سرّ تأکید روایات بر این که کارها را با راست انجام دهید و شروع کنید چیست؟ آیا امری اعتباری است یا تأثیر حقیقی و تکوینی دارد؟ و اگر تأثیر حقیقی و تکوینی دارد چه دلیلی بر این مدّعا هست؟

برای دست یابی به نتیجه ای مناسب پاسخ را در سه بخش ارائه می نماییم.یک. انجام یا اقدام اعمال با دست یا پای راست و اهمیت آن (مربوط به دنیا)دو. اصحاب یمین و نامه اعمال به دست راست (مربوط به آخرت)سه. آیا این امور اعتباری، یا حقیقی و تکوینی هستند؟بخش اول:دست راست و چپ هر دو مخلوق و نعمت خداوند هستند و بر هر کدام از آن دو حقوقی هست که از این جهت فرقی بین آن دو نمی باشد.امّا در عین حال می بینیم در آموزه های اسلامی برای دست، پای راست فضیلت هایی بیان شده که برای دست، پای سمت چپ نیست، به عنوان نمونه حدیثی بیان می کنیم.امام صادق (ع) به دنبال نماز، ریش خود را با دست راست می گرفت و سه بار می گفت: بار خدایا گرفتاری و سختیم را بگشا. پس برای دست، پای راست فضیلتی هست که برای دست و پای چپ نیست.بخش دوم:در متون دینی مطالبی به چشم می خورد که دلالت می کند دست راست در آخرت نیز از فضلیت برخوردار است؛ مثلا در شأن نزول آیه «و اصحاب الیمین ...» از جابر جعفی از امام باقر (ع) نقل شده شده که علی (ع) فرمود: روز دوشنبه پیامبر به نبوت رسید و صبح سه شنبه من به او ایمان آوردم پیامبر نماز می گزارد و من طرف راستش نماز می گزاردم در حالی که هیچ مردی غیر از من با او نماز نمی خواند و خداوند آیه وَ أَصْحابُ الْیَمِینِ ... را نازل فرمود.فخر رازی در مورد اصحاب یمین سه دیدگاه نقل می کند:1. کسانی که نامه اعمالشان را با دست راستشان می گیرند.2. اصحاب قوت و نیرو (با توجه به این که غالباً نیروی دست راست بیش از دست چپ است از این رو به آنان اصحاب یمین می گویند).3. اصحاب نور و هدایت. ابن عباس از پیامبر (ص) نقل می کند که آن حضرت فرمود: خداوند آفریدگانش را بر دو قسم آفرید و مرا در بهترین آنان قرار داد و آن سخن خداوند است که فرمود: وَ أَصْحابُ الْیَمِینِ وَ أَصْحابُ الشِّمالِ پس من از اصحاب یمین بلکه بهترینشان هستم. علی بن إبراهیم می گوید: یمین علی أمیر المؤمنین (ع) و أصحاب و شیعه آن حضرت هستند.‏با توجه به شأن نزول و روایاتی که در این موضوع وارد شده به دست می آید که به خاطر سرشت نیکو و نورانیت و اعمال نیک به آنان اصحاب یمین می گویند ضمن آن که نامه اعمالشان نیز به دست راستشان داده می شود.بخش سومتمام جعلیات و احکام الاهی از امور اعتباریه هستند، امّا اعتباریات شرعی برخلاف اعتباریات فردی و شخصی که ممکن است امور وهمی و خیالی باشند ریشه در امور حقیقی دارند و آثاری بر آن مترتب است.شیعه بر این باور است که احکام الاهی تابع مصالح و مفاسد است که به آن ملاکات احکام می گویند. بر این اساس آنچه برای دست راست بیان شد از همین باب است. .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه