در اندیشه سیاسى شیعه «ولى امر» از سوى شارع منصوب است؛ لیکن این به معناى نبود نقش براى مردم در نفى یا اثبات حکومت نیست؛ زیرا ولى امر در تشکیل حکومت دینى و اعمال ولایت، حق تحمیل سلطه خود را ندارد.

در اندیشه سیاسى شیعه «ولى امر» از سوى شارع منصوب است؛ لیکن این به معناى نبود نقش براى مردم در نفى یا اثبات حکومت نیست؛ زیرا ولى امر در تشکیل حکومت دینى و اعمال ولایت، حق تحمیل سلطه خود را ندارد. بنابراین حکومت اسلامى، با خواست مردم پدید مى آید. دلیل هاى متعددى بر این مسأله وجود دارد؛ از جمله اینکه امیرالمؤمنین(ع) از پیامبر(ص) نقل مى کنند: «پیامبر(ص) به من فرمود: اى پسر ابوطالب! ولایت امت من برعهده تو است. پس اگر به سلامت قدرت را به تو سپردند و در مورد زمامدارى تو، با خشنودى اتفاق کردند، سرپرستى امورشان را برعهده گیر؛ ولى اگر در مورد تو رأى دیگرى ابراز داشتند، آنان را به حال خود رها کن». «یابن ابیطالب لک ولاء امتى فان ولّوک فى عافیة و اجمعوا علیک بالرضا فقم بامرهم و الا فدعهم و ما هم فیه»، ابن طاووس، کشف المحجه، ص 180. امام خمینى(ره) در پاسخ به دبیرخانه ائمه جمعه درباره گستره و چگونگى «ولایت فقیه» مى نویسد: «باسمه تعالى. ولایت در جمیع صور دارد؛ لکن تولى امور مسلمین و تشکیل حکومت بستگى دارد به آراى اکثریت مسلمین که در قانون اساسى هم از آن یاد شده است و در صدر اسلام تعبیر مى شده است به بیعت با ولى مسلمین». سند شماره 657، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى؛ به نقل از: کواکبیان، مصطفى، مبانى مشروعیت در نظام ولایت فقیه، ص 258. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 29/500008) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه