از دیر باز، اسلام و نظام‎هائی که بر اساس اسلام بنا شده‎اند، همواره مورد حمله و هجمة معاندان، بوده است. از زمانی که اسلام به عنوان دین حق پا به عرصة وجود گذاشت، دشمنان آن نیز با تمامی امکانات (زر و زور و تزویر) به مقابلة با آن پرداختند این مسأله تاکنون ادامه یافته و همچنان ادامه خواهد داشت. نکته قابل توجه این است که باید پیروان دین اسلام به خوبی به اوضاع و احوال زمان خویش آشنائی یابند و خودشناسی، خداشناسی، دشمن‎شناسی و شناسائی روش‎های مقابلة با دشمن را در رأس امور خود قرار دهند تا هم وظیفه خویش را در قبال جامعة دینی انجام داده باشند و هم خویش را به سر منزل مقصود برسانند.

از دیر باز، اسلام و نظام‎هائی که بر اساس اسلام بنا شده‎اند، همواره مورد حمله و هجمة معاندان، بوده است. از زمانی که اسلام به عنوان دین حق پا به عرصة وجود گذاشت، دشمنان آن نیز با تمامی امکانات (زر و زور و تزویر) به مقابلة با آن پرداختند این مسأله تاکنون ادامه یافته و همچنان ادامه خواهد داشت. نکته قابل توجه این است که باید پیروان دین اسلام به خوبی به اوضاع و احوال زمان خویش آشنائی یابند و خودشناسی، خداشناسی، دشمن‎شناسی و شناسائی روش‎های مقابلة با دشمن را در رأس امور خود قرار دهند تا هم وظیفه خویش را در قبال جامعة دینی انجام داده باشند و هم خویش را به سر منزل مقصود برسانند. از زمان ما نیز استعمار به عنوان دشمن شمارة ‌یک جهان اسلام با استفاده از تمامی امکانات و روش‎های مختلف سعی در ضربه زدن به پیکرة نظام اسلامی دارد.[1] هدف اصلی استعمار از این اعمال، ابتدا، سکولاریزاسیون دین اسلام در جوامع اسلامی و در نهایت سلطة خود بر آنها می‎باشد. مسألة سکولاریزم در جهان امروز، بیشتر متوجه دین اسلام است، زیرا در میان ادیان موجود تنها دین اسلام است که دینی فردی - اجتماعی است. به همان اندازه که در فکر آخرت فرد است. در فکر دنیا و اجتماع و محیط فرد نیز است و به هر مقدار که خود را مسئول هدایت فرد می‎داند، به همان مقدار سنگینی مسئولیت هدایت جامعه را نیز بر دوش خود احساس می‎کند. یکی از روش‎ها و تاکتیک‎هائی که دشمن به آن توجه بسیار زیادی دارد، نمایش آئین‎های غیر معقول و غیر صحیح به عنوان آئین حق در مورد نظر انسان‎ها و تخریب چهره اسلام از راه نمایش دادن مسائل خرافی یا رفتار نامعقول و نامشروع و بعضاً خوش آیند برخی عوام الناس به عنوان مسائل اصلی دین اسلام معرفی نماید. برای نمونه، استعمار به ترویج مسیحیت منحرفه یا ادیان بشری دیگری همچون، بودیسم، هندوئیسم، آئین جین[2] و ... در میان مسلمانان خصوصاً شیعیان دست زده و سعی دارد برخی آداب و رسوم آنان را وارد دین اسلام کند و یا برخی از آداب و رسوم و عقائد اسلامی را از دین اسلام خارج و منسوب به دیگر ادیان کند. تمام این ادیان علاوه بر آنکه بی‎ریشه و برخاسته از احساسات بشری است، نه تنها دردهای اساسی جامعه را حل نمی‎کند، بلکه برخی آسیب‎ها را هم به فرد می‎رساند. برای نمونه می‎بینیم که پیروان این ادیان با چالش‎های بزرگی نسبت به سؤالات اساسی همچون مبداء و معاد و علت وجود مواجه می‎شوند که برای فرد چیزی جز سردرگمی به ارمغان نمی‎آورد. حال جامعة اسلامی برای مقابله با این پدیده، چه راهکاری ارائه می‎دهد؟ از آنجائی که برای مقابله با هجوم دشمنان باید از حربه و اسلحة متناسب با مهاجم استفاده کرد، در مسائل فرهنگی از جمله مسائل اعتقادی نیز باید از وسیلة مناسب استفاده شود. در حملة فرهنگی، ابتدا به مسائل جزئی فرهنگی و سپس به مسائل کلی و اساسی در فرهنگ نشانه روی می‎شود و تا آنجا ادامه می‎یابد که دیگر از فرهنگ جامعه مورد حمله قرار گرفته، اثری باقی نماند. برای مقابله با چنین حمله‎ای 4 راهکار اساسی باید لحاظ شود: 1. تعمیق معقول باورها و اعتقادات اسلامی در افراد، از طریق بالا بردن سطح آگاهی عمومی. 2. تبلیغ و رساندن پیام دین به دیگر انسانها در سایر جوامع و کشورها به طور واضح و با شیوه‎های احسن. 3. ایجاد مانع در مسیر ورود فرهنگ سکولاریزم دینی با بسیج تمامی امکانات. 4. سعی و تلاش فردی جهت بدست آوردن مستدل آموزه‎های دین (اول در مسائل اصلی و ضروری دین). تعمیق معقول باورها در افراد باید گفت این امر در مرحلة نخست متوجه دستگاه حاکمه و اندیشمندان (یا همان خواص) جامعه می‎باشد. به این شکل که آنان باید موضوعات و مسائل اعتقادی اسلام را به بهترین نحو ممکن در سطح جامعه انتشار دهند، بگونه‎ای که همگان به راحتی بتوانند به آنها دست پیدا کنند. در این بین، استفاده از وسائل ارتباط جمعی آن هم با استفاده از روش‎های معقول هنری، روانشناختی و جامعه شناختی، نقش بسیار مهمی را ایفا می‎کند. در این زمینه بکار گرفتن روش‎های احسن، عامل مهمی بشمار می‎رود. باید توجه داشت که در چنین ابلاغی هدف وسیله را توجیه نمی‎کند. لذا از هر وسیله‎ای در جهت انجام این امر نمی‎توان استفاده کرد. تبلیغ پیام دین اسلام به سایر جوامع باید توجه داشت هم چنان که انسان با محیط پیرامون خویش در تعامل است، جامعه اسلامی نیز چنین وضعیتی دارد. یعنی با جوامع دیگری که جامعة اسلامی را احاطه کرده‎اند، ارتباط دارد به همین دلیل یا تأثیر گذار خواهد بود و یا تأثیر پذیر. برای اینکه جامعه اسلامی در سایر جوامع تأثیرگذار باشد. ابتدا باید فرهنگ معقول اسلامی را با روش‎های معقول به دیگر جوامع برساند و آنان را با این فرهنگ تعالی بخش آشنا سازد. ایجاد مانع در مسیر ورود فرهنگ سکولاریزم دینی بعد از آنکه در تبلیغ فرهنگ اسلامی به سایر جوامع سعی فراوان شد، لازم است مکانیزم و تدبیری اندیشیده شود تا از ورود آسیب‎های فرهنگ بیگانگان به درون جامعه جلوگیری شود. بعبارت دیگر از آنجا که فرهنگ اسلامی متعالی‎ترین فرهنگ است، لذا نباید از فرهنگ ناپسند بیگانگان تأثیر پذیرد. به همین منظور باید در راه ورود صادرات فرهنگی بیگانگان، فیلتری وجود داشته باشد، تا از آلودگی‎هائی که به ضرر فرهنگ اسلامی است جلوگیری کند. به دیگر سخن، نه آن چنان بسته باید برخورد شود که دیگر جوامع همواره از ما فراری باشند و نه آن چنان باز و آسوده خیال به ارتباطات دامن زد که گوئی هیچ خطری متوجه ما نیست. هر چند راه اساسی پاسخ به شبهات است اما در صورت امکان باید تلاش دشمن در مسیر ایجاد شبهه را نیز ناکام گذاشت. سعی و تلاش فردی جهت کسب مستدل آموزه‎های دینی در این مسیر، خود افراد جوامع اسلامی نیز باید در راه بدست آوردن احکام اسلام ناب سعی و کوشش وافر نمایند تا بتوانند با آگاهی عمیق در دین با استنباطی معقول، مسائل خود را حل نمایند. باید سعی کنند با تعقل، مسائل خرافی را از مسائل اصیل دینی، تشخیص دهند. وظیفه خویش را در قبال خود، خدا، جامعه و محیط پیرامون خود بشناسند و به بهترین شکل ممکن، انجام دهند. حتی اگر از سوی دولت و دولتمردان به اینگونه مسائل توجهی نشود، آنها وظیفه خود را انجام دهند. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. کتاب نقد: شمارة‌2 و 3، موضوع، دین و دنیا. 2. سیاست و دیانت، عبدالحسین نجفی، انتشارات عصر ظهور. 3. حکومت دینی، احمد واعظی، انتشارات مرصاد. 4. ما را به کجا می‎برند؟ پرفسور حمید مولانا، انتشارات کیهان. -------------------------------------------------------------------------------- [1] . مولانا، حمید، ما را به کجا می‎برند؟، مجموعه مقالات، انتشارات کیهان، چاپ دوم، 1380. [2] . برای مطالعه بیشتر به کتاب‎های ادیان مراجعه شود. منبع: سایت اندیشه قم. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه