اگر از کنار زمین کشاورزی مردم رد شویم و بدون وارد شدن به آن یک دسته گیاهان دارویی که نیاز داریم بچینیم آیا حرام است؟ و بر فرض چیدن خوردن آن حرام است یا نه؟

در پاسخ به سؤال مذکور ابتدا نظر فقها را (که به صورت کلی بیان نموده اند) و سپس نظر حضرت آیت الله هادوی تهرانی «دامت برکاته» را تقدیم می کنیم: نظر فقها به صورت کلی استفاده از اموال دیگران به هر شکل و هر مقدار که باشد نیاز به اجازه و رضایت صاحبان آنها دارد و تنها موردی که استثنا شده است این است که: "اگر درخت میوه در سر راه رهگذر قرار داشته باشد در حال عبور می تواند از میوه آن درخت برای خوردن در همان محل استفاده کند به شرط آن که از حد سیری و احتیاج تجاوز نکند."[1] در بیانی دیگر آمده است: کسى که از راهى به سمت مقصدى مى‏رود و در بین راه به درخت میوه یا زراعتى عبور کند و در رفتن از آن راه قصد بر خورد به آن درخت و زراعت نداشته باشد جایز است از میوه آن درخت و زراعت به قدرى که سیر شود بخورد ولى جایز نیست از آن چیزى ببرد و احتیاط این است که اقتصار کند بصورت عدم علم به کراهت مالک و این حکم در صورتى است که درخت میوه و زراعت در راه باشد اما اگر در باغ محصور باشد رفتن در آن باغ و خوردن از میوه آن بدون اذن مالک جایز نیست.[2] در بعضی از تعبیرات نیز بین خوردن از درخت میوه و خوردن زراعت فرق گذاشته شده است.[3] گفتنی است که روایات این باب در بحار الانوار، ج 100، ص: 75، باب 14 ما یجوز للمارة أکله من الثمرة. قابل دسترسی است. لازم به ذکر است در این زمینه روایات معتبرتری در وسائل الشیعة، ج 9، صص 204-203 و ج 25، ص 148 یافت می شود به ویژه صحیحه ی عبد الله بن سنان که در مصدر اول آمده است. نظر حضرت آیت الله هادوی تهرانی «دامت برکاته» بدین شرح است: 1. اگر گیاه دارویی خودرو باشد و چیدن آن بدون ورود و تصرف در زمین صورت پذیرد، ظاهراً بلامانع است، به ویژه اگر شخص نیازمند به آن باشد. البته در حد مصرف شخصی نه بیش از آن. 2. اگر گیاه دارویی خودرو نباشد، چیدن آن در حد نیاز بدون ورود و تصرف در زمین و تخریب گیاه، ظاهراً بلامانع است. البته در حد مصرف شخصی نه بیش از آن. 3. در غیر این دو صورت چیدن حرام است و شخص ضامن می باشد. .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه