آيا امام زمان (عج)داراي همسر و اولاد مي باشند؟

در مورد اين ‎كه، امام زمان (عج)داراي همسر و فرزنداني هستند يا نه؟ دليل قطعي بر وجود يا عدم آن نداريم و بين علما اختلاف است و هر كدام براي اثبات مدعاي خود و ردّ ادله ديگري، تلاش نموده‎اند. كساني كه قائل هستند براي حضرت همسر و فرزنداني است ادله‎اي دارند كه عبارتند از:1. قواعد كلي:احكام كلي شريعت محمدي ( صلي الله عليه و آله و سلّم ) اقتضا دارد كه امام زمان (عج) نيز مانند ديگر پيشوايان معصوم(ع)، تشكيل خانواده داده و از سنت جدّ بزرگوارش پيروي نمايد. مرحوم «محدث نوري» مي‎فرمايد: «(امام زمان (عج)) چگونه ترك خواهند نمود چنين سنت عظيمه جدّ بزرگوار خود را، با آن همه ترغيب و تشويق، كه در فعل آن، و تهديد و تخويف كه در ترك آن شده است. سزاوارترين امّت در گرفتن سنت پيامبر ( صلي الله عليه و آله و سلّم ) امام هر عصر است و تاكنون كسي ترك آن را از خصايص آن جناب نشمرده است»[1] . علماي ديگر، نيز به اين مطلب اشاره نموده‌اند[2]. بنابراين، طبق قواعد كلي بايد حضرت(ع)، داراي همسر و فرزنداني باشد.2. روايات:در رابطه با همسر يا همسران امام زمان (عج) تنها يك روايت به دست ما رسيده است كه مرحوم «كفعمي» در كتاب شريف «مصباح» نقل كرده است،[3] امّا درباره اولاد آن حضرت روايات زيادي نقل شده است كه مرحوم مجلسي در كتاب «بحارالانوار» بابي را به اولاد حضرت مهدي(ع) اختصاص داده است[4] . مرحوم شيخ حر عاملي نيز در كتاب «الايقاظ من الهجعة» از صفحه «392 تا 405» بابي را به بحث از دولت فرزندان مهدي ( عليه السّلام ) اختصاص داده است.امام صادق ( عليه السّلام ) مي‎فرمايد: «براي صاحب اين امر، دو غيبت است، يكي از آنها به قدري طولاني مي‎شود كه برخي مردم مي‎گويند: وفات كرده و برخي مي‎گويند: كشته شده، و برخي مي‎گويند: آمده و رفته است. جز تعدادي اندك از شيعيان،کسي بر باور خود استوار نمي‎ماند. و كسي از اقامتگاه او مطلع نمي‎شود، حتي فرزندان او جايگاه او را نمي‎دانند، به جز كسي كه متصدي امور اوست.»[5] در روايت ديگر از امام صادق ( عليه السّلام ) آمده است كه مي‎فرمايد: « گويا نزول قائم را با اهل و عيالش، در مسجد سهله مي‎بينم».[6] چنان‎كه ملاحظه كرديد روايات متعددي وارد شده است كه امام زمان (عج) داراي همسر و اولاد مي‎باشد.3. دعاها:علاوه بر روايات و قواعد كلي، برخي دعاها نيز كه از معصومين ( عليهم السّلام ) صادر شده، دلالت دارند بر اين‎كه براي حضرت اهل و عيال و فرزنداني است و در حق آنها دعا شده است. در اين دعاها تعبير «وُلد»، «ذرّيه»، «اهل‎بيت»، «آل‎بيت» به كار رفته، كه همه اين‎ها وجود فرزندان و همسر را براي آن حضرت اثبات مي‎كند. ما به اختصار به دو دعا اشاره مي‎كنيم:الف:در دعايي كه به هنگام وداع سرداب مقدّس وارد شده، چنين امده است: «و صلّ علي وليّكَ و وُلاتِ عهدك و الائمةِ مِن وُلده...»[7] «درود و سلام خود را به ولي امرت و اولياي هم پيمانت و پيشوايان از فرزندانش بفرست...».ب: دعايي را كه امام رضا ( عليه السّلام ) تعليم فرموده كه در عصر غيبت خوانده شود چنين است: «اللهم اعطه في نفسه و اهله و ولده و ذُرّيّته و اُمّته و جميع رعيّته...»[8] «بار خدايا! به او درباره خودش و اهلش و فرزندانش و امتش و همه رعيتش عطا بفرما...».[9]امّا كساني كه قائل به عدم وجود همسر و فرزندان براي امام زمان (عج) هستند (مانند: شيخ مفيد، طبرسي، بياضي،...) تمام ادله و سند احاديث و اسناد دعاها را ضعيف و غيرموثق و غير قابل اعتنا مي‎دانند[10]. آنها نيز در مقابل اين روايات يك روايت كه مدعاي انان را اثبات مي‎كند آورده‎اند: آن روايت اين است كه: «علي بن حمزه به امام رضا ( عليه السّلام ) عرض كرد: كه از پدرانت روايت كرده‎ايم كه امام از دنيا نمي‎رود تا اين‎كه فرزندش را ببيند. حضرت فرمود: آيا در حديث روايت كرديد: الا القائم،به جز قائم؟ عرض كردم، بلي».[11] ولي بزرگان شيعه، مانند محدث نوري،[12] و شيخ طوسي،[13] و... اين روايت را با اين بيان كه امام زمان (عج) مانند سايرائمه(ع)، پسر امام ندارد ، نه آن‎كه اصلاً پسر ندارد،تفسير کرده اند.علاوه بر مطالب فوق، شبهات ديگري نيز پيش مي‎آيد، مانند: اگر داشتن عمر طولاني، اختصاص به امام زمان (عج) دارد؛ آيا همسر امام (عج) از اين عمر طولاني بهره‎مند است؟ يا اين‎كه حضرت داراي همسران متعدد است؟ فرزندان آن حضرت در كجا زندگي مي‎كنند؟ ... همه اين شبهات سبب مي‎شود، انسان به داشتن فرزند و همسر براي امام زمان(ع) با ترديد نگاه كند. در نتيجه، با وجود اين‎كه، هر دو گروه براي خود دليل‎هايي آورده‎اند، باز هم نمي‎توان به وجود يا عدم وجود همسر و اولاد براي امام زمان (عج) قطع و يقين پيدا كرد آن‎چه مهم است وجود مقدس آن حضرت است كه هم‎چون، خورشيد در پشت ابرها مي‎درخشد و مردم از نعمت انوارش بهره‎مند مي‎شوند.معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:1. سيماي آفتاب، نويسنده:حبيب‎الله طاهري، انتشارات مشهور، ص 498ـ494.2. جزيره خضراء، نويسنده:سيد جعفر مرتضي عاملي،قم، انتشارات دفتر تبليغات حوزه علميه قم ، ص 225ـ217.3. زندگاني حضرت صاحب‎الزمان(ع)، نويسنده:حسين عمادزاده، انتشارات محمودي، ششم.4. ،دادگستر جهان،نويسنده: ابراهيم اميني قم،شفق،شانزدهم،1376. .

سامانه پاسخگویی به سوالات و شبهات

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/28

لینک کوتاه