آیا براساس قطعنامه 598 خسارات مادى وارد شده به ایران جبران خواهد شد؟

پاسخ مثبت دادن به این سؤال ساده نخواهد بود، اما آنچه که مى‏شود گفت این است که شوراى امنیت سازمان ملل متحد در قطعنامه‏ى 598 از تداوم جنگ و خسارات مادى و غیر مادى وارد به طرفین در این جنگ ابراز نگرانى عمیق کرده و در بند 6 و 7 آن لزوم شناسایى متجاوز و بازسازى پس از جنگ را تأیید کرده است. به این صورت که شورا در بند 6 قعطنامه از دبیر کل در خواست مى‏نماید با مشورت ایران و عراق مسئله‏ى واگذارى تحقیق درباره مسئولیت درگیرى به یک هیئت بى‏طرف را بررسى کند و هر چه زودتر آن را به شوراى امنیت سازمان ملل گزارش بدهد تا ضمن آن متجاوز معین گردد. این امر خود به خود به معنى این است که هر وقت متجاوز تعیین شد، تجاوزگر ملزم به پرداخت غرامت به طرف مقابل مى‏باشد. شوراى امنیت در بند 7 قطعنامه مذکور ابعاد عظیم خسارات وارده در حین جنگ و نیاز به تلاش‏هاى بین‏ المللى مناسب براى بازسازى پس از پایان درگیرى را تصدیق مى‏کند و در این زمینه نیز از دبیر کل درخواست مى‏نماید که یک گروه کارشناسى براى مطالعه موضوع بازسازى به شوراى امنیت معرفى نماید. خلاصه اینکه از مفاد بندهاى 6 و 7 قطعنامه چنین بر مى‏آید که سازمان ملل قصد داشته است که على الظاهر متجاوز را شناسایى و مسئولیت تجاوز را معین نماید که این امر طبق اصول حقوق بین‏الملل پرداخت غرامت به وسیله تجاوزگر را به دنبال دارد. دیگر آنکه شوراى امنیت در این قطعنامه لزوم بازسازى را نیز تصدیق کرده است. حال آیا شوراى امنیت در این قطعنامه منظورش این بوده است که به ایران خسارات مادى پرداخت شود؟ یا خیر؟ به نظر مى‏رسد که جواب مثبت ندارد زیرا در هر دو بند مذکور سازمان خسارات وارده به هر دو کشور را گوشزد کرده و لزوم بازسازى هر دو کشور را یادآورى مى‏کند و متجاوز را نیز معلوم نکرده که بتوان گفت بر مبناى آن ایران باید از عراق غرامت جنگى دریافت مى‏کرد. با وجود این، در گزارشى که دبیر کل سازمان ملل بعد از آتش بس منتشر کرد، عراق به عنوان متجاوز معرفى شده که خود به خود طبق اصول حقوق بین‏المللى، ملزم به پرداخت غرامت به ایران مى‏باشد و براساس بند 7 قطعنامه 598 نیز شوراى امنیت تأکید مى‏کند که تلاش‏هاى بین‏ المللى براى بازسازى طرفین جنگ سازمان دهد ولى تا به حال هیچ اقدامى در این باره صورت نگرفته است. منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه