تعداد حروف قرآن چند تاست؟

در پاسخ به مطالب ذیل توجه کنید : 1- بسته به روش شمارش و تعریف کلمه و نیز نحوه رسم‌الخط, اعداد مختلفی برای تعداد کلمات و حروف قرآن گفته شده. مشهورترین آن‌ها ۷۷۷۰۱ کلمه و ۳۲۳۶۷۱ حرف است .2- درباره تعداد حروف قرآن رقم های متفاوتی در اسناد و مدارک مربوط به قرآن دیده می‌شود و با توجه به این مصادر، رقمهای: 300690 ـ 320210 ـ 321250 ـ 323015 ـ 323670 ـ 325072 ـ 1027000 (الاتقان، ج 1، ص 115 و 221. مقدمتان، ص 246 و 248 و 250. مجمع‌البیان، ج 8، ص 406 چاپ صیدا. الکشکول، ج 1، ص 456)، در مورد حروف قرآن به چشم می‌خورد، و به جز رقم اخیر ـ که یک میلیون و بیست و هفت هزار حرف است ـ رقمی است که طبرانی در کتاب خود از عمربن خطاب نقل کرده است. ذهبی نیز همین حدیث را که حاکی از شمار و عدد مذکور درباره حروف قرآن است در کتاب خود آورده، و یادآور می‌شود، این رقم بزرگ که با رقمهای دیگر به مسافاتی زیاد فاصله دارد، شاید به رسم‌الخطِ معمولِ در زمان عمر مربوط باشد؛ چون بر حسب رسم‌الخط موجود، تعداد حروف قرآن به هیچوجه به این شماره و رقم نمی‌رسد. (الاتقان،‌ ج 1، ص 121 ) به نظر نگارنده، شاید در رسم‌الخط عمر و یا پیش از آن، حرکات حروف نیز ـ مانند رسم‌الخط لاتین و فرنگی ـ بصورت حروف نگارش می‌یافت، و این حرکات در آغاز یا اثناء و یا پایان کلمه، بصورت حروف رسم می‌شد. با چنین محاسبه‌ای بعید نیست که تعداد حروف قرآن به رقم مزبور برسد، بخصوص اگر قراآت مختلف نیز با آنها منظور شود . بهر حال توجیه این رقم، به بررسی و تحقیق فزونتری نیازمند است که در اینجا مجالی برای گفتگو درباره آن وجود ندارد و نیز چندان سودمند نیست، گروهی از دانشمندان علوم قرآنی با استفاده از منابع تاریخی و حدیث، عدد و شمار هر یک از حروف تهجی قرآن را با ارائه رقمهای مختلفی مشخص نموده‌اند . ابن عطیه آمار هر یک از حروف تهجی قرآن را به صورت زیر در مقدمه تفسیر خود آورده است : الف ـ 48800، باء ـ 11201، تاء ـ 10199، ثاء ـ 1276، جیم ـ 3272، حاء ـ 3993، خاء ـ 2416 ، دال ـ 5642، ذال ـ 4699، راء ـ 11793، زاء ـ 1570، سین ـ 5891، شین ـ 2253، صاد ـ 2081، ضاد ـ 2607، طاء ـ 1274، ظاء ـ 8042، عین ـ 9020 ]غین 7499 (الکشکول، ج 1، ص 456)نون ـ 20360 (الکشکول، ج 1، ‌ص 456)[، واو ـ 25536، هاء ـ 1909، یاء ـ 25919 (مقدمتان، ص 249 ). بر حسب محاسبه‌ای که از آمار مذکور بعمل آورده شده است، بترتیبی که در زیر یاد می‌شود، حروف تهجی از حروف بیش از حروف بعدی آن در قرآن بکار رفته است : الف ـ ل ـ م ـ ی ـ و ـ ن ـ ر ـ ب ـ ک ـ ت ـ ع ـ ف ـ ظ ـ غ ـ ق ـ س ـ د ـ ذ ـ ح ـ ج ـ ض ـ خ ـ ش ـ ص ـ ه ـ ز ـ ث ـ ط. (البته باید متوجه باشیم که این ترتیب و آمار در مورد حروف غین و نون،‌ مستفاد از کتاب الکشکول می‌باشد و در کتاب مقدمتان آماری و عددی از این دو حرف در نسخه چاپی دیده نمی‌شود ) ولی در کتاب کشکول شیخ بهائی راجع به کلمات و حروف قرآن رقم‌های زیر به چشم می‌خورد . الکلمات ـ 76440، الحروف ـ 322373 . الالفات ـ 40792، الباءات ـ 1140، التاءات ـ 1299، القاءات ـ 1291، الجیمیات ـ 3293، الحاءات ـ 9997، الخاءات ـ 2419، الدالات ـ 10903، الذالات ـ 4840، الراءات ـ 10903، الزاءات ـ 9583، السینات ـ 4091، الشینات ـ 20133، الصادات ـ 1274، الضادات ـ 1200، الطاءات ـ 840، الظاءات ـ 9220، العینات ـ 7499، الغینات ـ 1120، القافات ـ 5240، الکافات ـ 2500، اللامات ـ 26091، المیمات ـ 20560، النونات ـ 203600، الواوات ـ 13700، الهاءات ـ 700، الیاءات ـ 502. (الکشکول، ج 1، ص 456 ) چنانکه ملاحظه می‌شود این ارقام با ارقام موجود در مقدمه تفسیر ابن عطیه سخت متفاوت است . نوشته‌اند که حجاج بن یوسف ثقفی، قُرّاء و نویسندگان قرآن را احضار و فراهم آورد و به آنها دستور داد، شمار آیات و کلمات و حروف قرآن را مشخص سازند. طبق محاسبه این گروه، تمام قرآن دارای 6220 یا 6204 کلمه و 325072 حرف می‌باشد. این گروه نویسندگان و قرّاء نیز تعداد آیات و کلمات و حروف هر سوره را نیز جداگانه مشخص ساخته‌اند (مقدمتان،‌ ص 249 و 250) که در این مورد باید به کتب مفصل و یا در عنوانهای سوره‌ها در قرآنهای مخلوط و مطبوع مراجعه نمود . .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه