مگر گفته نمی شود که وقتی شیطان به آدم سجده نکرد وی را از بهشت بیرون انداختند پس چطور دوباره در بهشت آدم را اغفال کرده است؟

1- خداوند در آیه 13 اعراف می فرماید: "( به شیطان گفته شد بر اثر سجده نکردن بر آدم) از آن ( مقام ومرتبه ات) فرود آی تو حق نداری در آن ( مقام ورتبه) تکبر ورزی بیرون رو که تو از افراد پست وکوچکی" 2- مفسران گفته اند شیطان بر اثر سجده نکردن بر آدم از آن مقام برجسته وموقعیتی که در صفوف فرشتگان پیدا کرده بود بیرون شد نه از بهشت" تفسیر نمونه،ج6 ص106 3- پس اساسا شیطان داخل بهشت نبوده است که دو مرتبه وارد بهشت شود و آدم و حوا را گول بزند. 4- به فرض هم که بگوییم شیطان از بهشت رانده شد، اساسا آدم وحوا در بهشت موعود نبودند که شیطان به آن وارد شود بلکه در باغی از باغهای دنیا بودند که مورد وسوسه شیطان واقع شدند در تفسیر نمونه چنین آمده است: " بهشت آدم وحوا بهشت موعود نبوده است بلکه یکی از باغهای پرنعمت وروح افزای یکی از مناطق سرسبز زمین بوده است زیرا  بهشت موعود قیامت، نعمت جاودانی است بیرون رفتن از آن ممکن نیست  ابلیس آلوده وبی ایمان را درآن بهشت راهی نخواهد بود نه وسوسه های شیطانی ونه نافرمانی خدا.  در روایاتی که از طرق اهل بیت به ما رسیده این موضوع صریحا آمده است. یکی از راویان حدیث می گوید که از امام صادق راجع به بهشت آدم پرسیدم امام در جواب فرمود: باغی از باغهای دنیا بود که خورشید وماه بر آن می تابید واگر بهشت جاودان بود هرگز آدم از آن بیرون رانده نمی شد نور الثقلین،ج1 ص62 و تفسیر نمونه،ایت الله العظمی مکارم شیرازی،ج1 ص187 اما در پاسخ به بخش دوم شبهه: 1- بهشت جایگاه مؤمنان و بندگان مطیع خداوند در آخرت است و اخراج شیطان به معنای اخراج از بهشت معنایی ندارد. 2- شیطان بعد از جریان تکبر و سجده نکردن بر آدم گرفتار لعن ابدی شده و از درگاه خداوند و ملکوت رانده شده است و به یقین تا ابد هم در بهشت راه ندارد شیطان از ابتدا در بهشت نبود؛ بلکه در درگاه الهی و در جمع مقربان درگاه خداوند بود. 3- در حقیقت اخراج شیطان به معنی تنزل مقام و مرتبه ی شیطان بود از جایگاه بلندی که در نزد خداوند یافته بود نه اخراج از مکان معین و مشخصی که در نتیجه ی سئوال شما امکان طرح بیابد. 4- در قرآن اخراج شیطان تحت عنوان «هبوط» بیان شده است، 5- خداوند در مورد واقعه ی اخراج ابلیس می فرماید: «قالَ فَاهْبِطْ مِنْها فَما یکونُ لَک أَنْ تَتَکبَّرَ فیها فَاخْرُجْ إِنَّک مِنَ الصَّاغِرین» «هبوط» همان خروج است، و تفاوتش با خروج تنها در این است که هبوط خروج از مقامی و نزول به درجه ی پایین تر است، و همین معنا خود دلیل بر این است که مقصود از هبوط فرود آمدن از مکان بلند نیست، بلکه مراد فرود آمدن از مقام و مرتبه ی بلند است. 6- طبق نظر علامه طباطبایی معنای آیه چنین می شود که خدای تعالی فرمود: به جرم اینکه هنگامی که تو را امر کردم سجده نکردی، باید از مقامت فرود آیی، چون مقام تو مقام خضوع و فرمانبری بود، و تو نمی بایستی در چنین مقامی تکبر کنی، پس برون شو که تو از خوار شدگانی» 7- به یقین بهشتی که حضرت آدم و حوا در آن سکونت داشته اند، بهشت اُخروی نبوده است، زیرا بهشت اُخروی هرگز جای ابلیس نمی باشد. آن جا محدوده ای نیست که شیطان و شیطنت و عصیان در آن راه داشته باشد. خیال باطل و نافرمانی در آن جا نیست. از سوی دیگر کسی که به جنت خلد وارد شود، دیگر خارج نخواهد شد. 8- همچنین طبق آیات قران زندگی در بهشت بصورت جاودانه است. ولی شیطان به طمع جاودانگی آدم را فریب داد تا از میوه ی ممنوعه بخورد. 9- آیا اگر آدم در بهشت جاودان بود به دلیل جاودانگی فریفته می شد؟!؟ 10- در خصوص بهشتِ محل سکونت آنها در بین علما اختلاف نظری وجود دارد که برخی از این نظریات را بیان می کنیم: باغ آسمانی:  بعضی از مفسرین معتقدند که: این بهشت در یکی از کرات آسمانی بوده، هر چند بهشت جاویدان نبوده، زیرا در بعضی از روایات اسلامی با کلمه ی «سماء» به بودن این بهشت در آسمان اشاره شده است علی بن ابراهیم قمی در تفسیر خود می نگارد: از امام جعفر صادق علیه السّلام راجع به بهشت حضرت آدم جویا شدند: آیا از بهشت های دنیا یا از بهشت های آخرت بوده، فرمود: از بهشت های دنیا بود که خورشید و ماه در آن طلوع می کرد. اگر از بهشت های آخرت بود، هیچ گاه حضرت آدم از آن خارج نمی شد. بهشت برزخی: عده ایی نیز معتقدند که: منظور از این بهشت، بهشت برزخی بوده، نه بهشت زمینیِ دنیایی؛ علامه طباطبائی در دفاع از این نظر و در توجیه روایات مربوطه، می فرماید: مراد از این که از بهشت های دنیا بوده، این است که از بهشت های برزخی بوده، که در مقابل بهشت خلد است. این مطلب از برخی روایاتی که از طرف اهل بیت علیهم السلام رسیده است، روشن می شود، چرا که در بعضی از قسمت های این روایات آمده است که آدم بر صفا، و حوا بر مروه، هبوط کرد، و از این جهت که برزخ در همین جهان قرار دارد، پس در زمین بودن (دنیایی بودن) این بهشت منافاتی با برزخی بودنش ندارد. نتیجه بحث در یک جمع بندی کوتاه؛ 1- بهشت فقط منحصر به بندگان مطیع است و کسی از آنجا خارج نمی شود. 2- شیطان از ابتدا در بهشت نبوده و نخواهد بود. فقط به علت عبادات زیاد به مقام قرب الهی رسیده است. 3- شیطان با سجده نکردن بر آدم تنزل مقامی پیدا کرد. 4- جایگاه زندگی حضرت آدم بهشت جاودان نبوده است. .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه