يک مقايسه جامع و کامل بين حقوق احکام ميان دين يهود و مسيحيت و اسلام انجام دهيد.

از آنجا که اديان الهي از طرف خداوند به سوي بشريت آمده تا انسان را ارشاد و راهنمايي کند، خداوند هيچ ديني را بدون حقوق و قانون رها نکرده است. بنابراين وقتي سرچشمه اين اديان خداوند باري تعالي باشد قطعاً تمام چيزهايي که از طرف ذات يکتا آمده يکي بوده و اگر فرقي در آنها ديده مي‌شود بستگي به واضعان و قانون‌گذاران دارد که چه برداشتي از حقوق و قوانين دارند. حال ما به بررسي بعضي از آنها مي پردازيم. حقوق طبيعت اديان و محيط زيست يکي از چالش هاي پيش روي اديان چگونگي روبرو شدن با بحران زيست محيطي است که بسياري معتقدند بر اثر ماترياليسم بي حد و مرز، عرفي شدن و صنعتي شدن لجام گسيخته در جوامع امروزي پديد آمده است. در واقع بعضي معتقدند که جدا کردن دين از زندگي سکولار مي تواند يکي از علل عمده اين معضل باشد. به گزارش گروه دين و انديشه «مهر»، چالش هاي بزرگ ناشي از بحران زيست محيطي، در جنبه هاي پيچيده و به هم پيوسته خود، همواره مورد بحث بوده است. انفجار جمعيت، نابودي منابع، مصرف بيش از اندازه، گسترش فقر، آلودگي شديد و صنعتي شدن افسار گسيخته، به ظاهر چالش هاي بزرگي را پيش روي صاحب‌نظران و دست اندرکاران حفظ محيط زيست مي گذارد. آنچه نياز به آن هر روز بيش از پيش مشخص مي‌شود، اصلاح رابطه انسان با زمين است. يک راهکار براي تجديد توازن طبيعت، جست و جو در جهان بيني هايي است که حاوي انديشه توازن و رابطه دو جانبه هستند. بسياري از مردم، هنگامي که سخن از بحران هاي زيست محيطي و رابطه آن با دين به ميان مي آيد، نسبت به دوران هاي پيشين که به ظاهر پيچيدگي کمتري داشت و پرسشگري از عقايد و اعمال ديني تا بدين حد با بي پروايي همراه نبود، احساس دلتنگي مي‌کنند. يکي از چالش هاي پيش روي اديان چگونگي روبرو شدن با بحران زيست محيطي است که بسياري معتقدند بر اثر ماترياليسم بي حد و مرز، عرفي شدن و صنعتي شدن لجام گسيخته در جوامع امروزي پديد آمده است. در واقع بعضي معتقدند که جدا کردن دين از زندگي سکولار مي تواند يکي از علل عمده اين معضل باشد. از سوي ديگر دانشمنداني چون «آرنولد توين بي» و «لين وايت» معتقد به نقش منفي اديان توحيدي در اين بحران هستند. لين وايت، «متخصص تاريخ قرون وسطي و استاد برجسته دانشگاه هاي پرينستون، استانفورد و کاليفرنياي آمريکا» در سال 1967 در مقاله اي جنجال برانگيز با عنوان «ريشه هاي تاريخي بحران زيست محيطي معاصر»، سه دين ابراهيمي اسلام، مسيحيت و يهوديت را مسئول اين معضلات زيست محيطي کنوني اعلام نمود. وايت معتقد است که تأکيد فراوان اين اديان بر غلبه خداوند بر آن و سلطه انسان بر طبيعت منجر به تحقير طبيعت شده و در نتيجه تخريب محيط زيست به خاطر اهداف منفعت طلبانه بشر رخ داده است. با نگاه به جهان بيني هاي مبتني بر اديان ابراهيمي، در مي‌يابيم که سه دين يهوديت، مسيحيت و اسلام، اخلاقيات انسان مدار را بنا نهاده اند. بنابراين طبيعت از ديدگاه اين اديان در درجه دوم اهميت قرار دارد. از سوي ديگر، با بررسي دقيق تر مشاهده مي‌کنيم که منابعي غني از ديدگاه‌هاي مثبت درباره‌ محيط زيست در سنت عهد عتيق، در الهيات مقدس، در مسيح شناسي مبتني بر تجسد مسيح و در مفهوم خليفة الله بودن انسان در قرآن وجود دارد. سنت عهد عتيق حاوي تعهداتي است که نسبت به همه موجودات وجود دارد. تجسد مسيح بر اين فرضيه متکي است که از آنجا که خداوند در شخص مسيح متجسد شد کل نظام هستي را مي توان مقدس شمرد و بالاخره مفهوم خليفه‌ی خدا بودن انسان بر روي زمين نشان مي‌دهد که انسان برتري ها، مسئوليت ها و الزامات خاصي نسبت به طبيعت دارد. حقوق زنان هويت زن در آيين يهود دين يهود، مبتني بر نظامي حقوقي است. بعد از فروپاشي معبد دوم (70 سال بعد از ميلاد) توسط روميان، شاهد عرفي شدن نظام حقوقي هستيم. اولين گام در اين زمينه، تعطيل کردن اجراي احکام حدود مانند اعدام و قطع دست تا «ظهور منجي عالم بشريت» است. در اروپا فعاليت دادگاه هاي يهودي تا قرن 18 براي تنفيذ قوانين يهودي (به جز قصاص و حدود) ادامه داشت. با طرح انديشه هاي جديد در زمينه «خودمختاري نوع بشر» و تأکيد بر حق قانون‌گذاري عام توسط انسان، شاهد محدودتر شدن حوزه فعاليت دادگاه هاي يهودي به امور ازدواج، طلاق، ارث و وصيت هستيم. لذا طي فرآيند گفته شده‌ی شريعت يهودي به مرور زمان به قوانين عرفي تبديل مي شود. اگر چه علماي يهود در برابر عرفي شدن قوانين خانواده مقاومت کردند، از نظر ايشان، وجود قوانين سخت گيرانه فعلي ازدواج، ضامن استحکام خانواده است. همچنين ثواب، تنها در چارچوب خانواده شرعي رخ مي دهد، لذا ضرورت دارد از حريم خانواده دفاع شود. در نظام حقوقی يهود سهم دختر از ميراث پدري، صرفاً جهيزيه است. اگر چه با اصلاح قانون، سهم ايشان به يک دوم سهم پسران افزايش يافت. دختر يهودي، مانند دختران مسلمان، حق درخواست طلاق (و طلاق غيابي) را ندارند. اگر چه با گسترش فرقه «رفورميست ها» در آمريکا شاهد دور زدن قوانين يهودي هستيم. در بحث از طلاق، پيشنهاد قراردادن حق طلاق به عنوان شرط ضمن عقد در «کنگره جهاني زنان يهود» ارائه شد، اما اين راه حل تنها زماني عملياتي است که مقاومت در برابر طلاق، ابتدا برچيده شود. بر خلاف تمام دنيا، شاهد حرکت جامعه‌ی يهودي ايران به سمت مذهب هستيم. جامعه يهودي ايران، سنتي ترين مدل جامعه يهودي در جهان است و هر روز بيشتر و بيشتر مذهبي مي شود. در آيين يهود مذهب از مادر به ارث مي رسد. در تورات تشخص زيادي به زن داده شده است. خداوند در تورات مي گويد: «ما تورات را به دست زنان سپرده ايم». در برداشت ارتدکس از آيين يهود، هويت زن در نهاد خانواده به صورت مادر، خواهر و همسر معنا مي يابد. اگر چه برداشت هاي محافظه کار، رويکردهاي فرد گرايانه تري را انتخاب کرده، اجازه فعاليت زنان را به عنوان روحاني و پيش نماز ممکن کرده اند. با ظهور رفورميست ها، شاهد حرکت به سمت فردگرايي، تضعيف خانواده به نفع هويت فردي، رانده شدن قوانين شرعي به حوزه خصوصي و اتخاذ رويکرد برابري خواهانه ميان انسان ها هستيم. هويت زن در آيين زرتشت 3743 سال از ظهور آيين زرتشت مي گذرد و زن کاملاً برابر با مردان است. اهورامزدا شش ويژگي دارد که سه ويژگي (خرد مقدس، نظم و قانون، قدرت و توانايي) آنها نشانه روح مذکر و سه ويژگي (عشق، کمال و رسايي، و جاودانه) ديگر به روح زنانه اختصاص دارد. نعمت هاي خدا به انسان دو چيز است: حق گزينش و خرد مقدس. زرتشت دو دختر داشت که دومين آن پورچيستا بود. زرتشت زماني که جاماسب از پورچيستا خواستگاري کرد وي را در انتخاب همسر آزاد گذاشت و گفت: «بررسي کن آيا با توجه به خرد مقدس تو جاماسب مطلوب تو است». از نظر کريستين سن، راز موفقيت هخامنشي برابري زن و مرد بود. در دين زرتشت قبل از مسيحيت شاهد تثليث هستيم. تثليث زرتشت حول اهورامزدا، ميترا (روح مردانه ـ آفتاب و گرمي) و آناهيتا (روح زنانه ـ آب پاک و مبرا، ايزد بانوي آب) شکل مي‌گيرد. در آيين زرتشت زن و مرد با هم پيمان همسري مي بندند تا فرزنداني به دنيا بياورند که به نيروي نيکي کمک کند و با نيروي بدي مبارزه کند تا زمينه «ظهور نجات بخش انسانيت» فراهم شود. در آيين زرتشت به جز در موارد خاص (زانيه يا نازا بودن زن) طلاق وجود نداشته اگر چه با تصويب قانون خانواده در سال 1348 طلاق، قانوني شد. بعد از مرگ پدر، مادر ولي قهري فرزندان است. زن در آيين زرتشت در صورتي که جهيزيه به خانه شوهر نبرده باشد سهمي برابر با مرد در ارث دارد، اما در صورت ازدواج و دريافت جهيزيه، سهم ارث وي نسبت به پسر نصف مي شود. در صورتي که شوهر ناتوان از اداره خانواده يا محجور باشد، زن مي تواند ولي شوهر خود شود. در اوستا زن به «روشني و فروغ خانه» تشبيه شده، مرد «صاحب، آقا و کدخداي خانه» است. همچنين زن ومرد لازم و ملزوم يکديگر بوده و مکمل هم هستند. هويت زن در آيين مسيحيت تنها قانون موجود در عهد جديد عبارت است از توصيه به اين که «يکديگر را دوست بداريد». در عهد جديد، هويت زنان با آرزوي باکره بودن که بنياد رهبانيت است، گره خورده است. عيسي آشکار کرد که «ثمره بکارت، ايمان است». زن از مرد آفريده شده است و موافق و معاون مرد است. در مسيحيت رابطه زن با مرد برابر با رابطه مسيح با کليساست. پولس مي‌گويد: «اي زن ها از شوهرانتان اطاعت کنيد، چنان که کليسا مطيع مسيح است». انجيل خطاب به شوهران مي‌گويد: «اي شوهران، همسران خود را آن قدردوست بداريد که مسيح، کليسا را دوست دارد». مسيح به خاطر کليسا کشته شد. شما نيز از همسرانتان مراقبت کنيد. زن همانند بدن مرد است و مرد از آن بايد حراست کند». پولس بر این مطلب در نامه های متعدد خود تاکید کرده است. ازدواج رابطه اي ناگسستني است و طلاق (به غير از دليل زنا) باعث مي‌شود در صورت ازدواج دوباره مرد با زن جديد، زناکار باشد، همچنين هر زني شوهرش را ترک کند، زناکار است. کاتوليک ها طلاق را مشروع نمي‌دانند، اما جدايي را مي‌پذيرند. در مواردي همچون زناکاري و معلوليت، جدايي به مدت هفت سال صورت مي‌گيرد. بعد از هفت سال اگر يکي از طرفين ازدواج فوت کند، طلاق جاري است. پولس رسول، زنان را دعوت به حضور در اجتماع عبادي با حجاب و رعايت سکوت مي‌کند و مي‌گويد: اگر سوالي داشته باشند بايد از شوهرانشان بپرسند، نه از کليسا. زن نمي‌تواند تعميد دهد و کشيشي زن ممکن نيست. زنان نمي توانند به مردان چيزي (مطالب مذهبي) ياد دهند، زيرا باعث تسلط زنان بر مردان مي‌شود. در انجيل مطالب زيادي درباره حقوق زنان وجود ندارد. اين پروتستانيسم بود که به عبارتي فقه مسيحي را بر اساس عرف بنياد نهاد. در پروتستانيسم هويت زن دچار تحول شد و زن و مرد برابر شدند. هويت زن در آيين اسلام زرتشت، مسيح، يهود و اسلام به ترتيب 2، 25، 35 و 300 آيه در رابطه با زنان بيان کرده اند که نشانه رشد تدريجي بحث از زنان در اين متون است. به دو صورت مي توان به پژوهش در زمينه اديان پرداخت: رويکرد اول، تلاش براي اثبات برتري خود و نقد ديگران است که روشي مطلوب نيست. رويکرد دوم، بررسي تبادلات بين اديان است. به طور مثال، آن چه در آيه معراج به نقل از امام رضا ـ عليه السلام ـ و از طريق عبدالعظيم حسني و سهل بن زياد آدم قمي به ما رسيده است، بخش‌هايي وجود دارد که با روايت اهل سنت تضاد دارد. اين بخش‌ها که در انتهاي حديث آمده است، اشاره به آن دارد که پيامبر در معراج، زناني را ديد که هر يک به نحوي در حال عذاب بودند. هنگامي که حضرت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ از پيامبر پرسيد «علت کيفر ايشان چه بود؟» پيامبر 11 گناه را بشمرد. در اين حديث به نقل از پيامبر 11 گناه همانند نمامي، سخن چيني، عدم دوري از نامحرم را بر مي شمارد که زنان به خاطر ايشان در عذاب هستند. تقسيم بندي آيات مرتبط با زنان ـ آياتي که به جنبه تکويني و شخصيت زن پرداخته اند. ـ آياتي که به توان زن براي کسب کمالات اشاره کرده اند. ـ آيات مرتبط با مسائل خانواده. ـ مشارکت اجتماعي زنان. در بعد تکويني، زن در آفرينش، برابر با مرد است. خدا بشر را مورد خطاب قرار مي‌دهد و آنها را برابر مي‌خواند. در الگوي تحليلي قرآن، هر جا که خواست شده زن را به صورت خاص خطاب گردیده است. لذا مي توان نتيجه گرفت که مفهوم «بشر» زن و مرد هردو را شامل می‌شود. در بعد دوم که اشاره به توانمندي هاي زنان دارد، شاهد مثال آوردن از زناني همچون فرعون و مريم در کنار مردان هستيم. قرآن احساس مادر مريم هنگام زاده شدنش را روايت مي کند که از اين که با تولد دختري، وي نمي تواند نذر خود را که همانا خادم شدن معبد است، به جا آورد. اما قرآن در جمله اي معترضه مي گويد: «تو نمي دانستي و خدا مي دانست. مرد، زن نمي شود». (اين جمله حکايت از جايگاه زن در امري است که ظاهراً در انحصار مردان بايد باشد). لذا مي توان گفت راه براي سير و سلوک زنان همانند مريم باز است. در حوزه خانواده، زن و مرد مکمل يکديگرند. مودت و رحمت امري طرفيني است. زنان و مردان به طور مشترک به احترام به والدين دعوت شده مشاوره زن و مرد در امور مشترک توصيه شده است. حوزه چهارم، مشارکت اجتماعي است. قرآن به شرح حال ملکه سبا مي پردازد که در يمن فعلي حکمراني مي‌کرد. همچنين از دختران شعيب ياد مي‌کند که چوپاني مي کردند اما در هر دو مورد نقدي بر اعمال آنها نمي‌زند. همچنين مفاهيم سياسي و اجتماعي (همانند بيعت، هجرت، مباهله، کسب و کار اقتصادي، مالکيت بر درآمد و امر به معروف و نهي از منکر) به تصريح به صورت برابر مطرح شده است. اما آياتي وجود دارد که تعداد آنها 11 مورد است که محل بحث و جدال در زمينه حقوق زنان است. اين يازده مورد به «خلقت زن از مرد»، «رشد زنان در زيور آلات و ناتواني شان در دفاع از خود»، «مکر زنان»، «حاکم بودن مرد بر زن»، «کشتزار بودن زنان برای مردان»، «برابري شهادت 2 زن با شهادت يک مرد»، «تفاوت ارث»، «تعدد زوجات»، «حجاب» و «اختصاص پيامبري به مردان» مي پردازد. در بررسي اين آيه مي‌توان سه شيوه را مورد توجه قرار داد: دسته اول، به نوع نگاه و برداشت مفسر باز مي گردد. به طور مثال، آن چه در مورد نشو و نمای زنان در زيور آلات گفته شده، معطوف به بت هاست. همچنين اين سخن که «مکر زنان، بزرگ است» سخن عزيز مصر است نه خدا. دسته دوم، آيات را بايد با توجه به زمينه هاي آنها مورد توجه قرار داد. به طور مثال، برابری گواهي و شهادت دو زن در برابر يک مرد، مي تواند با توجه به سطح دانش و توانمندي زنان در آن دوره نسبت به مردان مورد تفسير قرار گيرد. دسته سوم از اين آيات نيز معطوف به شرايط تکويني و ساختارمتفاوت فيزيکي زنان است، مانند حجاب. حقوق بشر در اسلام و غرب (يهود و مسيحيت) حقوقي که در سه دين توحيدي به صورت مشترک آمده است عبارتنداز: 1. حق حيات شايسته. 2. حق آزادي. 3. حق امنيت. 4. ممنوعيت شکنجه. 5. ممنوعيت رفتار بر خلاف شئون انسانيت (اهانت). همه اين حقوق مورد توافق دو نظام حقوقي اسلامي و غربي هستند و در حقيقت، مي توان گفت از جمله حقوق طبيعي و انساني بديهي به شمار مي روند. البته ناگفته نماند که در اصل اين حقوق همه اديان موافق هستند اما ممکن است در جزئيات با هم در جاهايي فرق داشته باشند مثلاً در اسلام در حقوق بشر براي خداوند حق قائل هستند اما در غرب اين گونه نيست. حقوق اجتماعي 1. حقوق بشر و عدالت. 2. حقوق معنوي پديدآورندگان نرم افزارهاي رايانه اي مبني بر اين که کسي حق کپي و رايت آن‌ها را ندارد زيرا تمام حقوق آن مربوط به پديدآورنده است. 3. حقوق پزشکي و مسئوليت پزشکان در قبال بيمار. 4. حقوق مالکيت ادبي و هنري مبني بر اين که کسي حق تکثير و استفاده به نام خود بدون اجازه صاحب اثر ادبي و هنري اعم از کتاب، نشريات، مقالات و... را ندارد و تمام حقوق براي پديدآورنده محفوظ است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه