ما در دین داریم که راه عقل براي شناخت دین باز هست مگر می شود در زمینه مهدویت برهان عقلی نباشد؟

در پاسخ به سوال مورد نظر به دو نکته باید توجه نمود: الف: مسأله مهدویت و وجود امام مهدی ـ علیه السلام ـ به وسیله براهین و ادله که دلالت می کند بر لزوم امامت عامه در همه اعصار و زمان ها به اثبات می رسد که به یکی از آن دلایل که در واقع می توان گفت دلیل عقلی شیعه در باب امامت است، اشاره می کنیم: می دانیم که دین اسلام دین خاتم است و بعد از آن دیگر شریعتی نمی آید و دینی است کلی و جامع که به همه شئون زندگی بشر را تا قیامت پاسخ می دهد. وضع این دین هم از چنین مطلبی حکایت می کند، زیرا در همه مسائل دخالت دارد. و تاریخ زندگی پیغمبر اکرم نشان می دهد که آن حضرت این مقدار فرصت پیدا نکرد که تمام اسلام را به مردم تفصيلا تعلیم دهند زیرا ما وقتی تاریخ را مطالعه می کنیم می بینیم که در آن بیست و سه سال چنین فرصتی برای آن بزرگوار بدست نیامد. البته پیامبر اکرم از هیچ فرصتی کوتاهی نکرد و خیلی چیزها را تعلیم داد ولی با توجه به تاریخچه مکه و مدینه پیغمبر با گرفتاری ها و مشاغل زیادی که داشت، مسلّم است این مدت وافی نبود که همه احکام را به تفصیل برای همه مردم بیان کند. و افزون بر این خیلی از احکام بوده و هست که باید بر اساس تحقق شرایط زمانی و مکانی و نیازهای جوامع انسانی، در طول تاریخ حیات انسان به تدریج، از اصول کلی کتاب و سنّت، گرفته و به مردم ابلاغ گردد. بنابر این حتماً باید کسی یا کسانی بعد از پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و اله و سلم ـ در میان مردم وجود داشته باشند که اسلام را به تمام و کمال از پیغمبر فرا گرفته باشند و شاگردان مجهّز آن حضرت باشند که بعد از او از نظر توضیح و بیان احکام اسلامی نظیر پیغمبر باشند با این تفاوت که پیغمبر از راه وحی الهی میگفت و این ها از راه یاد گرفتن از پیغمبر می گویند. و اگر غیر از این باشد دین اسلام نمی تواند یک دین کامل به عنوان خاتم ادیان باشد. پس به همان دلیل که پیغمبر مبعوث شد، از جانب پیغمبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ افرادی معیّن شدند که جنبه قدسی داشتند و پیغمبر اکرم تمام حقایق اسلام را برای اولین آن ها یعنی علی ـ علیه السلام ـ بیان کرد و آنان آماده بودند که به تمام سوالات جامعه در هر زمان بر اساس نیاز و حوادث پیش آمده در آن زمان جواب بدهند. امام یعنی کارشناس دین، کارشناسی حقیقی که به گمان و اشتباه نیافتد و خطاء برایش رخ ندهد. دین پیغمبر اکرم اسلام ـ صلی الله علیه و اله و سلم ـ دین خاتم است و قانون اساسی است که تا قیامت و برچیده شدن دامنه حیات از زمین، رسمیت دارد. پس باید کارشناسانی الهی و معصوم در تمام اعصار و زمان ها، در میان مردم باشند که احکام و قوانین جاویدانه اسلام را در هر عصر و زمان بر اساس نیاز جوامع، به خوبی به مردم بشناسانند و تبیین نمایند، و چنین اشخاصی را پیغمبر اکرم برای مردم تعیین کرده است. و لذا در روایات آمده است که «لولا الحجه لساخت الارض باهلها»یعنی اگر امام و حجت معصوم خدا در زمین نباشد، زمین اهلش را در خود فرو می برد. چه آن که بشر بدون هیچ گونه قانون و کارشناس قانونی دچار هرج و مرج شده و در نتیجه جوامع از هم متلاشی خواهند شد. علماي شیعه این مطلب (ضرورت وجود امام در هر عصر) را با تعبیر «لطف» بیان کرده اند، یعنی لطف الهی. و مقصود این است که وجود امام در هر عصر برای هدایت بشر مفید است. چون راه بشر به سوی او بسته است، لطف الهی ایجاب می کند که از آن سو عنایتی بشود. همان طور که در مورد نبوت می گویند «لطف» است. پس این یک اصل از اصول شیعه که تقریباً می توان گفت دلیل عقلی شیعه در باب امامت و ضرورت وجود امام در همه اعصار می باشد. ب: همان گونه که در نکته اول توضیح داده شد وجود امام معصوم به عنوان کارشناس و مبیّن احکام دینی در تمام اعصار ضروری می باشد و زمان ما که دوران غیبت کبرا است نیز از این قاعده مستثنی نیست بلکه با توجه به ازدحام جمعیت و پیچیدگی زندگی در این زمان، نیاز شدید تری به وجود امام معصوم می باشد و محرومیت جامعه امروزی با زندگی پیچیده آن از بهره مند بودن از وجود ظاهری امام زمان ـ علیه السلام ـ که نیاز شدیدی به آن وجود مقدس دارند، بر اساس موانع و حکمت هايی است که خیلی از آن ها بر ما پوشیده است اگر چه بر اساس روایات زیادی، ما از آن خورشید پنهان در ابر غیبت، بهر حال بهره مند می شویم. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه