P}زمانه پندى آزاد وار داد مرا{E}زمانه را چو نکو بنگرى همه پند است {P P}زبان ببند، مرا گفت، و چشم دل بگشاى {E}که را زبان نه بند است پاى در بند است {P P}بدان کسى که فزون از تو، آندو چه کنى؟!{E}بدان نگر که به حال تو آرزومند است!{P یکم. از آیات قرآن و فرمایش حضرات معصومین (ع) استفاده مى شود که خداوند، افراد گنه کار را در صورتى که زیاد غرق گناه نشده باشند، به وسیله زنگ هاى بیدارباش یا گاهى به وسیله مجازات هایى متناسب با اعمالى که انجام داده اند، بیدار مى سازد و به راه حق باز مى گرداند.

زمانه پندى آزاد وار داد مرا     زمانه را چو نکو بنگرى همه پند است زبان ببند، مرا گفت، و چشم دل بگشاى      که را زبان نه بند است پاى در بند است بدان کسى که فزون از تو، آندو چه کنى؟!     بدان نگر که به حال تو آرزومند است! یکم. از آیات قرآن و فرمایش حضرات معصومین (ع) استفاده مى شود که خداوند، افراد گنه کار را در صورتى که زیاد غرق گناه نشده باشند، به وسیله زنگ هاى بیدارباش یا گاهى به وسیله مجازات هایى متناسب با اعمالى که انجام داده اند، بیدار مى سازد و به راه حق باز مى گرداند. اینها کسانى اند که هنوز شایستگى هدایت را دارند و مشمول لطف خداوند هستند و مجازات هایى که موجب ناراحتى ایشان مى شود، نعمتى براى آنان محسوب مى شود؛ چنان که خداوند در قرآن شریف مى فرماید: (ظهر الفساد فى البر و البحر بما کسبت ایدى الناس لیذیقهم بعض الذى عملوا لعلهم یرجعون)؛روم (30)، آیه 41. «در خشکى و دریا، فساد و تباهى بر اثر کردار مردم ظاهر شد تا خداوند نتیجه قسمتى از اعمال آنها را به ایشان بچشاند، شاید که ایشان برگردند [و از کردار ناشایست خود توبه کنند]». دوم. در مقابل کسانى که در گناه و تباهى غوطه ورند و تمام پل هاى پشت سر خود را خراب کرده اند، خداوند آنها را به حال خودشان وا مى گذارد و به اصطلاح به آنان میدان مى دهد تا پشتشان از بار گناه سنگین شده، استحقاق حداکثر مجازات را پیدا کنند. آیه زیر اشاره به همین معنا دارد: (ولا یحسبن الذین کفروا انما نملى لهم خیر لانفسهم انما نملى لهم لیزادادوا اثماً و لهم عذاب مهین)؛آل عمران (3)، آیه 178. «آنهایى که کافر شدند، گمان نکنند مهلتى که به ایشان مى دهیم، براى آنان خوب است؛ بلکه فقط به آنها مهلت مى دهیم تا به طغیان و گناه خود بیفزایند و براى آنان عذاب خوارکننده اى مهیا است». همین مطلب را حضرت زینب (س) در خطاب به یزید و حکومت خودکامه و جبار او مى فرماید: «[اى یزید!] تو امروز شادى مى کنى و چنین مى پندارى که چون فراخناى جهان را بر ما بسته اى... و ما را همچون اسیران از این دیار به آن دیار مى برى، نشانه قدرت تو است یا در پیشگاه خدا قدر و منزلتى دارى و ما را در درگاه او راهى نیست؟ اشتباه مى کنى، این فرصت را خداوند به جهت این به تو داده تا پشتت از بار گناه سنگین گردد و عذاب دردناک در انتظار تو است». سوم. هدف زندگى هرچقدر پایدارتر و ماندنى تر باشد، از ارزش و اعتبار بیشترى برخوردار است و چون در بینش الهى رضایت و خشنودى الهى و تقرب به او، بالاترین هدف زندگى است، پس مؤمن در زندگى دنیوى خود تلاش مى کند به قرب الهى نایل شود و فعالیت ها و بهره مندى هاى خود را از دنیا با موازین و الگوهایى که دین ارائه مى دهد، منطبق و هماهنگ سازد. در مجموع قرآن کریم بیان مى دارد که زندگى دنیا، مقدمه رسیدن به کمال و سعادت دنیوى و اخروى است و هیچ یک از دنیا و آخرت نباید بى ارزش تلقى شود؛ اما در عین حال باید اهداف دنیوى در سایه اهداف اخروى تأمین گردد: (المال و البنون زینة الحیوة الدنیا و الباقیات الصالحات خیر عند ربک ثواباً و خیر املاً)؛ «مال و فرزندان زینت زندگى دنیا است و اعمال صالح که تا قیامت باقى است نزد پروردگار بهتر و عاقبت آن نیکوتر است».سوره کهف (18)، آیه 46. حتى به صراحت و تأکید در آیات قرآن مى خوانیم: «آنچه در نزد خداوند، براى متقین و مؤمنان مهیا شده است، از تمام دارایى هاى روى زمین بهتر و برتر است»؛ یعنى، تلاش و کوشش شما تنها مصروف دنیا نباشد؛ بلکه آخرت گرایى هدف اصلى و نهایى شما باشد و دنیا را به عنوان مقدمه و زمینه رسیدن به آخرت قرار دهید؛ در عین حال در زندگى دنیوى نیز از نصیب و بهره خود غفلت نورزید. قدر دارایى، سلامتى، جوانى و زنده بودن خود را بدانید و به وسیله این نعمت هاى الهى، آخرت را کسب کنید. در این زمینه مى فرماید: کسى که تقوا پیشه کند؛ یعنى، عمل صالح انجام دهد و از زشتى ها پرهیز کند؛ خداوند وسایل راحتى زندگى دنیوى او را تأمین کرده، او را از تنگناها و دشوارى هاى زندگى با سربلندى بیرون مى برد: (و من یتق الله یجعل له مخرجاً و یرزقه من حیث لا یحتسب من یتوکل على الله فهو حسبه ان الله بالغ امره)؛طلاق (65)، آیه: 2 - 3. انسان متقى بجایى مى رسد که خداوند زندگى مادى او را نیز تدبیر مى کند. پس بالاترین توفیق هاى مادى و معنوى نصیب فرد مؤمن است، چون هم زندگى دنیوى او تضمین و تأمین شده است و هم فرجام نیک او؛ (و العاقبة للمتقین)؛اعراف (7)، آیه 128. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه