن، (انتشارات مبین)؛ ج. همو، اشارات اعجازآمیز علمى قرآن، (نشر معارف). (قرآن شناسی، صالح قنادی با همکاری جمعی از محققان، کد: 21/500005) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه