چرا حضرت علي ـ عليه السلام ـ در حفظ و مراقبت از عايشه اهتمام مي ورزيد؟

عايشه دختر ابوبکر در سال اول هجري به ازدواج رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ در آمد. وي در اين زمان تقريبا نه ساله بود و تا سال 58 هجري زنده ماند.يکي از نقاط منفي در زندگي عايشه شرکت وي به همراه طلحه و زبير در جنگ جمل مي باشد.عايشه در اين جنگ به همراه طلحه و زبير در واقع رهبري مخالفان علي ـ عليه السلام ـ را بر عهده داشت. آنها به بهانه خون خواهي از عثمان با علي ـ عليه السلام ـ جنگيدند، در جنگ جمل، طلحه و زبير کشته شدند و عايشه که سوار بر شتر، افراد را بر ضد علي ـ عليه السلام ـ تحريک مي کرد، پس از اينکه شترش پي شد به اسارت علي ـ عليه السلام ـ در آمد. سيره حضرت علي ـ عليه السلام ـ در برخورد با اسراي جنگي آزاد سازي آنها بود آن حضرت همواره برخوردي مسالمت آميز با اسراي جنگي داشت با اين رفتار انساني سعي داشت دشمنانش را از کرده خويش پشيمان سازد. بنابراين پس از دستگيري عايشه نيز با او بدرفتاري نکرد و او را همانند ساير کساني که درجنگ جمل به اسارت در آمدند، آزاد ساخت و روانه مدينه کرد. علاوه بر اينکه عايشه به عنوان همسر پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ و ام المومنين در جامعه اسلامي از اعتبار خاصي برخوردار بود. همين پايگاه اجتماعي او بود که در واقع سبب شد طلحه و زبير از او بخواهند که همراه آنان به بصره برود و رهبري مخالفان علي ـ عليه السلام ـ را بر عهده داشته باشد. با توجه به مطالبي که بيان شد، از علي ـ عليه السلام ـ غير از اين رفتار، رفتار ديگري انتظار نمي رفت. در سيره نظامي حضرت علي ـ عليه السلام ـ و از منظر آن حضرت کينه توزي پس از غلبه بر دشمن صحيح نيست. آن حضرت در حديثي مي فرمايد: «اذا قدرت علي عدّوک فاجعل العفو عنه شکرا للقدرة عليه» وقتي بر دشمن پيروز شدي به شکرانه پيروزي، او را مورد عفو و بخشش قرار ده بنابراين آن حضرت پس از جنگ وقتي نيروهاي دشمن را خطري براي مردم و حکومت خويش نمي ديد، و به اين نکته مي رسيد که دشمن متوجه اشتباهات خويش شده است اعلان عفو عمومي مي داد به دشمنان خويش حتي سر سخت ترين آنها را مي بخشيد و به آنها امان مي داد همان گونه که رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ در فتح مکه ابوسفيان و معاويه را امان داد و بخشيد. يعقوبي مي نويسد: «منادي علي ـ عليه السلام ـ پس از جنگ ندا داد... زخمداري را نکشيد فراري را دنبال نکنيد... هر کس سلاح بيندازد در امان است». ابن اعثم کوفي مي نويسد: «عايشه در خانه عبد الله بن خلف خزاعي بود که علي ـ عليه السلام ـ نزد وي آمد و گفت: اي عايشه مگر از ره سپردن نهي نشده بودي. عايشه گفت: اي پسر ابو طالب اکنون که پيروز شده اي ببخش. حضرت فرمود: به مدينه باز گرد به همان خانه ات که پيامبر تو را فرموده است در آن آرام گيري. سپس حضرت هفتاد زن از قبيله «عبدالقيس را در لباس مردانه فرستاد تا او را به مدينه برسانند». بزرگواري علي ـ عليه السلام ـ در حق عايشه سبب شد وي بارها به پشيماني خويش از همراهي با طلحه و زبير اعتراف کند. مسعودي مي نويسد: عايشه چون به مدينه رسيد.. گفت: «آرزو دارم نرفته بودم گرچه چنين و چنان مي شد.» در تاريخ آمده است: عايشه هر گاه از جنگ جمل ياد مي کرد به حدي مي گريست که مقنعه او از اشکهايش تر مي گشت و بيهوش مي شد و گاهگاهي مي گفت: کاش پيش از آنکه به بصره مي رفتم بيست سال قبل از آن مرده بودم تا مرتکب چنين عملي نمي شدم. نقل شده است که پس از جنگ جمل ، عده ای قصد حمله به عایشه را داشتند ، امام (ع) فرمودند: اگر مردى زنى را به جزاى كردار خود برساند و او را بزند، پس از وى نسل او را مورد ملامت و نكوهش قرار مى‏دهند. مبادا بشنوم كه كسى متعرض زنى شده است كه او را مانند بدترين مردم، مجازات خواهم كرد». و اين خود نمايانگر غايت بردبارى و نهايت گذشت و كرم و اخلاق پسنديده آن حضرت است كه از دايره اخلاق عادى بشرى، بيرون است. گفتنی است امام علی (ع) پس از جمل عفو عمومی صادر کرده و دستور دادند تا كسى را تعقيب نكنند. هر كس تسليم شد او نكشند و مجروحى را از بين نبرند. امام حتى كسانى چون مروان و فرزندان عثمان را آزاد كرد. امام به جز آنچه دشمن در جنگيدن از آن بهره مى‏برده، اجازه برداشتن اموال شخصى مردم را ندادند. البته اين پشيماني ها هرگز او را از دشمن و کينه توزي با اهل بيت ـ عليهم السلام ـ باز نداشت، چنان چه به دستور همين عايشه بود که جنازه امام حسن مجتبي ـ عليه السلام ـ تيرباران شد و نگذاشتند در کنار جدش دفن گردد. نتيجه گيري: سيره حضرت علي ـ عليه السلام ـ در برخورد با اسراي جنگي معمولا آزاد سازي آنها بود. آن حضرت با کرامت و بزرگواري خويش اسرا را آزاد مي ساخت بنابراين عايشه را نيز آزاد ساخت و روانه مدينه کرد. علاوه بر اينکه عايشه همسر پيامبر بود و حضرت به احترام پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ نمي خواست رفتار ديگري با عايشه داشته باشد. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه