در مورد شهید صدر و رابطه وی انقلاب اسلامی توضیح دهید؟

شهید صدر از بارزترین چهره هایى که اسلام را از جهت فکرى و روش سلوک تکان داد و در راه استعلاء و بسط آن تمام آنچه در وجود داشت را فدا نمود. وى مبارزه را از درون اسلام ، در کشف معایب و گرفتاریهایى که جهان اسلام با آن مواجه بود، آغلز نمود، همانند مبارزه با وعاظ و مداحان پادشاهان که رضایت حکام را بر دعوت اسلامى ترجیح مى دادند. این حرکت و فساد آنقدر ادامه یافت که در موسسات دینى رسمى به اشکال مختلف نفوذ نمود.اولین چیزى که شهید صدر به آن تکیه نمود، پایه ها و اساس سلوک اسلامى بود که این حقیقت در شخصیت وى در ابعاد مختلف دعوت بسوى حرکت و رهبرى و تفکر جمع گردیده بود. لذا وى به روش دفاعى براى حفظ اسلام اکتفاء ننمود و از این حالت خارج و به مبارزه طلبى زبانى ، فکرى روى آورد و نشاط اسلامى را از خندق دفاع به سوى درگیرى رو در رو و نمایان بیرون آورد، بصورتى که انعکاس این روش بواسطه شهید صدر دشمنان را به حالت تدافعى و مقابله با اسلام وادرارنمود.شهید و انقلاب : مى توان گفتکه مبارزات شهید سید محمد باقر صدر متاءثر از انقلاب اسلامى در ایران قبل و بعداز پیروزى و شخصیت امام روح ا... خمنى در زمان حضور در نجف و بعد ازآن تا پیروزى انقلاب اسلامى بود و این مبارزات یکى از دلایل عمده شهادت وى بود. این مبارزات در ابعاد و مسیرهاى مختلفى جریان داشت ولى در آخر به یک مسیر سرازیر مى شده و آن اقامه حکومت اسلامى بود، به صورتى که اگر شهید صدر در ایران بود نه در عراق و دولت اسلامى عادل بوسیله مرجعیت صالح اقامه مى گشت ـ که همانطور نیز شد ـ وى از بارزترین مبارزانى بود که در انقلاب اسلامى در ایران و مرجعیت امام خمینى ذوب مى شد.اول : تاءثیرات شهید صدر از مرجعیت امام خمینى : ارتباط امام خمینى و شهید صدر بسیار قوى بود بصورتى که امام خمینى وى را متفکر و نخبه اسلامى در بسیارى از علوم و دانشهاى زمانه خود مى دانست . شهید صدر ایستادگى و پایدارى را با توجه به مرجعیت امام خمینى در قبل و بعد از انقلاب و در هنگام شهادت ، پیرامون امام و انقلاب و دولت اسلامى که وى آنرا هدف اصلى مى شمرد، داشت . در زمان تحقیق این دولت وى در حالى به شهادت رسید ه مطمئن بود اسلامى به زندگى سیاسى ، نیرومندانه بازگشته ، لذا هیچ اهمیتى نمى داد که این موفقیت در ایران یا در عراق یا درجاهاى دیگر اتفاق بیفتد.وى براى اقامه حکومت اسلامى طرح قربانى شدن که در راس آن خود بپاخیزد را پى ریزى نمود. بصورتى که شاگرد وى سید کاظم حائرى از وى نقل میکند این است که «نقشه اى که اجراى آنرا اکنون لازم مى دانم اینست که ثلث از طلاب و یارانم که به آنچه مى گویم ایمان دارند باید آماده باید آماده فدا شدن باشند. و به حرم شریف در حالى که قسم خورده باشیم که زنده باز نگردیم ، حرکت نماییم ومن در آنجا به سخنرانى بر ضد حکومت ظلم بپردازم و در این حال آن ثلث از یاران که در اطراف من قراردارند بپاخیزند و به قیام علیه ظلم و طغیان بپردازند. وسلاح حمل نمایند تا عمال حکومت آنها بدلیل مواجه با نظام در صحن شریف به قتل رسانند و بعد از شهادت این گروه ثلث دیگر یاران باید راه آنها را ادامه دهند.البته شهید صدر براى اقامه این عمل دو شرط رالازم مى دانست . ژ شرط اول : توجیه حوزه علمیه در پذیرش این عمل زیرا در صورت رد و بطلان این عمل از سوى حوزه اثر شرعى خود را از دست مى دهد .شرط دوم : اینکه یکى از مراجع بزرگ را براى انجام این عمل موافقت نماید تا این عمل در ذهن است حالت شرعى کامل شود.سید صدر پیرامون ذوب شده در مرجعیت به طلاب خود مى گوید که »بر شما واجب است که ازارتباط روحى و شخصى با مراجع بپرهیزید بلکه مقیاس ارتباط شما باید مصلحت اسلامى باشد و هر مرجعى که توانایى خدمت به اسلام را یابد بر شما واجب است که همراه او ایستادگى کنید و در او ذوب شوید. که مرجعیت آقاى خمینى مثالى است که تحقق یافته است « البته علت توجه شهید صدر به مرجعیت امام خمینى وضرورت ذوب در آن را از ناحیه خدمت به اسلام مى داند. به صورتى که در هنگام خروج امام از نجف شهید صدر اظهار داشت که خروج آقاى خمینى ازنجف خسارت بزرگ بود« شهید صدر در نامه اى که بعداز پیروزى انقلاب به شاگردان خود در ایران مى نویسد، که در آن تجارب و عبارتهاى بزرگى براى متصدیان امور وجود دارد مى گوید: »برهمه شما و کسانى که در سایه این تجربه زندگى مى کنند واجب است که تمام توان خود را از خدمات و امکان در خدمت به این تجربه قرار مى دهند تا اهداف اسلامى به قوت اقامه گردد« و درجاى دیگر آن نامه مى گوید: »در صورتى که آقاى خمینى به بنده دستور زندگى در یک روستایى در ایران دهد و در آنجا خدمت به اسلام نمایم در آن هیچ شک نمى کنم زیرا آنچه بنده در راه آن کوشش مى نمودم بوسیله آقاى خمینى تحقق یافت «.دوم : توجه شهید صدر به مبارزات ملت مسلمان ایران : شهید صدر را مى توان تنها مرجعى دانست که در تائید انقلاب به روشنى و مستقیم و براى رویارویى با حکام عراقى و علیرغم اطلاع از خطرات آن گام برداشت . تلاش وى براى پیروزى اسلام و اقامه حکومت اسلامى از آنجا ناشى مى شد که معتقد بود، اسلام دین استقلال و آزادى و نبرد با طغیان و ستکبران و تلاش در راه عدل و جهاد و امر به معروف و نهى از منکر است وهیچ شکى نیستکه این برنامه ها احتیاج به حکومت اسلامى قوى دارد.شهید صدر در نامه اى که به امام خمینى در پاریس مى فرستد از ملت ایران انچنین سخن مى گوید: »اگر چه ما در نجف هستیم اما با تمام وجود به اهداف و آرزوهاى این ملت ایمان داریم ... و هیچ ملتى از آزادى خود بهتر و روشنتر از ملت مسلمان ایران حول هویت اسلامى خود تعبیر ننموده است .... این قیام دوران معاصر از آن هویت مومن بالاى این ملت ناشى مى شود و این از بزرگترین ذخائر اسلامى است .« شیخ نعمانى اعمال شهید صدر را بعد از پیروزى ذکر مى کند ازجمله : 1 ـ هنگامى که اطلاعیه پیروزى انقلاب اسلامى اعلان گردید. شهید صدر به نشانه توجه وى به این انقلاب و حادثه بزرگ تاریخ درس خودر ار تعطیل نمود. 2 ـ تلاش نمود که افکار را در این حرکت وادار نماید و پیروان خود رابه انجام راهپیمائى در تاءیید انقلاب و ابراز خوشحالى دعوت نمود. 3 ـ نامه اى به شاگردان خود که به ایران مهاجرت نمودند، نوشت و در آن از آنها خواست تا آنچه در توان دارند در راه خدمت به انقلاب حول مرجعیت امام خمینى بذل نمایند. 4 ـ در دوره اى که دشمنان انقلاب اسلامى به تحریک اعراب ایران به عصیان دعوت مى کردند نامه اى به آنها نوشت و در آن آنها را از افکار جاهلى حول قیومیت و ملیت باز داشت و آنها را متوجه مرجعیت امام خمینى نمود. 5 ـ و از همه مهمتر نشانه هاى توجه وى به انقلاب اسلامى ایران نوشتن کتاب »السلام یقود الحیاه « بود که سبب اینکه در محیط انقلاب بعد از پیروزى افرادى نفوذ کرده بودند که براى انقلاب خطرناک بودند، آنرا نگاشت .سوم نقش فکرى شهید صدر در انقلاب اسلامى ایران : نقش شهید صدر از لحاظ سیطره مستقیم علمى در انقلاب ایران بصورتى بود که وى رابه رفیق امام خمینى و عرب انقلاب اسلامى ایران و خمینى عراق ملقب نمودند که این نتیجه تالیفات و افکار و بیانیه هاى وى بود.جمشیدى در در شائول نجاش نقل مى کند که از مهمترین کتابهاى شهید کتاب اقتصادنا بود که مرجعى مهم براى دانشمندان ایرانى در ایفاء نقش دولت در اقتصاد قلمداد مى گردید. همچنین کتاب اسلام یقود الحیاه اساس فلسفى ، فقهى انقلاب ایران بود که مشتمل بر شش جزء بود.الف : زوایاى فقهى نسبت به قانون اساسى ایران که این کتاب توسط سید محمود هاشمى از شاگردان شهید صدر براى امام فرستاده شد.ب : چهره اقتصاد جامعه اسلامى که خطوط اقتصادى اسلام را ذکر مى نماید.ج : شرح خطوط اقتصادى جامعه اسلامى ه: خلافت انسان و گواهى انبیاء و: منابع قدرت در دولت اسلامى : عوامل اساسى بانک در جامعه اسلامى صدر، مطهرى و انقلاب اسلامى : هر یک از این متفکران توجه شایانى به انقلاب اسلامى و رهبریت امام خمینى داشتن . شهید صدر با اراده بسیار بالا و عجیب مجموعه اى از درسهاى عمیق را تدوین نمودند که دوایى براى معالجه بیماریهایى که جامعه اسلامى را فراگرفته بود با جامعه اسلاى بتواند آرزوها و اهداف اساسى خود را اقامه نماید همچنین شهید مطهرى نیز آنچه را که از لحاظ علمى در اختیار داشت آنرا به ملت ایران تقدیم نمود وى مى پنداشت که جمهورى اسلامى تزیت که اهداف اسلامى را محقق مى سازد، لذا اینکه تلاش خود را براى ساخت مبانى اسلامى این حرکت بزرگ بکار برد و آنرا در راه بیان اهداف انقلاب اسلامى و برنامه هاى آن در مقابل افکار منحرف و باطل عرضه نمود.امام خمینى و صدور بیانیه اى پیرامون شهادت صدر: در این بیانیه امام خمینى مى گوید که هیچ جاى تعجب براى شهادت این بزرگواران که عمرى را در جهاد راه خدا و اهداف اسلامى صرف نمودند بواسطه ایادى جنایتکار که زندگیشان باخون مظلومان ممزوج گشته است و عجب این است که مجاهدى در بستر خود و بدور از جنایتکاران بمیرد. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه