آیا امام شناسی راه خدا شناسی است یا خودشناسی راه خدا شناسی است، اگر هر دو، کدام بهتر است؟

آن چه از بیان روایات استفاده می شود، اين است كه هم امام شناسی راه خدا شناسی است و هم خود شناسی. در روایات ائمه اطهار ـ علیهم السلام ـ امام همان دروازه معرفت و شناخت الهی معرفي شده است. چنان که در قرآن کریم آمده است: و أتوا البیوت من ابواب ها هرگاه وارد خانه می شوید، از در وارد آن گردید. در ذیل همین آیه از امام باقر ـ علیه السلام ـ نقل شده است که آن حضرت فرموده: «ما ابواب و درهای وصول به خداوند هستیم، هر که وارد وادي معرفت خداوند می شود، از طریق ما خداوند را بهتر می شناسد.» از امام صادق ـ علیه السلام ـ نيز در ذیل این آیه رسیده است که فرموده: «الاوصیاء هم ابواب الله التی منها یؤتی، و لولاهم ما عرف الله عزّوجل و بهم احتج الله تبارک و تعالی علی خلقه» اوصیاء (اوصیای پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ) دروازه هایی هستند که از آن وارد می شوند اگر آن ها نبودند خداوند شناخته نمی شد و خداوند به وجود آن ها بر خلق خود احتجاج می کند. مطابق این بیان، ائمه اطهار ـ علیهم السلام ـ از راه های خدا شناسی هستند و از این طریق می توان به معرفت خدا نایل آمد. از طرف دیگر، در باب معرفت نفس هم آمده است؛ «من عرف نفسه، عرف ربّه» هر که خودش را شناخت خدایش را شناخته است. بنابر این، هر دو طریق راه خدا شناسی است. اما این که کدام یک بهتر است، باز هم بر اساس شواهد و بیان عترت طاهره، امام شناسی در جهت معرفت و رسیدن به خدا، مهم تر و اولی و مقدّم بر نفس و خود شناسی است. زیرا، شناخت خدا و رسیدن به معرفت صحیح، از راه آیات و نشانه ها و علامت ها به وجود می آید. و شناخت امام از نظر وصول و رسیدن به خدا اولی و مهم تر است، با وجود امام، معرفت پیدا کردن به خدا و شناخت او آسان‌تر و كامل‌تر است برای این که: 1. ائمه اطهار و امام ـ علیهم السلام ـ از اسمای حسنای الهی هستند. خداوند در قرآن کریم فرموده است: و لله اسماء الحسنی فادعوه بها برای خداوند نام های نیکو است پس به همين‌ نام‌ها او را بخوانيد. از امام صادق ـ علیه السلام ـ در ذیل این آیه نقل شده است: نحن و الله اسماء الحسنی به خدا قسم ما (امامان معصوم ـ علیهم السلام ـ) نام های نیکوی خداوند هستیم. 2. امام، آیت و نشانه بزرگ الهی است. چنان که امام صادق ـ علیه السلام ـ می فرماید: که امام علی ـ علیه السلام ـ فرمود: «ما لله عزّوجلّ آیة اکبر منّی» [بعد از رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ ] نشانه و آیتی بزرگتر از من برای خدا نمی باشد. روی این بیان، امام ـ علیه السلام ـ که هم از اسمای نیکوی خداوند و هم از آیات و نشانه های بزرگ خدا است خدا را بهتر نشان خواهد داد و بهترین وسیله معرفت اوست و به نظر می رسد او مقدم و بهتر از دیگر نشانه ها است. پس امام شناسی جدا از خدا شناسی نمی باشد. شناخت امام وسیله حفظ دین می گردد. فلذا در باب معرفت شناسی، شناخت از راه امام ـ علیه السلام ـ مهم تر و مقدم بر معرفت شناسی از راه نفس است. با این که هر دو راه شناسی خداست. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه