تهوّر و جُبن را توضیح دهید و پیامدها و درمان آنها را بیان نمایید.

تهوّر اگر قوّه ى غضبيه به حدّ اعتدال باشد، شجاعت و اگر طرف افراط باشد تهوّر و بى باكى و اگر به سمت تفريط باشد جُبن و ترس و بى عرضگى است. تهوّر عبارت است از:عدم ترس و اقدام به كارى كه موجب گرفتارى و هلاكت است كه عقل و شرع آن را منع كرده اند، چه مربوط به دنيا باشد (مثل حمل قاچاق و شب گردى در بيابان، در حالى كه احتمال دارد جانور درنده وجود داشته باشد و او نيز وسيله ى دفاع ندارد و...) و چه مربوط به آخرت باشد (مثل روزه گرفتن با علم به ضرر، يا وضو و غسل نمودن در حالى كه بداند آب براى او ضرر دارد). شكى نيست كه چنين كارهايى از نظر شرع، حرام و از نظر عقل، ممنوع است و چه بسا خودكشى تلقى گردد و عذاب اخروى داشته باشد. خداوند تبارك و تعالى مى فرمايد: (وَ لا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ)؛[1]به دست خود، خويش را در معرض هلاكت قرار ندهيد. و چنين شخصى خالى از جنون نيست و درمان آن با تدبّر و آينده نگرى و بررسى مفاسد كار خود و عبرت گرفتن از گذشتگانى كه مبتلا به تهوّر بوده اند و در بلا و هلاكت افتاده اند امكان مى پذيرد؛ و بداند كه خود كرده را تدبير نيست. جبن و تفريط در قوه ى غضبيه جبن عبارت است از اين كه انسان از چيزى بترسد و اجتناب و دورى كند كه نوع عقلا و خردمندان دورى و حذر نمى كنند. اين صفت پست، موجب تباهى و ذلّت و خوارى است؛ چون ترس بى جا زندگى را بر انسان تلخ و دشوار مى كند و چه بسا شخص ترسو، تن به پذيرش ظلم دهد. رسول خدا(صلى الله عليه وآله) مى فرمايد: انّى اعوذبك من البخل و اعوذبك من الجبن و اعوذ بك ان اَرُدّ الى ارذل العمر[2] و قال(صلى الله عليه وآله) لا ينبغى للمؤمن ان يكون بخيلا و لا جباناً؛ خدايا به تو پناه مى برم از بخل و به تو پناه مى برم از ترس و به تو پناه مى برم از عمر طولانى كه موجب فرتوتى و خوارى گردد و فرمود: هيچ سزاوار نيست كه مؤمن بخيل و ترسو باشد. راه درمان آن بدين صورت است كه چنين شخصى خود را به كارهاى خطرناك وادارد و به زور خود را شجاع نشان دهد تا برايش عادى شود. پی نوشتها:[1]. سوره ى بقره، آيه ى 195. [2]. جامع السعادات، ج 1، ص 194.منبع: سيد محمد على جزايرى (آل غفور)،دروس اخلاق اسلامى، مركز مطالعات و پژوهش هاى فرهنگى حوزه علميه .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه