اگر مرجعی با توجه به فرضی حکم دهد و از نظر ما آن فرض موجود نباشد، آیا عمل بر طبق آن حکم واجب است؟

از نظر فقه شیعه، فتوا و بیان احکام ، فرع موضوع است، یعنی اول باید موضوع وجود داشته باشد تا فقیه برای آن حکمی از آیات و روایات و ادله پیدا کند. به همین جهت فقیه در تمام فتاوا به صورت قضیه حقیقیه فتوا می دهد. مثلاً می گوید: «پسر وقتی به سن پانزده سالگی رسید مکلّف است.» در این فتوا، حکم مربوط است به پسر پانزده ساله و هر گاه موضوع حاصل شود، حکم هم بر آن بار می شود و اگر موضوع منتفی بود حکم هم منتفی است. در جایی که مرجع تقلید حکم می کند (حکم در مقابل فتوی) در آن جا هم باید موضوع حکم مشخصا وجود داشته باشد تا حکم بر آن مترتب شود و اگر کسی یقین کند که موضوع حکم، موجود نیست یا یقین به خلاف فرضی که مجتهد بر طبق آن حکم داده است داشته باشد، لازم نیست تبعیت کند. مطالب فوق را ضمن یک مثال دیگر بیان می کنیم: اگر حاکم شرع حکم کند که اول ماه است، کسی هم که تقلید او را نمی‏کند، باید به حکم او عمل نماید. ولی کسی که می‏داند حاکم شرع اشتباه کرده، نمی‏تواند به حکم او عمل نماید. [1]   .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه