جهان دیگر در ظرف ادراک ما نمی‌گنجد؟ چگونه انسان از بعد زمان خارج می‌شود؟ آیا انسان توانایی پذیرش آن را دارد، یا خیر؟

اولاً جهان دیگر در ظرف ادراک ما می‌گنجد. توضیح آن‌که اگر مقصود از ادراک، ادراک عقلی از مفاهیم و تصورات و مسائل نظری باشد که چنین امری بنابر اصولی که در مباحث شناخت‌شناسی به اثبات رسیده است و در این‌جا نمی‌توان به آن پرداخت، امری ممکن است؛ یعنی انسان می‌تواند مفاهیم و نظام نظری نسبت به جهان وراء طبیعت و وراء مادّی و جهان دیگر را ادراک نماید. امّا اگر منظور از ادراک، ادراک شهودی و قلبی باشد، این ادارک از جهان دیگر نیز مقدور است چرا که باز بنابراصول این نوع ادراک و سلوک عملی که در آن طرح شده است، انسان می‌تواند به مرحله‌ای بار باید که ظرفیت ادراک شهودی جهان دیگر را پیدا نماید. نگا: آیة ا... عبدا... جوادی آملی، شناخت‌شناسی در قرآن، فصل‌های هشتم، نهم، دوازدهم، سیزدهم و چهاردهم. امّا در این مورد که انسان توانایی پذیرش ادراک جهان دیگر را دارد، یا خیر؟ اگر مقصود ادراک شهودی است که ظاهراً همین معنا منظور شما است، بله، امّا به دلیل آنکه هر نظام از نظام‌های عالم، دارای احکام و قوانین مربوط به خود است؛ باید انسان به مرتبه‌ای نایل آید که سنخیت پذیرش آن نظام و قوانین را بیابد. توضیح آنکه در نظام هستی، عوالم گوناگونی هست که هر کدام دارای احکامی می‌باشند. این احکام به لحاظ تفاوت عوالم، با یکدیگر فرق دارند. مثلاً عالم ناسوت یا طبیعی، احکام مخصوص به خود دارد و عالم برزخ احکام مختص به خود؛ و عالم قیامت آثار مربوط به خود. آدمی برای ورود و درک شهودی آن عوالم، باید به صورتی تبدل یابد که بتواند چنین ظرفیتی را پیدا نماید. به همین جهت است که انسان با مرگ، تحولی را واجد می‌شود تا بتواند به عالم برزخ وارد گردد؛ و باز بر اساس آیات قرآنی، باید تحولی اساسی در مجموع عالم رخ دهد تا آمادگی درک و پذیرش احکام و آثار عالم قیامت را پیدا کند. بنابراین، می‌توان گفت که انسان ظرفیت پذیرش ادراک جهان غیر مادّی را دارد؛ ولی به شرط آنکه بر اثر تحولات و تبدلات، این قابلیت را احراز نماید. چنانکه برخی از انسان‌ها بر اثر انجام یک سلسله اعمال و آداب و قدم گذاشتن در وادی سیر و سلوک، ظرفیت فهم و ادراک عوالم بالاتر را در همین دنیا و قبل از مرگ و قیام قیامت احراز کرده، بسیاری از حقایق بر آن‌ها منکشف می‌گردد. در این باره نگاه کنید به: استاد محمد شجاعی، باز گشت به هستی، و همو، عروج روح. مانند آن جوان سالک که بر اثر سلوک عملی در همین دنیا، حقایق عوالم دیگر را مشاهده می‌نمود. دوزخ و جنات و برزخ در میان‌ پیش چشم کافران آرم عیان‌ وانمایم حوض کوثر را به جوش‌ کآب بر روشان زند بانگش به گوش‌ و آنکه تشنه گرد کوثر می‌دوند یک به یک را نام وا گویم کی‌اند می‌بساید دوششان بر دوش من‌ نعره‌هاشان می‌رسد در گوشِ من‌ اهل جنت پیش چشمم ز اختیار در کشیده یکدیگر را در کنار دستِ همدیگر زیارت می‌کنند و ز لب هم بوسه غارت می‌کنند مثنوی / 1 / 3535 - 3540. به هر روی، اگر کسی بتواند دل خود را تطهیر نموده، به سرمایه درون راه یابد و با چشم و گوش دل، نظر به عالم بیفکند، در مرتبه اوّل، طبیعت را نشانه و آئینه ملکوت می‌یابد و با مشاهده در ملکوت اشیا، همه آنها را تسبیح‌گر خداوند سبحان می‌بیند و دیگر بار در مرتبه برتر، ملکوت را نیز آیینه‌ای می‌بیند که تنها ذکر خداوند قدوس را ارائه می‌دهد. و امّا چگونه انسان از بُعد زمان خارج می‌شود؟ از مطلب پیشین روشن می‌گردد که انسان دارای دو شأن و دو بُعد است: یک بُعد آشنای انسان است و بُعد دیگر بعد بیگانه انسان؛ یا به تعبیر دیگر، انسان معجونی است از یک راست و یک دروغ: آن دروغت این تن فانی بود راستت آن جان ربانی بود. همان / 4 / 3031. بُعد آشنای انسان، جسم اوست و بعد بیگانه و راست او، روح اوست. هر یک از این دو احکام خود را داراست. جسم برای خود احکامی دارد و روح هم برای خود احکامی. یکی از احکام بسیار مهم روح که هموست که ظرفیت پذیرش ادراک عوالم دیگر را می‌یابد، (تجرد) روح است. یعنی، روح فوق مقوله مادیات است. روح امری مادّی نیست و از این رو عوارضی چون مکان مندی و زمان مندی در آن معنا ندارد. لذا انسان با توجه به این شأنش، می‌تواند در ادراک حقایق عوالم دیگر از بعد زمان خارج شود. دراین باب نگا: ارمغان آسمان (شرحی بر رساله انسان در عرف عرفان)، سید یوسف ابراهیمیان، صص 299 - 308. www.eporsesh.com .

موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی امین

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/03

لینک کوتاه