آیا احترام به عمر و ابوبکر جایز است؟ با ذکر منبع.

پیش از پاسخ به این سوال باید دو نکته اساسی در این زمینه روشن شود:اولا احترام به چه معنی است؟ثانیا به چه کسی می بایست احترام گذاشت؟احترام به معنای حرمت داشتن و بزرگ داشتن و پاس داشتن است(لغتنامه دهخدا، ج 1، ص 153)با توجه به معنایی که از احترام وجود دارد روشن می شود که به کسی باید احترام گذاشت که شخصیتی بزرگ و مورد تکریم داشته باشد که به پاس این خصائص وجودی وی، او را مورد بزرگداشت و پاسداشت قرار داده و حرمت وی را حفظ کنیم. اینچنین اشخاصی باید در حفظ دین و دنیای خلق خدا از هرگونه تلاشی دریغ نکنند.نیز باید توجه داشت که احترام به معنای احساس ارزش و اعتبار برای کسی است و نکته مهم این است که خود فرد آن را به دست می آورد. با اینکه همه ی انسانها شایسته احترام هستند، اما متاسفانه حقیقت این است که برخی از افراد قادر به کسب این احترام نیستند، و این نیز به خاطر عملکرد خود آنان است.حال بعد از دانستن معنای احترام و اشخاصی که می توانند مورد احترام واقع شوند باید دید عملکرد این دو خلیفه قابل احترام و دفاع هست یا خیر. آیا آنان با غصب خلافت و ایجاد بدعتی تلخ در اسلام شایسته احترام هستند؟ آیا آنان با حتک حرمت اهل بیت رسول خدا و بالاخص حضرت فاطمه زهرا، تنها یادگار رسول خدا می توانند مورد احترام واقع شوند؟ و...در روایتی از امیرالمومنین علی علیه السلام آمده است که: من مشی الی صاحب بدعه فوقره فقد مشی فی هدم الاسلام.( حر عاملی، وسائل الشیعه، ج11، ص508، ح3، باب 39، از ابواب الامر و النهی) علی ـ علیه السلام ـ فرمود: هر کس به طرف صاحب بدعت قدم بردارد و او را احترام کند و محترم بشمارد قطعاً در هدم و ویران کردن اسلام قدم برداشته است.این دو خلیفه متاسفانه بدعتهای فراوانی را در دین برجای گذاشتند که به نمونه هایی از آن خود امیرالمومنین علی علیه السلام اشاره کرده می فرماید:به خدا قسم، از حاکمان قبل از من کارهای بزرگی سر زده که در آنها عمداً با پیامبر ـ صلی الله علیه وآله ـ مخالفت کرده اند. اگر مردم را بر ترک آنها و برگرداندن آنها از موقعیت کنونی به صورتی که در زمان پیامبر ـ صلی الله علیه وآله ـ اجرا می شد وادار کنم لشکر من از اطرافم پراکنده می شوند بطوری که در لشکرگاه هم جز خود و عدّه کمی از شیعیانم که فضیلت و امامت مرا از روی کتاب خدا و سنّت پیامبرش ـ نه از راه دیگری ـ معتقدند کسی باقی نمی ماند!! چگونه می بینید اگر درباره مقام ابراهیم علیه السلام دستور دهم و آن را به مکانی که پیامبر ـ صلی الله علیه وآله ـ در آن قرار دارد برگردانم و فدک را به وارثان فاطمه ـ علیها السلام ـ باز گردانم، وصاع و مدّ پیامبر ـ صلی الله علیه وآله ـ را به صورتی که بود برگردانم و زمین هایی که پیامبر صلی الله علیه وآله تعیین کرده بود به اهلش بدهم، و خانه جعفر بن ابی طالب را به وارثان او برگردانم و آنرا از مسجد جدا کرده خراب نمایم. و قضاوت هایی را که حاکمان قبل از من به ظلم قضاوت کرده اند برگردانم و از آنچه از زمین خیبر قسمت شده بازگردانم، و دیوان عطاریان را از بین ببرم و همانگونه که پیامبر ـ صلی الله علیه وآله ـ عطا می فرمود عطا کنم و اموال را بین اغنیا قرار ندهم، و فرزندان بنی ثعلب را اسیر کنم و به مردم دستور دهم که در ماه رمضان جز نماز واجب را به جماعت نخوانند، در این صورت بعضی از افراد لشکر ـ که همراه من می جنگند ـ خواهند گفت: «وای بر اهل اسلام!» همانطوری که گفتند: سنّت عمر را تغییر می دهی، و ما را از اینکه در ماه رمضان نماز مستحبی بخوانیم منع می نمایی؟! بطوری که ترسیدم در لشکرم شورش کنند. چه سخت است بر من آنچه از این امّت بعد از پیامبرشان از اختلاف و اطاعت از رهبران ضلالت و دعوت کنندگان به آتش دیده ام.( انصاری زنجانی، اسماعیل، اسرار آل محمد، ترجمه کتاب سُلیم بن قیس هلالی، قم، نشر الهادی، 1416ق، 1375، ص381، ح18)با توجه به مطالبی که عرض شد روشن می شود که این دو خلیفه به خاطر اعمالی که انجام داده اند از سوی شیعیان صلاحیت احترام را ندارند اما نکته مهمی که اینجا باید به آن توجه کرد این است که نظر به اینکه اهانت و لعن به خلفا خلاف سیره ائمه و باعث اختلاف شیعه و سنی شده و روز به روز موجبات افزایش کینه و نفرت بین مسلمانان می شود علمای ما به شدت از انجام علنی آن نهی کرده اند و شیعیان را به دوری از اینگونه اعمال و رفتارهای نامناسب برحذر داشته اند و بر ما نیز واجب است که به دستورات آنان عمل کنیم و از اینگونه رفتارهای تحریک آمیز و دشمن تراش دوری کنیم و با حفظ شوون اسلامی از هر کاری که باعث تخریب وحدت می شود جلوگیری کنیم. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه