جايگاه بذله گويي در اسلام و حد شوخي و ويژگي هاي بذله گويي و شوخي چگونه است؟ براي يادگيري اين ويژگي چه شيوه اي رو براي يادگيري سفارش مي کنيد تا در ارتباطات به نحو احسن استفاده کنيم؟

جايگاه شادي و غم در اسلام از ديدگاه اسلام خنده و گريه، شادي و غم، سرور و ماتم هيچ کدام مطلوبيت ذاتي و ارزش ماهوي ندارد تا چه رسد به آن که يکي بر ديگري جحان و برتري داشته باشد. اسلام کسي را به گريه کردن به عنوان گريه ترغيب نکرده است همان گونه که به شاد بودن به عنوان شادي امتياز نداده است مگر بواسطه مقدمات و پيامدهاي آن، خنده و گريه بر اساس آن پيامد يا مقدمه مورد قضاوت و ارزش گذاري واقع مي شوند. غم و شادي از جمله حالات نفساني و صفحات روحي و هيجانات حاکم بر ابعاد وجود آدم ها هستند که در قالب خنده و گريه نمودار مي شوند و هر انسان به عنوان انسان از اين گروه هيجانات اوليه برخوردار است مهم آن است که اين حالات بر تعامل اجتماعي مطلوب و بندگي خداوند تأثير منفي نداشته باشد بلکه تأثير مثبت بر آنها بگذارد. جايگاه شوخي از نظر اسلام شرط جواز شوخي و خنده از نظر اسلام واضح و مبرهن است يعني نبايد آلوده به گناه باشد. متأسفانه خيلي از شوخي ها، يا غيبت است يا توهين و يا اذيت و تحقير و يا دروغ است که همه اينها جزء گناهان و بلکه از کبائر هستند تازه اگر شوخي هاي و هزليات آلوده به گناه هم نباشد در صورتي عنوان مستحب به خود مي گيرند که يا نيت و هدف مسرور کردن انسان مؤمني باشد يا لااقل نکته حکمت آميزي را در خود داشته باشند علاوه بر اين هم شوخي کردن و خنديدن بايد به اندازه باشد ، و اگر غير از اين باشد موجب غفلت و قساوت قلب و يا سبک شدن انسان در چشم ديگران مي شود و عنوان مکروه به خود مي گيرند در اسلام حتي از گفتار اضافه و بي مورد نيز نهي شده زيرا که هر گفتار بيهوده اي پرده حجاب و غفلت بر دل انسان مي افکند. آداب شوخي کردن (چگونه شوخي و مزاح کنيم) چه خوب است که انسان مسلمان بتواند قلوب ديگران را با سخن لطيف و جذاب به دست آورد و با انديشه لطيف و شوخي هاي بزرگوارانه اش بر ديگران تأثير بگذارد. دين پرسماحت اسلام فرد مسلمان را امر مي کند که خصايل پسنديده اخلاقي و افعال ستوده داشته باشد خوش مشرب، خندان، نرم خو، شاداب باشد امّا حدود و مرز نشاط و شادماني و شوخي در اسلام کدام است و چه ضوابطي دارد؟ 1. افراط نکردن در شوخي: پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ فرمودند: من از لهب و لعب (بيهوده گويان) نيستم و آنان از من نيستند. بخاري در ادب المفرد مي گويد ياران پيامبر اکرم براي مثال شوخي مي کردند و به جانب هم پوست خربزه مي انداختند امّا هنگامي که وقت جديّت بود مرداني جدي بودند. 2. شوخي باعث آزار يا بي ادبي نسبت به کسي نباشد: پيامبر خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ مي فرمايند: هيچ کدام از شما به جدي يا شوخي متاع برادر مسلمانش را بر ندارد و کسي که عصاي برادرش را بر مي دارد به او پس بدهد. بنابراين کسي که به جهت شوخي کردن يا خنداندن کس ديگري مسلمان ها را مسخره کند يا دروغ بگويد يا هتک حرمت نمايد گنهکار است و مرتکب عمل حرام شده است چه آگاه باشد چه بي خبر 3. پرهيز از دروغگويي در شوخي: چه بسيارند کساني که براي مجلس گرمي و خنداندن مردم سخنان دروغ را با شوخي هاي خود مي آميزند بدون ترديد از نظر اسلام اين نوع شوخي باطل است پيامبر خدا فرمودند واي بر کسي که براي خنداندن مردم سخنان دروغ مي گويد واي بر او، خود پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ که الگوي تمام بشريت هستند نه تنها عبوس و خشک مذهب نبوده بلکه حتي با شوخي هاي خود هم تعاليم اخلاقي و انساني را به همگان مي آموزد مثلا پيرزني نزد پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ آمد حضرت به او فرمود پير به بهشت نمي رود پيرزن گريست حضرت فرمودند در آن روز تو پير نخواهي بود خداي متعال مي فرمايد ما آنان را پديد آورديم پديد آوردني و ايشان را دوشيزه گردانيديم. حضرت در اين شوخي هم مطلبي را به همه يادآوري مي کند که در بهشت همه جوان هستند و هم پيرزن را متوجه اين مسأله مي کند که او در بهشت جوان خواهد بود و از نعمات بهشتي بهره خواهد برد. دروغ گفتن به شوخي کم کم انسان را بر دروغ جدي جرأت مي دهد. امام خميني در چهل حديث مي فرمايند: از اموري که انسان بايد ملتفت آن باشد اين است که دروغ به عنوان شوخي و مزاح هم در اخبار از آن نهي شده و تشديد در امر به ترک آن گرديده است و علماء بزرگ فتوا به حرمت آن نيز مي دهند. چگونگي يادگيري بذله گويي و مزاح پسنديده بدون شک هر انساني داراي استعداد و ظرفيتي است که به شکلي بروز مي نمايد براي مثال يکي نويسنده خوبي است و ديگري سخنران و... علاوه بر اين استعداد، بدون شک سعي و تلاش و مهارت در يک امر نيز باعث پيشرفت فرد مي شود. براي يادگيري و پيشرفت در اين موضوع لازم است که اولا مطالعات خود را در هر زمينه اي بالا ببريد. در اين رابطه بايستي کتاب هاي شعر و مطالب طنز آميز و فکاهي را به طور روزانه و زياد مطالعه کنيد، تا براي هر موضوع و مسئله آمادگي داشته باشيد. بنابراين مجلات و کتب طنز مانند کتبي که در رابطه با بهلول مي باشد و کتاب هاي تمثيل بزرگان مثل چند جلد کتاب تمثيلات، آيت الله حائري شيرازي مي تواند شما را کمک نمايد. کلام آخر: آنچه مهم است اين است که انسان به پيروي از پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ و اولياي الهي گريه و خنده و خشم و رضا و نرمي و خشونت خود را که هر کدام بخشي از شخصيت او را تشکيل داده و وجود آن براي ادامه حيات او لازم است را درست و به جا به کار گيرد و در جاي مناسب خود خرج کند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه