شخصی اول دی ماه، پایان سال خمسی‌اش بوده و خمسش را پرداخت نکرده است. وی در پایان سال خمسی، یک میلیون تومان در حسابش بوده، ولی در بین سال جهت مخارج زندگی 500 هزار تومان قرض کرده است. آیا الآن که دو ماه می‌گذرد، برای محاسبه خمس می‌تواند آن 500 هزار تومان قرضی را که تا الآن پرداخت نکرده، از یک میلیون کم کند و به طلبکار بپردازد و فقط خمس 500 هزار تومان باقیمانده را پرداخت نماید؟ اگر چند ماه بعد موعد ادای قرض باشد و در آن زمان قصد پرداخت داشته باشد چطور؟

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):بدهی، اعم از اینکه بر اثر قرض گرفتن باشد و یا بر اثر خرید نسیه یا وام اگر به خاطر تأمین مخارج سالانه زندگی همان سال درآمد باشد، اگر بخواهد پرداخت نماید از درآمد سال کسر می‏‌شود، ولی اگر برای بدهی‏‌های سالهای قبل باشد هر چند مصرف درآمد سالانه برای پرداخت آن جایز است ولی اگر تا پایان سال پرداخت نشود از درآمد سالانه استثنا نمی‏‌شود.حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):قرضی که هزینه زندگی سال شود می‌تواند مقدار آن را از درآمد همان سال کسر کنند و خمس ما زاد را پرداخت کنند ولی نمی‌توانند قرض سالهای قبل را از درآمد این سال کسر کنند.حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):اگر بعد از به دست آمدن درآمد برای مخارج قرض کرده، از درآمد کسر می‌شود ولی اگر قرض قبل از حصول درآمد باشد نمی‌تواند از درآمد کسر کند.بله اگر هنوز از زمان حصول ربح یکسال نگذشته می‌تواند دینش را از این درآمد بپردازد و گرنه ابتدا باید خمس یک میلیون را بدهد و سپس قرضش را با مابقی بپردازد.حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):اگر قبل از رسیدن سال بدهی پرداخت شود مانعی ندارد ولی کنار گذاشتن و کسر مُسقط خمس نیست. پس در فرض سؤال که تا قبل از رسیدن سال، بدهی را نپرداخته است پرداخت خمس موجودی در اول سال (خمس یک میلیون تومان) واجب است.حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):چنانچه قبل از سال خمسی بدهی خود را پرداخت کند مشمول خمس نیست، ولی اگر بعد از سال خمسی پرداخت کند خمس دارد و نمی‌توان مبلغ بدهی را کسر کند.حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):اگر قبل از رسیدن سال خمسی مبلغ مذکور را به طلبکار بدهد، جزء مؤونه محسوب می‌شود و خمس ندارد. در غیر این‌صورت باید خمس آن را بپردازد.حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی (مد ظله العالی):اگر در بین سال براى مخارج خود قرض کند و پیش از تمام شدن سال منفعتى ببرد، نمى‌تواند مقدار قرض خود را از آن منفعت کسر نماید، مگر این که قرض بعد از حصول منفعت باشد، ولى مى‌تواند قرض خود را از منافع اثناى سال ادا نماید.حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):اگر قبل از فرارسیدن سال خمسی بدهی اش را ادا کند یا لااقل تا قبل از سال خمسی بدهی اش سر رسید شده باشد، جزء مؤونه آن سال محسوب می شود و خمس به آن تعلق نمی گیرد. اما اگر بدهی تا زمان فرارسیدن سال خمسی پرداخت نشود (مفروض سؤال همین است) و تا سر سال خمسی سر رسید هم نشده باشد، به این مبلغ خمس تعلق می گیرد.لینک به سایت استفتائات .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه