بر اساس اندیشه سیاسی اسلام و آموزه های معتبر دینی , در زمان غیبت معصومین (ع) فقیه جامع الشرایط به نیابت از آن بزرگواران مسئولیت رهبری و مدیریت جامعه اسلامی را در ابعاد مختلف سیاسی , اجتماعی , اقتصادی , دفاعی و امنیتی و... , بر عهده داشته و در این زمینه از تمامی اختیارات حکومتی معصومین برخوردار است . بر این اساس تفکیک امور حکومتی از امور اجتماعی اصلاً مطرح نبوده و همه مسائلی که در حوزه مدیریت جامعه اسلامی است از حیطه اختیارات ولی فقیه است .

بر اساس اندیشه سیاسی اسلام و آموزه های معتبر دینی , در زمان غیبت معصومین (ع) فقیه جامع الشرایط به نیابت از آن بزرگواران مسئولیت رهبری و مدیریت جامعه اسلامی را در ابعاد مختلف سیاسی , اجتماعی , اقتصادی , دفاعی و امنیتی و... , بر عهده داشته و در این زمینه از تمامی اختیارات حکومتی معصومین برخوردار است . بر این اساس تفکیک امور حکومتی از امور اجتماعی اصلاً مطرح نبوده و همه مسائلی که در حوزه مدیریت جامعه اسلامی است از حیطه اختیارات ولی فقیه است . چنانکه حضرت امام ( ره ) نیز در این خصوص می‎فرمایند: «این توهم که اختیارات حکومتی رسول اکرم - صلّی الله علیه و آله - بیشتر از حضرت علی - علیه السّلام - یا اختیارات حکومتی حضرت علی - علیه السّلام - بیش از فقیه است باطل و غلط است... همان اختیارات و ولایتی که حضرت رسول - صلّی الله علیه و آله - و دیگر ائمه - علیه السّلام - در تدارک و بسیج سپاه،‌ تعیین ولات و استانداران،‌گرفتن مالیات و صرف آن در مصالح مسلمانان داشتند، خداوند همان اختیارات را برای حکومت فعلی قرار داده است منتهی شخص معینی نیست روی عنوان عالمِ عادل است.»( موسوی الخمینی، سید روح الله، ولایت فقیه، موسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره)، 1373، ص40)و آیت الله جوادی آملی نیز در این باره می‎گویند: «از برهان ضرورتِ وجودِ ناظم و رهبر برای جامعه اسلامی و نیز از نیابت فقیه جامع الشرایط از امام عصر در دوران غیبت آن حضرت، به خوبی روشن می‎گردد که ولی فقیه همه اختیارات پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - و امامان - علیهم السّلام - را در ادارة جامعه داراست زیرا او در غیبت امام عصر - عج -، متولی دین است و باید اسلام را در همه ابعاد و احکام گوناگون اجتماعی‎اش اجرا نماید.» (جوادی آملی، عبدالله، ولایت فقیه، قم، اسراء، 1378، ص 248 .و ر.ک : مصباح یزدی، محمد تقی، ولایت فقیه، قم، انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1378، ص104 ) تبیین و توضیح این موضوع نیازمند توجه دقیق به فلسفه ولایت فقیه و اختیارات حکومتی وی است که در این زمینه مقاله ای با عنوان «گستردگی اختیارات ولایت فقیه، نوشته حجه الاسلام والمسلمین محمد محمدی اشتهاردی، فصلنامه حکومت اسلامی شماره 5» آورده می شود: اشاره: طبق مبانی عقلی و نقلی، اصل مشروعیت ولایت فقیه جامع الشرایط و لزوم اطاعت از آن، از نظر عقل و آیات قرآن وروایات و اتفاق فقهاء و علمای شیعه به عنوان نیابت عام از حضرت ولی عصر امام زمان(عج) قطعی است. اینک این سوال مطرح می شود که حدوداختیارات فقیه جامع الشرایط چه اندازه است؟ آیا فقیه جامع الشرایط، هم چون امام معصوم و پیامبر(ص) دارای اختیارات وسیع است یا این که در اموری محدود است، و دارای آن گستردگی نیست؟ در این مورد دو نظریه وجود دارد: 1 گستردگی اختیارات ولایت فقیه، هم چون ولایت پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) عام و گسترده نیست، بلکه به امور حسبیه مانند تصرف دراموال یتیم و مجنون و سفیهی که پدر و مادر ندارند، و هم چنین ولایت بر تصرف اموال مفلس یا مجهول المالک، یا اموال غائبانی که در معرض خطر است، و ولایت به طلاق دادن زنی که همسرش مفقود شده، یا ادامه ازدواج موجب عسر و حرج می باشد محدود است و... منظور از امورحسبیه، اموری است که شارع مقدس به ترک آن ها راضی نیست، و حتماباید انجام شود، و برای انجام آن ها شخص خاصی معین نشده است. 2 نظریه ولایت مطلقه فقیه; این نظریه می گوید: فقیه جامع الشرایط،جانشین امام معصوم(ع) است، و جز در موارد بسیار نادر (مثل جهادابتدایی و...) دارای همه اختیارات پیامبر(ص) و امام معصوم(ع) است،هرگاه توانست باید حکومت تشکیل دهد. در این صورت مانند امام معصوم(ع) در اداره امور جامعه، دارای اختیارات وسیع و گسترده بوده و بر همه مردم واجب است که از او اطاعت کنند. این نظریه همان نظریه حضرت امام خمینی قدس سره است که بر همین اساس به نهضت عظیم انقلاب اسلامی در ایران اقدام نمود، و حکومت اسلامی تشکیل داد، و هم اکنون نظام جمهوری اسلامی که در کشور ایران برقرار است، بر همین اساس می باشد. پس از این اشاره، نظر شما را به تبیین این مساله (نظریه ولایت مطلقه فقیه جامع الشرایط) به طوراختصار (در محدوده یک مقاله) جلب می نماییم: فلسفه امامت سخن را از این جا آغاز می کنیم که طبق سند معتبر، امام علی بن موسی الرضا(ع) در ضمن گفتاری پیرامون امامت، فرمود: «ان الامامه زمام الدین و نظام المسلمین، و صلاح الدنیا، و عز المومنین، ان الامامه اس الاسلام النامی، و فرعه السامی، بالامام تمام الصلاه، والزکاه والصیام والحج والجهاد و توفیر الفیی ء والصدقات و امضاء الحدودوالاحکام و منع الثغور والاطراف. الامام یحل حلال الله و یحرم حرام الله، و یقیم حدود الله و یذب عن دین الله، و یدعو الی سبیل ربه بالحکمه والموعظه الحسنه والحجه البالغه; همانا امامت، زمام دین ومایه نظام مسلمانان، و اصلاح دنیا و عزت مومنان است، همانا امامت ریشه اسلام رشد یافته، و شاخه بلند آن است. کامل شدن نماز، زکات،روزه، حج و جهاد، و فراوانی غنیمت جنگی و صدقات، و اجرای حدود واحکام، و نگهبانی از مرزها و اطراف به وسیله امام است، او است که حلال خدا را حلال و حرام خدا را حرام می کند، و حدود خدا را برقرار وجاری می سازد و از حریم دین خدا دفاع می نماید. و مردم را به سوی راه پروردگارش با حکمت و اندرز نیک و حجت رسا فرا می خواند.» دراین گفتار دامنه وسیع و عمیق مسوولیت های اجرایی امام معصوم(ع)نشان داده شده است. طبق این رهنمود شفاف و روشن، امام باید به طورکامل در صحنه های اجتماعی و سیاسی و دینی حضور پرتلاش داشته باشد وبا همه توان مندی های خود به دفاع از حریم دین خدا پردازد و آن رااجرا نماید. از همین جا عقلا چنین نتیجه می گیریم که جانشین چنین امامی نیز باید دارای اختیارات وسیع باشد تا بتواند به عنوان جانشین، چنان کارهای مهمی را انجام دهد. به عبارت روشن تر ما قبل از آن که به دلایل نقلی داشتن اختیارات وسیع ولایت فقیه بپردازیم،باید توجه کنیم که ولایت فقیه; یعنی حکومت دینی، چنین معنایی که ازبطن ولایت فقیه بیرون می آید، مستلزم اختیارات وسیع است تا بتواندحکومت دینی را در همه ابعادش در جامعه اجرا کند، چرا که معقول نیست دین اسلام به عنوان یک دین کامل، جهانی و ابدی معرفی گردد،ولی مجری چنان دینی ست بسته باشد و با اختیارات محدود زمام دین عمیق و جهان شمول را به دست گیرد. خداوندی که می خواهد دین اسلام به طور کامل در همه ابعادش اجراگردد، و هفتاد درصد اجرای آن نیاز به امام و رهبر لایق و قاطع دارد، چگونه راضی می شود که در عصر غیبت، مردم را بدون رهبر صالح بگذارد و هفتاد درصد اسلام تعطیل شود؟! فلسفه نصب امامت از جانب خداوند ابلاغ و اجرای اسلام است، این فلسفه و حکمت، قطعا به عصرمحدود امامان معصوم(ع) از سال یازدهم هجرت تا سال 260 (آغاز غیبت صغری) یا تا سال 329 (آغاز غیبت کبری) اختصاص ندارد، بلکه باید تاعصر ظهور جهانی حضرت مهدی(عج) ادامه داشته باشد. اکنون بیش ازهزارسال است که حضرت مهدی(عج) از نظرها غایب است، و شاید هزاران سال نیز غایب باشد. آیا در این مدت، اسلام نباید دارای رهبری به نیابت عام از جانب حضرت مهدی(عج) با اختیارات وسیع باشد، تا احکام سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و جزایی اسلام تعطیل نگردد؟! قطعا خدواندحکیم که به حکم قرآن «و لله الحجه البالغه; دلیل قاطع و رسا برای خدا است.» در عصر غیبت حضرت مهدی(عج) امت را بدون رهبر لایق وعادل با اختیاراتی وسیع نمی گذارد، چرا که در غیر این صورت حجت خداوند، بالغ و کامل نخواهد شد، و مفهوم جانشینی امام معصوم(ع) به طور صحیح و مناسب تحقق نمی یابد. تحلیل و تبیین آیه الله العظمی بروجردی از بیانات آیه الله العظمی بروجردی(ره) استفاده می شود که ایشان اختیارات وسیعی برای ولی فقیه قائل است، ترجمه متن گفتار ایشان که در چهار مقدمه و نتیجه گیری بررسی شده، چنین خلاصه شده است: 1 در جامعه اسلامی اموری است که قطعا از وظایف افراد خارج است،زیرا جزء امور عمومی و اجتماعی است که حفظ نظام بستگی به آن اموردارد; مانند قضاوت، سرپرستی اموال غایبان و نابالغان، حفظ انتظامات داخلی کشور، حفاظت از مرزها، فرمان جهاد و دفاع و نظایرآن. 2 اسلام دینی سیاسی اجتماعی است که احکام آن در عبادات خلاصه نمی شود، بلکه بیش تر احکام اسلام در زمینه کشورداری و تنظیم امورجامعه و تامین افراد جامعه است، مانند: حدود، قصاص، دیات و امورمالی که موجب حفظ دولت اسلامی هستند. 3 سیاست و کشورداری و نیز پاسداری از اجتماع انسانی هیچ گاه دراسلام جدای از امور روحانی و شوون اسلامی نبوده است، بلکه زمام این امور را شخص پیامبر اکرم(ص) و علی(ع) خود به دست داشته و اداره می کردند، و یا به وسیله نائبان و نمایندگان خود که به بلاد اسلامی اعزام می داشتند به اجرا می گذاشتند. 4 از اعتقادات مذهبی ما شیعیان این است که پیامبر اسلام(ص) وامامان معصوم(ع) امت را پس از دوران نبوت و امامت، بی سرپرست وبدون زمام دار رها نکرده، حتی برای مسایل فردی و جزیی آنان نیزافرادی را از بزرگان اصحاب خود تعیین می کردند. این شیوه به گواه قطعی تاریخ، جزء سیره عملی پیشوایان معصوم(ع) حتی در حال حیات خودشان بوده است تا چه رسد برای زمان بعد از خودشان (دوران غیبت). پس از توجه به این مقدمات، ناچار افرادی که از طرف امامان معصوم(ع) برای مراجعه مردم به آنان در عصر غیبت تعیین شده اند،تنها فقیهان عادل جامع الشرایط هستند، زیرا امامان معصوم(ع) فردیا افرادی را منصوب نکرده اند، که دیدیم به گواهی عقل و نقل مردوداست، یا افرادی غیر فقیه را منصوب کرده اند که این هم به حکم عقل باطل است و کسی هم آن را نگفته است، زیرا عقل حکم می کند کسی که متخصص امور دینی و کارشناس مسائل اسلامی است، برای چنین منصب مهمی برگزیده شود، نه غیر متخصص، یا این که فقها را منصوب کرده اند که در این صورت، مطلوب ثابت می شود. کوتاه سخن آن که: مرحوم آیه الله العظمی بروجردی(ره) ولایت فقیه را در امور مورد ابتلای مردم از اموربدیهی و روشن شمرده که حتی اثبات آن نیازی به روایت مقبوله «عمربن حنظله » ندارد، می فرماید: «... و بالجمله کون الفقیه العادل منصوبا لمثل تلک الامور المهمه التی یبتلی بها العامه مما لا اشکال فیه اجمالا، بعد ما بیناه، و لایحتاج فی اثباته الی مقبوله ابن حنظله، غایه الامر کونها ایضا من الشواهد; ... خلاصه آن که نصب فقیه عادل برای مثل این امور مهم که مورد نیاز عمومی جامعه است با توجه به آن چه بیان کردیم دارای هیچ گونه اشکالی نیست، و برای اثبات آن نیازی به روایت قابل قبول عمر بن حنظله نمی باشد، هرچند می توان آن را به عنوان یکی از شواهد ذکر کرد.» برای تکمیل بحث پیرامون نظریه آیه الله العظمی بروجردی(ره) نظر شما را به فراز زیر نیزجلب می کنیم: هنگامی که آیه الله بروجردی (در سال های بین 1330 تا1340 شمسی) تصمیم گرفتند در کنار مرقد مطهر حضرت معصومه(س) مسجداعظم را بنا کنند، در مورد زمین این مسجد، به مقبره هایی برخوردمی شد که باید خراب می شد، تا ضمیمه مسجد شود. این مقبره ها خریدنی نبود، یا ورثه بعضی از صاحبان قبرها مشخص نبود، آقای بروجردی(ره)دستور داد که همه را خراب کنند. مرحوم آیه الله شیخ مرتضی حائری(فرزند ارشد آیه الله العظمی شیخ عبدالکریم حائری) به حضور آقای بروجردی رسید، و در این رابطه از ایشان پرسید: «شما برای فقیه چه سمتی قائل هستید که دستور به هم زدن این ساختمان های قبور رامی دهید؟» (منظور ساختمان های قبوری بود که ممکن نبود از صاحبانشان رضایت گرفت) آقای بروجردی در پاسخ فرمود: «ما فقیه را در قدرت واختیار، تالی تلو (جانشین بسیار نزدیک) امام معصوم(ع) می دانیم.» دستورهای آقای بروجردی(ره) در رابطه با تخریب «حظیره القدس »بهائیان، و قلع و قمع آن ها و بعضی از اقدامات دیگر در مورد«اعدام » بعضی از عناصر فاسد و... را نیز می توان بیان گر وسعت نظرایشان در مورد گستردگی حوزه اختیارات ولایت فقیه دانست. امام خمینی احیاگر ولایت مطلقه فقیه مساله ولایت فقیه از قرن سوم وچهارم تاکنون بین فقهای شیعه مورد بحث بوده (چنان که در این باره بعدا سخن خواهیم گفت) ولی تنها در کتاب ها و محافل فقهی ذکری از آن به میان می آمد، و استفاده عملی از آن، در حاشیه کارها بود تا این که راحل عظیم، حضرت امام خمینی قدس سره آن را احیا کرد، و بااحیای آن اسلام ناب را احیا نمود و تحولی عظیم در تاریخ اسلام وجهان به وجود آورد. حضرت امام خمینی، در حوزه علمیه نجف اشرف مساله ولایت فقیه را درفاصله سیزدهم ذی قعده سال 1398 ه.ق تا دوم ذی حجه سال 1389(مطابق با 1/11/1348ش تا 20/11/1348) در مجموعه سیزده جلسه درس خارج مورد بررسی فقهی و سیاسی قرار دادند، سپس آن درس ها در سال 1349 به نام کتاب ولایت فقیه چاپ شده و پنهانی به ایران فرستاده شد. امام در این کتاب، ولایت فقیه را به عنوان مهم ترین ارکان اسلام مطرح نموده، و آن را جانشین پیامبر(ص) و امام معصوم(ع) دانست، وگستردگی اختیارات آن را هم چون گستردگی اختیارات پیامبر(ص) و امام معصوم(ع) جز در موارد بسیار نادر دانسته، از این رو آن را به عنوان اساس حکومت اسلامی اعلام کرد، و بر همین اساس انقلاب اسلامی ایران را پی ریزی نموده و رژیم 2500 ساله ستم شاهی را با حمایت مردم مسلمان، به نظام جمهوری اسلامی ایران تبدیل نمودند. در موردگستردگی اختیارات ولی فقیه از نظر امام خمینی(ره) نظر شما را به فرازهایی از گفتار او جلب می کنیم: 1 «فللفقیه العادل جمیع ما للرسول والائمه(ع) مما یرجع الی الحکومه والسیاسه و لایعقل الفرق، لان الوالی ای شخص کان هومجری احکام الشریعه، والمقیم للحدود الالهیه، و الاخذ للخراج و سائرالمالیات والمتصرف فیها بما هو صلاح المسلمین; فقیه عادل در موردحکومت و سیاست دارای همه آن اختیاراتی است که پیامبر اکرم(ص) وامامان معصوم(ع) داشتند، و فرق بین فقیه عادل و آن ها در این راستامعقول نیست، زیرا حاکم اسلامی هر کس باشد مجری احکام دین وبرپاکننده حدود الهی و گیرنده خراج و سایر مالیات ها و تصرف کننده در آن ها در مواردی که صلاح مسلمانان است می باشد.» 2 اکنون که شخص معینی (به طورخاص) از طرف خدای تبار ک و تعالی برای احراز امر حکومت در دوره غیبت تعیین نشده است، تکلیف چیست؟ آیا باید اسلام را رها کنید ؟ دیگر اسلام نمی خواهیم؟ آیا اسلام برای دویست سال بود؟ معنای نداشتن حکومت این است که تمام حدود و ثغورمسلمین از دست برود، و ما با بی حالی دست روی دست بگذاریم که هر که هر کاری می خواهد بکند، و ما اگر کارهای آن ها را امضا نمی کنیم، ردنمی کنیم، آیا باید این طور باشد؟ (و به همین مقدار کفایت شود؟) یااین که حکومت لازم است، و اگر خدا شخص معینی را برای حکومت در دوره غیبت تعیین نکرده است، لکن آن خاصیت حکومتی را که از صدر اسلام تازمان حضرت صاحب (امام عصر، عج) موجود بود، برای بعد از غیبت هم قرار داده است. این خاصیت که عبارت از علم به قانون و عدالت (فقیه عادل) باشد، در عده بی شماری از فقهای عصر ما موجود است، اگر با هم اجتماع کنند، می توانند، حکومت عدل عمومی در عالم تشکیل دهند. اگر فرد لایقی که دارای این دو خصلت (فقه و عدالت) باشد به پا خاست و تشکیل حکومت داد، همان ولایتی را که حضرت رسول اکرم(ص) در امراداره جامعه داشت دارا می باشد، و بر همه مردم لازم است که از اواطاعت کنند. 3 این توهم که اختیارات حکومتی رسول اکرم(ص) بیش تر از حضرت علی(ع) بود، یا اختیارات حکومتی حضرت امیر بیش از فقیه است، باطل و غلط است. البته فضایل حضرت رسول اکرم(ص) بیش از همه عالم است، وبعد از ایشان فضایل حضرت امیر(ع) از همه بیش تر است، لکن زیادی فضایل معنوی، اختیارات حکومتی را افزایش نمی دهد. همان اختیارات وولایتی که حضرت رسول و امامان دیگر(ع) در تدارک و بسیج سپاه، تعیین ولات و استان داران و گرفتن مالیات و صرف آن در مصالح مسلمانان داشتند، خداوند همان اختیارات را برای حکومت فعلی قرار داده است،منتها شخص معینی نیست، بلکه روی عنوان «عالم عادل » است. البته باید توجه داشت: «وقتی می گوییم ولایتی را که رسول اکرم(ص) وائمه(ع) داشتند بعد از [فرا رسیدن عصر] غیبت، فقیه عادل دارد،برای هیچ کس این توهم نباید پیدا شود که مقام فقها همان مقام ائمه(ع) و رسول اکرم(ص) است، زیرا این جا [در تشکیل حکومت] صحبت از مقام نیست، بلکه صحبت از وظیفه است، ولایت یعنی حکومت و اداره کشور، و اجرای قوانین شرع مقدس، یک وظیفه سنگین و مهم است، نه این که برای کسی شان و مقام غیر عادی به وجود بیاورد، و او را از حدانسان عادل بالاتر ببرد، به عبارت دیگر ولایت مورد بحث یعنی حکومت واجرا و اداره، برخلاف تصوری که خیلی از افراد دارند، امتیاز نیست،بلکه وظیفه ای خطیر است.» 4 ائمه(ع) و فقهای عادل موظف اند که از نظر نظام و تشکیلات حکومتی برای اجرای احکام الهی و برقراری نظام عادلانه اسلام و خدمت به مردم استفاده کنند، صرف حکومت برای آنان، جز رنج و زحمت چیزی ندارد،منتها چه بکنند؟ مامورند انجام وظیفه کنند، موضوع ولایت فقیه، ماموریت و انجام وظیفه است. چنان که امیر مومنان علی(ع) می فرماید: «اللهم انک تعلم انه لم یکن الذی کان منا منافسه فی سلطان، و لاالتماس شی ء من فضول الحطام، ولکن لنرد المعالم من دینک، و نظهرالاصلاح فی بلادک، فیامن المظلومون من عبادک، و تقام المعطله من حدودک; خدایا! تو خوب می دانی که آن چه از ما سرزده و انجام شده،رقابت برای به دست گرفتن قدرت سیاسی، یا جست و جوی چیزی از اموال ناچیز دنیا نبوده است، بلکه برای این بود که اصول روشن دینت رابازگردانیم، و به تحقق رسانیم، و اصلاح را در کشورت پدید آوریم، تادر نتیجه آن بندگان ستم دیده ات ایمنی یابند و قوانین (یا قانون جزایی) تعطیل شده و بی اجرا مانده ات، به اجرا درآید و برقرارگردد.» البته قبل از حضرت امام خمینی قدس سره علمایی نیزبودند که مساله ولایت فقیه را به بحث کشیده، و اختیارات گسترده ای برای فقیه جامع شرایط قائل بودند (چنان که بعدا خاطر نشان می شود)ولی آن چه در این جا لازم به یادآوری است این که آن کس که در طول تاریخ غیبت، پرچم ولایت فقیه را برافراشت، و در این راستا سنگ تمام گذاشت و رنج ها کشیدو مبارزات سخت همراه یارانی عالم و استوار نمودو آن را در کشور پهناور در ایران تثبیت کرد و صدای آن را به همه جهانیان رسانید، حضرت امام خمینی قدس سره بود. آن چه را که فقهای اسلام در طول دوران غیبت تاکنون در محور ولایت فقیه، بحث کردند در جلسات درس و در کتاب ها بود، و گاهی از اندکی از شعاع ولایت فقیه استفاده اجرایی می کردند، ولی توانایی آن ها در حدی بودکه مساله ولایت فقیه را به عنوان یک مساله جنبی مطرح کنند، اماامام آن کسی بود که این مساله را تمام عیار به صحنه آورد، و درپرتو آن، رژیم 2500 ساله شاهنشاهی را در ایران سرنگون نمود، وسلطه بیگانگان را از بین برد، چه بهتر که در این راستا نظر شما رابه فرازی از بیانات آیه الله جوادی آملی جلب کنیم: «امام امت آمد، اولا، مساله ولایت فقیه را به دنبال امامت قرار داد. ثانیا،امامت و ولایت را در جای خود به نام علم کلام نشاند. ثالثا، این درخت برومند امامت و ولایت را شکوفا کرد. رابعا، آن را بر سراسرابواب فقه سایه افکن نمود، آن گاه چنان نتیجه گرفت، دیگران می گفتند: ولایت فقیه هست، اما همه شرایطش را حصولی می دانستند. کسی که ولایت را هم چون امامت می داند می گوید: شرایط اعمال ولایت دوبخش است: بخش حصولی و بخش تحصیلی. بخش مهم آن تحصیلی است که بایدشرایط آن را تحصیل کرد. امام خمینی رابطه بین مرجع و مقلد رارابطه امام و امت قرار داد. این مقطع و تحول سوم به دست توانمندامام امت حاصل شد. توضیح این که: اگر آیت الله العظمی وحیدبهبهانی قدس سره توانست رابطه فقیه و مردم را که رابطه بین محدث و مستمع بود بیرون آورد و به حد رابطه بین مرجع تقلید و مقلد اودرآورد، ولی امام امت انقلاب فرهنگی و فقهی نمود و رابطه فقیه ومردم را رابطه امام و امت کرد، نه تنها رابطه بین مرجع و مقلد، ونه تنها رابطه بین مفتی و مستفتی، بلکه رابطه، رابطه بین امام وامت است. برای این که کار عملی بشود فرمود: «اولا من ولی مسلمانان هستم. ثانیا ولی مسلمین جای امام اصیل(معصوم علیه السلام) نشسته است. ثالثا، امام اصیل ثقل اصغر است(براساس حدیث «انی ترکت فیکم الثقلین ». رابعا، ثقل اصغر فدای ثقل اکبر می شود. فرمود: وقتی که ثقل اکبر در خطر باشد باید قیام کرد، «ولو بلغ ما بلغ; گرچه خطر به هر جا برسد.» یعنی من جانشین ثقل اصغر (امام معصوم) هستم، معنی اصغر بودن این است که باید خون بدهد تا اکبر زنده بماند. امام امت این شرایط حصولی را با شرایط تحصیلی کنار هم گذاشت،تلاش ها نمود، تا این شرایط را تحصیل کرد، آن گاه مردم دریافتند که آن ها امتند و او امام است. راه حضرت امام برای همه زنده است، هرگزاو از بین ما نرفته است... آن چه امروز بر عارفان منزلت و معتقدان راه امام لازم است، این است که از اصلی که او حرکت خویش را بر آن بنیاد نهاد، حمایت و حراست کنند.»براى آگاهى بیشتر در این زمینه ر.ک: الف. قاضى زاده، کاظم، اندیشه هاى فقهى سیاسى امام خمینى(ره)، ص 190. ب. ابراهیم زاده آملى، نبى الله، حاکمیت دینى، ص 153. پ. کعبى، عباس، تبیین مفهوم ولایت مطلقه فقیه. ت. امام خمینى و حکومت اسلامى (مجموعه آثار)، ج 5؛ محمد جواد ارسطا، حدود اختیارات ولى فقیه، ص 55. ث. هاشمى، سیدمحمد، حقوق اساسى جمهورى اسلامى ایران، ج 2، ص 56. ج. مرندى، مرتضى، حقوق اساسى جمهورى اسلامى ایران، چاپ اول، 1382. د. دین و ودولت در اندیشه سیاسی اسلام , محمد سروش , قم : بوستان کتاب. در پایان به دلیل گستردگی پرسش و وجود برخی ابهامات اگر همچنان سوال یا نکته ای باقی است در مکاتبات بعدی به صورت شفاف مرقوم نمائید تا بررسی و پاسخ داده شود . (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 13/100119082) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه