در مورد گرايش هاي سياسي و خط فکري و نوع برخورد با انقلاب توسط پنج رئيس جمهور يعني رجايي، آيت الله خامنه اي، آيت الله هاشمي، حجت الاسلام خاتمي و دکتر احمدي نژاد برايم بنويسيد.

شهيد رجايي او فردي با روحيه جهادي و انقلابي و عدالت محور و معتقد به پيروي از ولايت فقيه بود به طوري که به سرعت به عنوان رئيس جمهور مکتبي لقب گرفت. وي که دوران نخست وزيري خود را در کابينه بني صدر با پافشاري بر آرمان هاي انقلاب گذرانده بود، پس از عزل و فرار بني صدر، به عنوان دومين رئيس جمهور ايران توسط مردم انتخاب شد. با توجه به کوتاه بودن دوران رياستش، فرصت انجام اقدامات اساسي برايش پيش نيامد ولي از اظهار نظرهاي ايشان، پيروي نظري و عملي وي از ولايت فقيه و پايبندي به اهداف انقلاب و لزوم توجه ويژه دولت به نيازمندان و مستضعفين، سرفصل هاي سياست هاي داخلي ايشان به شمار مي رفت. در زمينه سياست خارجي نيز اعتقاد و ترويج انديشه صدور انقلاب، حمايت از نهضت هاي مستضعفين دنيا و سياست مبارزه با سياست سلطه طلبي آمريکا را در دستور کار داشت. آيت الله خامنه اي ايشان نيز همانند شهيد رجايي معتقد به پافشاري بر آرمان هاي انقلاب و اهداف از پيش تعيين شده آن توسط امام راحل بودند ولي برخلاف شهيد رجايي که با نخست وزيرش شهيد باهنر در هماهنگي کامل بود ايشان به دليل ناهماهنگي نخست وزير وقت، در پياده کردن برنامه هايش به نوعي با مشکل مواجه بود. لزوم توجه به بحث مهم عدالت، مخالفت با اقتصاد دولتي، اعتقاد به حمايت همه جانبه دولت با مسأله جنگ تحميلي و اعتقاد به لزوم بسيج همه جانبه امکانات دولتي براي پشتيباني از جبهه ها از مشخصه هاي مهم جهت گيري ايشان در ايام رياست جمهوري بود. آقاي هاشمي وي با توجه به آسيب هاي مادي و معنوي وارده بر کشور و زيرساخت هاي اقتصادي و اجتماعي در طول جنگ، بر لزوم اولويت قرارگرفتن سازندگي کشور و توسعه اقتصادي تأکيد کرده و توليد هر چه بيشتر ثروت را بدون توجه جدي به نوع توزيع آن، هدف دولت معرفي مي کرد. در سياست خارجي نيز استراتژي تشنج زدايي و همکاري و اعتماد به نهادها و سازمان هاي بين المللي و حتي برخي کشورهاي غربي و عربي متخاصم را دنبال کرد. مسکوت گذاشتن اصل قانون اساسي مبني بر تشکيل شوراهاي شهر و روستا، اجراي برنامه هاي اقتصادي ديکته شده توسط نهادهاي بين المللي مانند بانک جهاني و صندوق بين المللي پول و ايجاد احزاب دولتي مانند حزب کارگزاران از ويژگي هاي برجسته دوران رياست جمهوري آقاي هاشمي است. هرچند که انتقاداتي جدي بر شيوه مديريت کشور و جهت گيري هاي دولت ايشان وارد شده است ولي در مجموع دولت او را مي توان در راستاي مسير انقلاب ارزيابي کرد. آقاي خاتمي ايشان استراتژي دولت خود را ذيل عنوان توسعه سياسي مطرح کرده و تلقي و برداشت فضاي باز سياسي بيشتري را در کشور مي توان داشت، همچنين با تشويق و ترغيب نهادهاي سياسي و مدني مانند احزاب و نهادهاي غير دولتي و اجراي اصل مسکوت مانده قانون اساسي در ايجاد نهاد شوراهاي شهر و روستا، سعي در رسيدن به توسعه سياسي و ايجاد جامعه مدني را داشت. در بخش اقتصادي نيز دنبال کردن برنامه هاي اقتصادي دولت قبلي با کمترين تغيير در دستور کار ايشان قرار گرفت. در سياست خارجي نيز علاوه بر سياست تشنج زدايي، سياست اعتماد سازي را نيز در دستور کار قرار داد. در بخش فرهنگي نيز عمل به شعار تسامح و تساهل را در پيش گرفته و راه را براي بوجود آمدن فضاي شانتاژ رسانه اي (عموماً مطبوعاتي) عليه آرمان هاي نظام جمهوري اسلامي باز گذاشت. مسکوت گذاشتن سياست نه شرقي و نه غربي و غفلت از استراتژي صدور انقلاب و اعتماد بيش از حد به دول غربي و بعضي دول عربي معاند با نظام، برگزاري مذاکرات هسته اي و بستن همه تأسيسات و فعاليت هاي اتمي دانشمندان کشور، از نتايج سياست خارجي در دوره رياست جمهوري او بود. آقاي احمدي نژاد در دوران موسوم به دوم خرداد، شعارها و اهداف والاي انقلاب اسلامي مورد تهديد و حمله جدي قرار گرفت. از اين رو برخي علماي ديني و در رأس آنها مقام معظم رهبري بيشترين سهم را در تبيين مجدد و بازگويي آن اهداف ايفا کردند. لذا با فضاي ايجاد شده توسط رهبري و برخي ديگر از علماي ديني و انقلابي ارزش هاي ديني و انقلابي را در معرض مطالبه قرار داد که عنصر عدالت، شاه بيت آن بود. در دوره اي که آقاي احمدي نژاد پا به عرصه سياست نهاد، کمتر کسي از سياستمداران مطرح، تصور مي کرد که بتوان با شعارهاي انقلابي دهه 60 باز هم آراي مردم را به سوي خود جذب کرد. در واقع شعار عدالت او بر پايه بازگويي سخنان و آرمان هاي امام راحل و رهبري معظم و درک صحيح از فضايي بود که در پي سرخوردگي مردم از شعارهاي روشنفکري و يا توسعه سياسي بود که مطرح گرديده بود و در اين فضاي جديد بود که همه عرصه هاي سياست بر محور عدالت و پيشرفت باز تعريف گرديد. سياست خارجي: او در عرصه سياست خارجي بر تاکتيک نه شرقي نه غربي تکيه کرده و بر استراتژي صدور انقلاب دوباره تأکيد کرد. چرخش توجه دستگاه ديپلماسي از همکاري و اعتماد سازي با نهادهاي بين المللي همچون شوراي امنيت به سوي همکاري با ملل مستضعف و مظلوم در آفريقا، آسيا و آمريکاي لاتين، جهت پيدا کرد پافشاري بر حقوق هسته اي ملت و باز کردن همه مراکز تأسيساتي اتمي کشور که در پلمپ سازمان بين المللي اتمي، تأکيد دوباره بر ضرورت از بين رفتن رژيم جعلي اسرائيل و گسترش همکاري ها با همسايگان آسياي ميانه و عرب غير معاند با نظام اسلامي، حاصل جهت گيري هاي سياست خارجي کشور در دوره رياست جمهوري ايشان است. سياست داخلي: در عرصه داخلي نيز علاوه بر دنبال کردن حفظ فضاي باز سياسي، مقوله عدالت اجتماعي را به عنوان سمت و سوي سياست هاي دولت قرار داد. سفرهاي استاني که سفر دولتمردان به همه شهرهاي کشور را به دنبال داشت باعث شد تا هم مردم بتوانند دغدغه هاي خود را به صورت مستقيم به گوش مسئولين و رسانه هاي عمومي برسانند و هم اين احساس در بين آنها تقويت شود که در نظام اسلامي فاصله اي بين مردم و مسئولين نبايد باشد و در اين باره مديريت کشور از تمرکز گرايي در پايتخت خارج گرديد. در عرصه فرهنگي داعيه ارزش هاي ديني و انقلابي را داشته و افق هايي روشن و روزنه هاي اميد را در اين جهت گشوده است. در مقوله اقتصاد نيز او برخلاف ديگران هيچ اعتقادي به مباني و مدل هاي اقتصادي رايج و مطرح ندارد و البته بدون ارائه سيستم و يا الگوي اقتصادي خاصي همواره از اقتصاد اسلامي سخن گفته و در صدد اجراي آن است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه