علت تعدد ازدواج و طلاق دختران ائمه ـ عليهم السلام ـ همانند حضرت ام کلثوم دختر اميرالمؤمنين ـ عليه السلام ـ چه بود؟

ازدواج در آيين مقدس اسلام امري ستوده و سفارش شده است که بر اين اساس به ازدواج زن مسلمان با مرد هم شأن و کفو خود تأکيد فراوان شده است. و بنا به سفارش پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ و سيره آن حضرت و ائمه معصومين ـ عليهم السلام ـ در ازدواج از پرداخت مهريه هاي سنگين ممانعت به عمل مي آمد، چنانچه حضرت رسول الله ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ مهر همسران و دخترانشان را مبلغ 480 درهم قرار دادند. مبناي ازدواج در تعليمات عاليه پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ در اين جمله خلاصه مي شد که «هر مرد مسلمان همشأن هر زن مسلمان است». اخبار و رواياتي که در اين باره نقل شده مخصوصا درباره ام کلثوم به خصوص ازدواج آن حضرت با عمر و نيز ازدواج سکينه دختر امام حسين ـ عليه السلام ـ به حدي آشفته و تناقض دارند که داوري درباره صحت آنها غير ممکن يا مشکل است. رواياتي که درباره ازدواج ام کلثوم دختر علي ـ عليه السلام ـ وارده شده است، علامه ميلاني بعد از نقل آنها و بررسي سند آنها مي گويد: با توجه به اصول و قواعد علمي اهل سنت در علم حديث و با استناد به سخنان علماي آنها در علم رجال، اگر کسي با دقت به سندهاي اين گونه روايات بنگرد و آنها را بررسي نمايد براي او روشن مي گردد که اصل اين داستان، پايه و اساسي ندارد. چه رسد به جزئيات امور و موارد فرعي وابسته به آن، سپس مي نويسد افرادي که اين گونه روايات را آورده اند دو دسته اند: 1. افرادي که از سوي علماي اهل سنت به شدت تضعيف شده اند و متهم به دروغ گويي هستند. 2. افرادي که هر چند مورد اعتماد اهل سنت هستند، ولي به بغض و دشمني با اهل بيت و اميرمؤمنان علي ـ عليه السلام ـ مشهور هستند. سپس مي گويد: هيچ يک از روايات که مربوط به ازدواج ام کلثوم با عمر مي باشد در کتب صحاح سته که از معتبرترين کتاب هاي اهل سنت هستند نيامده است. و آنچه درمنابع شيعي مشهور است حضرت ام کلثوم دختر علي ابن ابي طالب و فاطمه زهرا ـ سلام الله عليها ـ فقط با پسر عمويش عون بن جعفر ازدواج کرد و بعد از رحلت او نيز با محمد بن جعفر ازدواج کرد. اما در مورد سکينه بنت الحسين ـ عليها السلام ـ نيز درباره ازدواج آن بانو با مردان متعدد روايات فراواني نقل شده است که با هم در نهايت تضاد و تناقض هستند طوري که دکتر عايشه بنت الشاطي مي نويسد: در اين روايات آنقدر تناقض وجود دارد و مطالب عجيبي را نقل مي کنند که حتي توجه نمي کنند کسي که بيش از بيست سال پيش مرده چگونه زنده مي شود و از ازدواج سکينه با فرزند مروان جلوگيري مي کند. چنانچه نقل مي کنند که وقتي عبدالله فرزند مروان از سکينه خواستگاري مي کند مادر سکينه (رباب) با اين ازدواج مخالفت کرد. اين در حالي است که رباب در سال 62 ه.ق یک سال بعد از واقعه عاشورا وفات نمود. ولي خواستگاري در حدود سال 80ق صورت گرفت. لذا از اين دست از روايات نادرست در باب ازدواج دختران ائمه فراوان ذکر شده است که اصل و اساسي ندارند. و باز مي نويسد: بعضي همسران که به سکينه منسوب اند؛ بعضي از آنها همان اسم واحدند که تبديل به دو اسم شده اند. بنت الشاطي مي نويسد نام ها بسيار درهم و به طور شگفت انگيز مختلط اند، حتي مي توان گفت بسيار شاذاند. گاه يک اسم به دو اسم تقسيم شده است که هر بخش از يک اسم را در دو بخش ذکر کرده اند و هر دو بخش را به تفکيک دو همسر براي سکينه منظور کرده اند. مثلا عبدالله بن عثمان بن عبدالله بن حکيم بن حزام را که در اصل يک نفر است به دو بخش کرده و دو شوهر از آن را به نام عبدالله بن عثمان و عبدالله بن حکيم بن حزام براي سکينه ساخته اند. آنچه محقق است، اينکه سکينه دختر امام حسين ـ عليه السلام ـ ابتدا با پسر عمويش عبدالله بن حسن ـ عليه السلام ـ ازدواج کرد و بعد از شهادت ايشان در کربلا، با مصعب بن زبير و بعد از کشته شدن وي هم با عبدالله بن عثمان بن عبدالله ازدواج کرده است. پس بنابراين سکينه با دو نفر يا سه نفر بيشتر ازدواج نکرده است. و نيز مي بينيم که در هيچ کدام از ازدواج ها طلاقي صورت نگرفته است بلکه شوهران ایشان یا به شهادت رسیدند یا مردند. فاطمه بنت الحسين نيز از جمله زنان فاضل و دانشمند اهل بيت ـ عليهم السلام ـ مي باشد که در بيت امامت و طهارت رشد و نمو کرد. و در عفت و پاکدامني به اعلي درجه رسيد که ابتدا با پسر عموي خويش يعني حسن بن حسن ـ عليه السلام ـ معروف به حسن مثني ازدواج کرد که ايشان در کربلا مجروح شدند و بعد از چند سال وفات نمودند و بعد از وفات حسن بن حسن، فاطمه با عبدالله بن عمرو بن عثمان ازدواج کرد و محمد ديباج که در دوره خلافت منصور دوانيقي به شهادت رسيد، ثمره اين ازدواج است. پس مشاهده مي شود که دختران ائمه ـ عليهم السلام ـ آن گونه که معاندين شيعه شبهه افکني مي کنند، ازدواج هاي متعدد و طلاق هاي پي در پي نداشتند. بنابراين از آن چه گفته شد مي توان نتيجه گرفت که اکثر اخباري که ازدواج هاي متعدد به دختران ائمه نسبت مي دهند اصل و ريشه ندارند و اغلب با هم تناقض دارند و با واقعيات و روحيات خاندان عصمت و طهارت سازگاري ندارند. و همان طور که مشاهده شد اين بانوان با بيش از سه نفر ازدواج نکرده اند که آن هم بعد از مرگ طبيعي و يا شهادت شوهر قبلي صورت مي گرفت که اکثرا از اقوام و اقرباي خودشان بودند. و ديگر اينکه نسبت دادن ازدواج هاي برخي اشخاص با اين بانوان بيشتر براي کسب اعتبار براي اشخاص بوده است که در واقعيت امر چنين اتفاقي رخ نداده است. در مواردي که گفته شد هيچ گونه طلاقي که بانوان و دختران ائمه ـ عليهم السلام ـ از شوهران خود گرفته باشند مشاهده نشد. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه