تخمین زمان مطالعه: 3 دقیقه
«عرش»، به معناى چیزى است که داراى سقف باشد، و به تخت حکومت و پادشاه نیز اطلاق شده است که کنایه از قدرت و حکومت است. و «کرسى» نیز به معناى سریر و تخت است. هر دو واژه در قرآن به کار رفته، و در موارد زیادى «عرش» و در یک مورد «کرسى» به خداوند نسبت داده شد که محل بحث ما نیز همین است.در اینکه مُراد از «عرش و کرسى» خدا چیست؟ بین علما و مفسران اختلاف است، و به طور کلى علما در این مسئله به دو دسته تقسیم شدهاند. عدهاى از علماى گذشته که بحث از آنرا بدعت میدانند، میگویند: «عرش» و «کرسى» خدا چیزى است که ما تنها نام آنرا میشناسیم و از درک حقیقت آن عاجزیم. در مقابل، عدهاى دیگر از علما بحث در اطراف حقایق دینى را جایز میدانند. که در این گروه چهار نظر مطرح است.الف) علمایى که عرش و کرسى را متحد و یک چیز میدانند و بر معناى ظاهرى لفظ جمود ورزیده و گفتهاند: «عرش» و «کرسى» وجود خارجى داشته و مخلوقى کاملاً شبیه به تخت هستند که داراى پایههایى هستند و آن پایهها بر آسمان هفتم تکیه دارند و خداوند هم مانند پادشاهان بر آنها قرار میگیرد و از آنجا تدبیر امور مینماید. این طایفه مشهور به مشبهه هستند.ب) بعضى «عرش» و «کرسى» را وجود خارجى و مخلوق میدانند، ولى در مصداق با نظر قبلى اختلاف کردهاند. آنان بر مبناى هیئت بطلمیوسى «عرش خدا» را فلک اعلا(فلک نهم) و «کرسى خدا» را فلک کواکب میدانند و استناد به روایتى از رسول اکرم(ص) مینمایند که فرمود: «آسمانها و زمین هفتگانه در جنب کرسى نیستند، مگر مانند حلقهاى که در صحرایى فراخ و وسیع افتاده باشد».ج) بسیارى از مفسران میگویند: مُراد از «عرش» و «کرسى» خدا، معنایى کنایى است و وجود خارجى و حقیقى ندارند، ولى در اینکه منظور از آن معناى کنایى چیست، سخن بسیار گفتهاند. گاهى با استناد به حدیثى که حفص ابن غیاث از امام صادق(ع) نقل میکند که از امام(ع) درباره تفسیر «وسع کرسیّه السماوات و الارض» سؤال کردند، فرمود: «منظور علم او است». میگویند مُراد علم بیپایان پروردگار است. و گاه با استناد به آیه شریفه «ثم استوى على العرش» و... به معناى مالکیت و حاکمیت خدا دانستهاند، و گاه به معناى هر یک از صفات کمالیه و جلالیه او گرفتهاند.د) برخی از مفسران و فیلسوفان معاصر معتقدند؛ «عرش» و «کرسى» داراى وجودى حقیقیاند، اگر چه از لفظ آن دو معناى کنایى اراده شده، طبق این نظریه عرش و کرسى در حقیقت امر واحدى هستند که به حسب اجمال و تفصیل داراى دو مرتبه هستند و اختلافاتشان رتبى است و هر دو از حقایق وجودىاند، ولى نه آنطور که عدهاى پنداشتند که تختى هستند و خداوند را بر آنها حمل میکنند، بلکه «عرش» مرحله اعلاى عالم وجود است که زمام جمیع حوادث و اسمایى که علّت وجود آن حوادثاند و ترتیب و ردیف کردن سلسله اسباب و علل منتهى به آن مرحله میباشد. و «کرسى» در مرتبهاى پایینتر، مقام ربوبیاى است که تمامى موجودات آسمانها و زمین قائم به آن هستند. و روایات زیادى نیز بر صحت همین قول دلالت مینمایند. .
اسلام کوئست
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.