آیت الله سبحانی: مشروع بودن حکومت مردم بر مردم به امضای ولی فقیه است حضرت آیت الله سبحانی اظهار داشت: اگر ولی فقیه بر سه قوه مجریه، قضائیه و مقننه نظارت کند آنگاه این سه قوه در نزد مردم مقبولیت و مشروعیت پیدا خواهند کرد، بنابراین حکومت اسلامی حکومت ممزوج الهی و مردمی است.

آیت الله سبحانی: مشروع بودن حکومت مردم بر مردم به امضای ولی فقیه است حضرت آیت الله سبحانی اظهار داشت: اگر ولی فقیه بر سه قوه مجریه، قضائیه و مقننه نظارت کند آنگاه این سه قوه در نزد مردم مقبولیت و مشروعیت پیدا خواهند کرد، بنابراین حکومت اسلامی حکومت ممزوج الهی و مردمی است. حضرت آیت الله جعفر سبحانی، از مراجع تقلید در نهمین جلسه از سلسله مباحث کلام اسلامی که در سالن اجتماعات مدرسه علمیه عالی نواب برگزار شد، گفت: در تمام جهان یک نفر طرفدار این نیست که حکومتی نباشد و یا این که جامعه بدون حکومت زندگی کند. اشتباه برخی خوارج این است که حکومت را بی معنی می دانند و نیز گروهی از مارکسیست ها بر این باور بودند که اگر اختلاف طبقاتی از بین برود نیازی به حکومت نیست؛ سالیان درازی اختلاف طبقاتی را از بین بردند ولی دولت شوروی باقی بود. حتی اگر اختلاف طبقاتی هم نباشد گاهی در میان مردم وسیله جنگ فراوان است. وی ابراز داشت: نیاز مردم به دولت فقط در صورت وجود اختلاف طبقاتی نیست، حتی اگر بتوان اختلاف را از بین برد ولی باز هم عوارض نزاع در میان مردم وجود داشته و باقی خواهد ماند. این مرجع تقلید در ادامه اشاره کرد: در کلمات مولای متقیان علی(ع) آمده است که جامعه نمی تواند بدون دولت ادامه حیات داشته باشد، و آن حضرت می فرماید « وَ إِنَّهُ لاَبُدَّ لِلنَّاسِ مِنْ أَمِیر بَرٍّ أَوْ فَاجِر یَعْمَلُ فِی إِمْرَتِهِ الْمُؤْمِنُ، وَ یَسْتَمْتِعُ فِیَها الْکَافِرُ، وَ یُبَلِّغُ اللهُ فِیهَا الاَْجَلَ، وَ یُجْمَعُ بِهِ الْفَیْءُ، وَ یُقَاتَلُ بِهِ الْعَدُوُّ، وَ تَأْمَنُ بِهِ السُّبُلُ وَ یُؤْخَذُ بِهِ لِلضَّعِیفِ مِنَ الْقَوِیِّ; حَتَّى یَسْتَرِیحَ بَرٌّ وَ یُسْتَرَاحَ مِنْ فَاجِر»، در نتیجه مردم حاکم می خواهند حال نیکوکار و یا بدکار؛ وجود حاکم بدکار از نبودنش بهتر است. این استاد دروس خارج حوزه علمیه قم با بیان این که در میان مسلمانان مبانی حکومت پیش بینی شده است، تصریح کرد: پیغمبر اکرم(ص) در تمام جزئیات سخن گفته است، آیا می توان باور داشت که آن حضرت پیرامون جزئیات سخن گفته باشد ولی در مورد فرمانروایی حکم نکرده باشد؟ وی خاطرنشان کرد: با مطالعه قرآن و حدیث در خواهیم یافت که شیوه حکومت در اسلام شیوه تنصیصی است. البته این مسأله در زمان غیبت با زمان حضور متفاوت است در زمان حضور حضرت حجت(عج) تنصیص به اسم است و شیعه معتقد است که هر امام، اسم امام بعد از خود را بیان می کند تا شیعیان دچار اختلاف نشود؛ بنابراین تنصیص بهتر از انتخاب شورایی است، زیرا زمینه فراهم شدن اختلاف به وجود نمی آید. حضرت آیت الله سبحانی با طرح این پرسش که آیا پیغمبراکرم (ص) می تواند مسأله حکومت را به شورا بگذارد، پاسخ داد: خیر؛ زیرا زندگی مردم آن زمان زندگی عشیره ای بوده است و در زندگی عشیره ای رأی از جانب یک نفر است ولی اگر در زمان پیغمبر(ص) زندگی شهری بود افراد در انتخاب فرد آزاد بودند. در زندگی عشایر سر زیاد است اما رأی یکی است. بنابراین اگر پیغمبر اکرم(ص) به شورا واگذار می کرد، آن شورا تحقق پذیر نبود؛ بنابراین در مسأله ظهور، شیعه معتقد است که مسأله باید تنصیصی باشد و نه شورایی. وی متذکر شد: ولی در زمان غیبت - بعد از ??? هجری قمری - هم تنصیص است، امام تنصیص به اسم نیست، بلکه تنصیص به وصف است؛ امام صادق(ع) در تحف العقول می فرمایند «لا یَستَغنى أَهلُ کُلِّ بَلَدٍ عَن ثَلاثَةٍ یُفزَعُ إِلَیهِم فى أَمرِ دُنیاهُم وَآخِرَتِهِم، فَإِن عَدِموا ذلِکَ کانوا هَمَجا: فَقیهٌ عالِمٌ وَرِعٌ وَأَمیرٌ خَیِّرٌ مُطاعٌ وَطَبیبٌ بَصیرٌ ثِقَةٌ»، بدین معنا که «مردم هر شهرى به سه چیز نیازمندند که در امور دنیا و آخرت خود به آنها رجوع کنند و چنانچه آن سه را نداشته باشند گرفتار جهل و نابسامانى مى شوند، دین شناسِ داناىِ پرهیزکار، حاکم نیکوکارى که مردم از او اطاعت کنند و پزشک بصیرِ مورد اعتماد.» حضرت آیت الله سبحانی در خصوص ویژگی دوم این حدیث گفت: خیر بودن مشروعیت درست کرده و مطاع، مقبولیت ایجاد می کند؛ مشروعیت این که کارش الهی باشد و مقبولیت این که مردم آن را بپذیرند؛ اسلام همیشه به دنبال امیر است و آن را باید خداوند معین کند. وی در بخش دیگری از سخنانش مطرح کرد: آن چیزی که باید در این مسأله مورد توجه قرار گیرد این است که فردی که می خواهد مشروعیت و مقبولیت داشته باشد باید چگونه حکومت کند؟ آیا ملوکی (پادشاهی) است؟ اشرافی است؟ ثروتمندان حکومت کنند و یا حکومت مردم بر مردم؟ قرآن حکومت پادشاهی را نمی پذیرد. این که در زمان غیبت شیوه حکومت پادشاهی باشد، آن استبداد است. این مرجع تقلید اضافه کرد: خداوند متعال در قرآن بیان می کند «هُوَ اللَّهُ الَّذی لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوس » این ملک، مقدس است، بنابراین نمی توان گفت سیره حکومت در زمان غیبت به صورت ملوکیت است، چون قرآن با ملوکیت سازگار نیست. وی در ادامه اظهار داشت: اینکه مردم بر مردم حکومت کنند و حکومت مردمی باشد، استبداد نیست، به شرطی که رأی ملت به معنای واقعی تحقق پیدا کند؛ ولی این مردم حق تصرف بر اموال دیگران را ندارند و لذا اگر بخواهند حکومت مردم بر مردم مشروعیت پیدا کند شارع باید آن حکومت را امضاء کند و امضای آن به وسیله ولی فقیه است و ولی فقیه در کنار این حکومت مردم بر مردم قرار دارد. حکومت مردم بر مردم دارای سه مرحله مقننه، قضائیه و اجرائیه است اگر ولی فقیه بر این سه نظارت کند این سه قوه مقبولیت و مشروعیت پیدا خواهند کرد بنابراین حکومت اسلامی حکومت ممزوج الهی و مردمی است. حضرت آیت الله سبحانی حکومت اسلامی را حکومتی مکتبی دانست و تشریح کرد: باید ولایت فقیهی در کنار حکومت مردم بر مردم باشد و آن را کنترل کند، تا آن ها در راه اسلام قدم بردارند. این که گفته می شود در جمهوری اسلامی این دو کلمه «جمهوری» و «اسلامی» بایکدیگر ناسازگار است، اشتباه است، جمهوری یعنی مردم و رأی مردم باید قالب گیری شود و در راه اسلام باشد، لذا هر نوع برنامه ریزی در مجلس آزاد است ولی باید در راستای اسلام و قوانین شرع باشد؛ بنابراین جمهوری بودن با اسلامی بودن در تناقض نیست. وی خاطرنشان کرد: امروز خیلی ها تلاش می کنند تا حکومت اسلامی ایران را از جنبه الهی و اسلامی بودن تهی کنند و تمام این اشکالات را متوجه ولایت فقیه می سازند و جمهوری را بدون اسلام خواسته و ولایت فقیه را استبداد می دانند. هر آن چه در کشور اتفاق می افتد مردم انتخاب می کنند و ولی فقیه بر آن ها نظارت می کند، لذا شورای نگهبان نظاره گر و چشم بصیر ولی فقیه در مجلس است و همین طور قوای مجریه و قضائیه. مرجع : خبرگزاری رسا .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه