در رابطه با علل برتری پیامبر بزرگوار اسلام(ص) بر سایر پیامبران (علیهم السلام) گاها به دلایل خاصی اشاره می شود. مثلا به آدم(ع) گفته شد که برای بخشیده شدن، دست به دامان پیامبر(ص) و اهل بیت ایشان (علیهم السلام) شود و ... آیا در رابطه با برتری حضرت(ص) بر حضرت مسیح(ع) چنین دلیل خاصی وجود دارد؟

تفاوت درجات هستی مایه رجحان بعضی موجودات بر بعض دیگر است و این امتیاز گاهی بین دو صنف یا دو شخص از یک نوع است و گاهی بین دو نوع از یک جنس. همان گونه که خداوند آدم را بر فرشتگان تفضیل داده و برخی از ملائکه را بر بعض دیگر، بعضی از رسولان را نیز بر بعضی دیگر تفضیل داده است«تِلکَ الرُّسل فَضَّلنا بَعضهم عَلی بَعضٍ» بقره/253. اما این که کدام پیامبر برپیامبر دیگر افضل است، در قرآن به طور صریح نیامده و تنها اصل وجود تفاضل و همچنین تفاوت آنان بیان شده است، مثلاً می فرماید: ما تکلیم را به موسای کلیم و بیّنات را به عیسای مسیح دادیم و او را با روح القدس تأیید کردیم. ممکن است بین دو نفر تفاوت باشد، اما تفضیل نباشد؛ یعنی هر یک در بعدی خاص مأموریت دارند و همه مظهر یک اسم نیستند، بلکه مظاهر اسامی گوناگونند و ممکن است هر کدام نسبت به دیگری ازنظر درجه وجودی همسان باشند. از نظر قرآن کریم انبیا نه تنها متفاوتند، بلکه متفاضل و در طول همند نه در عرض هم. از قرآن کریم بر می آید که رسول خدا (ص) از دیگر انبیا افضل است، زیرا درباره انبیای پیشین آمده است که آنان و کتابهای آسمانی آنان یکدیگر را تصدیق می کنند، ولی درباره پیامبر اکرم(ص) می فرماید: وی سخن انبیای پیشین را تصدیق می کند و بر آنها سیطره و سلطه دارد، و این تعبیر نشانه عظمت قرآن است، نسبت به کتابهای انبیای پیشین و عظمت مقام رسول اکرم، نسبت به مقام انبیای گذشته. پس انسانهای کامل یکسان نیستند و وجود مبارک رسول الله (ص) برترین آنان است. همان گونه که کتابهای آسمانی همتا نیستند و قرآن کریم از همه آنها افضل است. قرآن پنج انسان کامل را پیامبران اولولعزم می داند، که از دیگر پیام آوران الهی برترند: «شَرعَ لَکُم مِن الدَّین ما وَصّی بِه نوُحاً وَالذَّی اَوْحَینا اِلَیک و ما وَصَّینا بِه اِبراهیمَ ومُوسی وعیسی) شوری/13؛ [خداوند برای شما امت اسلامی دینی را تشریع کرد که نوح را به آن سفارش کرده و به سوی تو (پیامبر اکرم(ص) وحی فرستادیم و ابراهیم و موسی و عیسی (ع) را نیز به آن توصیه کردیم.] پنج پیامبری که به اولوالعزم معروفند از انبیای دیگر برترند و از علوم و معارفی که نصیب انسان کامل شده، بهره بیشتری برده اند. اگرچه درباره حضرت نوح آمده است که: «سَلامٌ عَلی نوُحٍ فی العالَمین» صافات/79 وسلام خداوند بدین گونه درباره پیامبران دیگر نیامده است، اما این بدان معنا نیست که نوح از دیگر انبیا افضل است؛ زیرا رسول خدا(ص) به خاطر داشتن قرآن دارای سیطره برسایر کتابهای آسمانی و در نتیجه برسایر انبیا و از جمله نوح (ع) است. آیة الله جوادی آملی،تفسیر موضوعی قرآن ج 6 (سیرة پیامبران(ع) در قرآن) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه