جواني هستم 29 ساله و در حال تحصيل و هنوز ازدواج نكرده‌ام، آيا ازدواج مانع تحصيل نيست؟ اگر من به خاطر تحصيل ازدواج خود را به تأخير بياندازم معصيت نكرده‌ام؟

در اين نوشتار به مباحثي چون «فلسفه ازدواج»، «فوائد ازدواج» و «فوائد تسريع ازدواج و زيان‌هاي تأخير»، پرداخته مي‌شود.الف. فلسفة ازدواجفلسفه و ره‌آورد ازدواج علاوه بر ارضاي غريزة جنسي، تعهد، تكامل، آرامش و فوائد ارزندة ديگري است كه براي انسان به ارمغان مي‌آورد. متعهد شدن در برابر همسر و خانواده در انسان بزرگواري و احساس مسئوليت اجتماعي به وجود مي‌آورد و بسياري از لياقت‌ها و استعدادهاي دروني او را شكوفا و بارور مي‌سازد.در تشكيل خانواده لذت و رشدي است كه هيچ چيز ديگري جايگزين آن نمي‌شود. استاد شهيد مطهري در اين باره مي‌فرمايد: «يك {سري} خصائص اخلاقي هست كه انسان جز در مكتب تشكيل خانواده نمي‌تواند آنها را كسب كند. تشكيل خانواده يعني يك نوع علاقمند شدن به سرنوشت ديگران...، اخلاقيون و رياضت‌كش‌ها كه اين دوران را نگذرانده‌اند، تا آخر عمر يك نوع «خامي» و يك نوع «بچّگي» در آنها وجود داشته است. و يكي از علل اين كه در اسلام ازدواج يك امر مقدس و يك عبادت تلقّي شده؛ همين است».[1]همچنين دربارة نقش تربيتي ازدواج مي‌فرمايد: «يك پختگي هست كه اين پختگي جز در پرتو ازدواج و تشكيل خانواده پيدا نمي‌شود، در مدرسه پيدا نمي‌شود، در جهاد نفس پيدا نمي‌شود، ‌در نماز شب پيدا نمي‌شود، اين را فقط در همين‌جا (ازدواج و تشكيل خانواده) بايد به دست آورد.»[2]قرآن كريم ازدواج و همسر را نشانة رحمت خداوند وماية آرامش و تعالي انسان معرفي كرده است:«وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ»؛ از آيات و نشانه‌هاي (حكيمانه) خداوند اين است كه براي شما از جنس خودتان همسراني قرار داد تا در كنار آنان آرامش و سكون يابيد و ميان شما مهر و محبت و رحمت قرار داد. به تحقيق در اين كار خداوند براي متفكران دلايل حكيمانه‌اي است.»[3]ب. فوائد ازدواجازدواج و تأسيس كانون خانواده يكي از مقدّس‌ترين نهادها و برنامه‌هاي زندگي است كه فوايد زيادي بر آن مترتب است كه به چند نمونه به طور اجمال اشاره مي‌شود:1. انس و مودتيكي از خصائص و نيازهاي طبيعي انسان، انس و مودت است. تنها زندگي كردن بسيار دشوار و دردناك است. انسان، به انسان ديگري نياز دارد كه امين و درستكار و غمخوار و مهربان و رازدار و انيس او باشد و بتواند در كنار او آرامش خاطر پيدا كند و اين مهم، تنها در انتخاب همسري مطلوب حاصل مي‌شود.2. حفظ عفت و مصونيت از گناهدر اثر ازدواج غريزة جنسي كه يكي از نيرومند‌ترين غرائز است، در مسير طبيعي خود قرار مي‌گيرد و از انحراف و گناه مصونيت پيدا مي‌كند. و اگر اين غريزه به طور مشروع ارضاء نشود، آثار زيانبار دنيوي و اخروي را در پي خواهد داشت و لذا پيامبر گرامي اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمودند: «هر كس مي‌خواهد پاك و پاكيزه خدا را ملاقات كند، بايد ازدواج كند».[4]3. آرامش و تعادل اعصابدانشمندان نوشته‌اند كه ارضاء صحيح و به موقع غريزة جنسي و ترشح معتدل غدد جنسي براي سلامت جسم و جان آدمي ضرورت دارد. و ترك آن باعث پاره‌اي از بيماريهاري رواني و گاهي جسماني مي‌شود. اگر غريزة جنسي به موقع و از طريق طبيعي و صحيح ارضاء نشد، ممكن است امراضي از قبيل ضعف اعصاب، اضطراب، ‌افسردگي، يأس، تندخوئي، گوشه گيري و غيره را به همراه داشته باشد.[5]4. توليد و تكثير نسليكي از ثمرات بزرگ ازدواج وجود فرزند و توليد و بقاء نسل آدمي است.5. محبوبترين نهاد نزد خداوندامام صادق ـ عليه السّلام ـ فرمودند كه رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود: «ما بُني في الاسلام احب الي الله عزوجلّ من التزويج؛ هيچ نهادي در اسلام بنا نشده كه پيش خداوند بهتر و محبوبتر از نهاد ازدواج باشد».[6]ج. فوايد تسريع در ازدواج و زيانهاي تأخير:1. حفظ و تقويت ايمان و معنويات:يكي از سپرهاي قوي در برابر شيطان ايمان است و اين ايمان با ازدواج تقويت مي‌شود. وقتي ازدواج حاصل شد، آن كشش‌هاي آتشين شهوت مهار مي‌شود و ايمان انسان تهديد نمي‌گردد.2. بهره‌مندي از دوران شيرين و بانشاط جواني:بهار ازدواج، «دوران جواني و نوجواني» است. در اين دوران، شور ونشاط مخصوصي بر انسان حاكم مي‌باشد. اگر از اين دوران استفادة لازم برده نشود، به زودي فصل خزان فرا مي‌رسد و نشاط از بين مي‌رود، يا كم مي‌شود، و شخص ديگر نمي‌تواند لذت و استفاده كامل از ازدواج ببرد.3. محفوظ ماندن از بيماريهاي عصبي و رواني:فشارهاي غريزه جنسي، اگر از راه صحيح و مشروع دفع نشود، خرابيهايي به بار مي‌آورد که به برخي اشاره شد.با توجه به تأکيد فراوان اسلام و فوايدي كه براي ازدواج بيان شد مي‌توان نتيجه گرفت كه نه تنها ازدواج مانع تحصيل نمي‌شود، بلكه باعث رشد و بالندگي و شكوفائي استعداد مي‌گردد و انگيزة را براي ادامة تحصيل دو چندان مي‌كند و احساس مسئوليت را تقويت نموده و باعث جدّيت وتلاش بيشتري مي‌گردد. از طرف ديگر باعث حفظ دين و ايمان و آبروي اجتماعي مي‌گردد و فرد را به خدا و معنويات بيشتر نزديك مي‌كند و ديگر اين كه از نظر فقهاء و شرع مقدس اگر كسي به همسر احتياج داشته باشد و بدون آن به حرام بيفتد، واجب است كه ازدواج كند و همسري برگزيند، و نگران رزق و روزي هم نبايد بود كه خداوند خودش تضمين کرده است. قرآن كريم به جوانان بي‌همسر و ازدواج نكرده مي فرمايد همسري انتخاب كنيد و اگر فقير باشند خداوند به فضل خود آنان را غني مي‌سازد (يعني فقر مانع ازدواج نشود) به درستي كه خداوند توسعه دهندة داناست».[7]جمع بين تحصيل و ازدواجدر آموزه‌هاي دين اسلام همانطور که تحصيل علم مورد تأکيد قرار گرفته و اهميت دارد ازدواج مکررا مورد تأکيد قرار گرفته است. نکته مورد توجه آن است که آيا در جامعه امروزي مي‌توان بين تحصيل و ازدواج جمع کرد؟ پاسخ به اين سئوال مثبت است. زيرا جواناني که مي‌خواهند به تحصيلات خويش ادامه دهند، اگر وضعيت مالي خانواده مناسب است مي‌تواند به کمک آنهافردي که در حال تحصيل است از دو حال خارج نيست يا از نظر مالي در وضعيتمعرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:1. دكتر علي قائمي، تشكيل خانواده در اسلام، انتشارات اميري، 1372.2. ابراهيم اميني، انتخاب همسر، سازمان تبليغات اسلامي، 1372.3. مجيد رشيدپور، روانشناسي ازدواج در اسلام، انجمن اولياء و مربيان، 1365.4. محمد محمدي اشتهاردي، ازدواج آسان و شيوه همسرداري، انتشارات نبوي، 1371. .

سامانه پاسخگویی به سوالات و شبهات

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/28

لینک کوتاه