چرا حتما باید نماز را به زبان عربى خواند؟ چه اشکالى دارد من با دوست خود به زبان فارسى و یا هر زبانى که مى خواهم سخن بگویم؟ آیا در این صورت تأثیرگذارتر نخواهد بود چون بهتر مى دانیم چه مى گوییم؟

این که واجب است تمامى مسلمانان جهان با هر نوع زبان و ملیتى که دارند نماز را به عربى بخوانند دلایل و حکمت هاى متعددى مى تواند داشته باشد ، از جمله این که : {J یک : غناى زبان عربى J} غناى زبان عربى از جهت واژگانى ، ساختارى و معنایى - به ویژه در حوزه معارف دینى - به گونه اى است که با دیگر زبان ها قابل قیاس نیست . بررسى هاى انجام شده ، نشان مى دهد که برخى از مفاهیم قرآنى ، در زبان هاى دیگر معادل ندارد . رایج ترین آیه قرآن یعنى « بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ » به هیچ زبانى ترجمه دقیق نشده است و گویى هیچ مترجمى نمى تواند معادل هاى دقیق براى برخى از واژه هاى به کار رفته در آن بیابد . جالب است بدانید که برخى از مترجمین قرآن در مواردى به جاى معادل گذارى ، خود واژه هاى قرآن را به کار مى برند و از این طریق ، واژه هاى قرآن وارد بسیارى از زبان ها ( چون فارسى ، انگلیسى و . . . ) شده است . به عنوان مثال ، مارمادوک پیکتال - یکى از مترجمان نامدار قرآن به زبان انگلیسى - هرگز کلمه {L= God =L} را به جاى « الله » به کار نبرده است بلکه {L= Allah =L} را استعمال نموده و آن را از جهات متعددى برتر از {L= God =L} مى داند . و یا دو کلمه « رحمن ورحیم » این دو واژه یکى رحمت عامه خداوند را میرساند که شامل مومن وکافر است وآن « رحمن » است ویکى رحمت خاصه به مومنان را که واژه « رحیم » است . در فارسى ما دو معادل براى بخشنده نداریم که یکى تعمیم را برساند ودیگر مخصوص بودن آنرا براى عده خاص واگر در ترجمه « رحیم » گفته میشود مهربان به جهت تنگ بودن قافیه است والا مهربان معادل « رئوف » عربى است ومعادل رحیم نیست . بنا بر این معادل صریحى براى این دو واژه نداریم وبخشنده و مهربان دو واژه نزدیک به لفظ عربى ان هستند ونه مرادف دقیق . بنابراین فارسى سازى نمازو یا هر زبان دیگرى نمى تواند در بردارنده تمامى معانى نماز باشد و این امر مساوى با از دست دادن آثار و فوائد نماز خواهد شد . {J دو . مصونیت از تحریف J} خواندن نماز به یک صورت معین ، آن را از دستبرد ، تحریف و آمیخته شدن به خرافات و مطالب بى اساسى که بر اثر مداخله افراد غیر متخصص ، هنگام ترجمه آن به زبان هاى دیگر ، رخ مى دهد ، نگاه مى دارد و به این وسیله روح این عبادت اسلامى محفوظتر مى ماند . {J سه . ایجاد روح اتحاد و همدلى در مسلمانان J} شاید بتوان گفت به عربى خواندن نماز ، بیانگر روح اتحاد در جوامع مسلمانان است . هر مسلمانى در هر جاى عالم باشد به سوى یک قبله و با یک طریق و یک زبان با معبود خوش به راز و نیاز مى پردازد و در هر دیار و کشورى که انسان مسلمان وارد شود - هر چند زبان ها متفاوت است - اما در هر مسجدى که قدم بگذارد شیوه نیایش با خداى سبحان یکى است و این خود بهترین نوع اتحاد و همدلى را پدید مى آورد . . 1 {J چهار . زبان عربى پل ارتباطى بین تمامى مسلمانان جهان J} خواندن نماز به زبان عربى ، یکى از نشانه هاى جهانى بودن دین اسلام است زیرا جمعیتى که در یک صف قرار مى گیرند و در یک جبهه فعالیت مى کنند ، ناگزیرند ، زبان واحدى داشته باشند که به وسیله آن تفاهم کنند یعنى علاوه بر زبان مادرى و محلّى ، یک زبان عمومى و جهانى هم داشته باشند . نماز خواندن به یک زبان ، از طرف تمام مسلمانان رمز وحدت و نشانه ى یگانگى مسلمانان است . و از آنجا که زبان عربى به اعتراف اهل فن ، یکى از وسیع ترین و جامع ترین زبان هاى دنیاست ، این حقیقت روشن تر مى شود که تمام فرق مسلمان مى توانند آن را به عنوان یک زبان بین المللى شناخته و از آن به عنوان تفاهم و همبستگى اسلامى استفاده نمایند . {J پنج . ایجاد انگیزه جهت آشنایى بیشتر با معارف دینى J} زبان عربى نه تنها زبان یک قوم بلکه زبان دین ما است و آشنایى با آن ، ما را مستقیما با پیام خدا و سنت قولى پیامبر ( صلى الله علیه وآله ) و ائمه هدى ( علیهم السلام ) آشنا مى سازد . عربى بودن نماز ، موجب انس و ارتباط دائمى مسلمانان با زبان دین و کتاب آسمانى مى شود و زمینه آشنایى هرچه بهتر و مستقیم تر از معارف دینى را فراهم مى آورد . {J شش . حفظ لطافت و اعجاز قرآن J} لطافت و زیبایى و اعجازین بودن سوره هاى قرآن ، در صورت ترجمه از دست خواهد رفت و زیباترین ترجمه هاى بشرى ، هرگز جانشین لطافت و زیبایى کلام خداوند و آهنگ دلنشین و دل نواز آن نخواهد شد . « مارمادوک پیکتال » - در مقدمه ترجمه انگلیسى خود از قرآن - مى نویسد : « قرآن را نمى توان ترجمه کرد زیرا نغمه و آواى بى نظیر و آهنگ دلنشین آن ، انسان را دگرگون مى سازد و او را به خشوع و گریه و یا شور و شوق وا مى دارد » {L= .GloriousQuranMuhammadM.PickthallMuslimWorlLegue-Rabita7791p.V. =L} 3 {L= .TheMeaningofThe =L} {J هفتم - مصونیت جوامع اسلامى از تهاجم فرهنگى دشمن J} از منظر جامعه شناسى زبان ، یکى از مهم ترین ابزارهاى انتقال و پویایى فرهنگى است . فرهنگ پذیرى {L= (Acculturation) =L} و جامعه پذیرى {L= (Socialization) =L} در حد بسیار بالایى وامدار زبان مى باشد . اگر استعمار جدید {L= (Neo_colonialism) =L} با تمام توان خود در بسط زبان خود مى کوشد ، از آن روست که بهترین راه تحمیل فرهنگ خود و بیگانه سازى ملت ها با هویت خویش ، در گرو تغییر زبان و ادبیات است . براى مسلمانان ، پیوند دائمى و فزاینده با زبان عربى - که حاوى فرهنگ ، ادبیات و معارف دینى است - یک ضرورت اجتناب ناپذیر است و بدون آن جامعه اسلامى ، با شتاب بیشترى دستخوش استحاله فرهنگى خواهد شد . از این رو شارع مقدس اسلام از طریق نمازهاى پنجگانه ، پیوند با زبان دین را نهادینه و دائمى ساخته تا به این وسیله انتقال و پویایى فرهنگ اسلامى ، در همه نسل ها و صیانت آن در برابر تهاجمات فرهنگى بیگانگان ، در حد بالایى تضمین شود . وحدت زبان ضامن حفظ و مصونیت این عبادت بزرگ از تحریف و آمیختگى با خرافات است . در پایان این نکته را یادآورى مى نمائیم که به طور مسلم دانستن معناى آیات و اذکار نماز باعث بهره مندى بیشتر از نماز و توجه به خدا مى شود لذا بر هر مسلمان شایسته است نسبت به یاد گیرى معناى نماز که در یک صفحه کتاب خلاصه مى شود ، اقدام نموده و از آنجا که این جملات هر روز چندین نوبت در نمازها تکرار مى شود به قدرى ساده و آسان است که مى شود آن را در یک ساعت ، براى تمام عمر یاد گرفت . ( 1 ) مجتبى کلباسى ، یکصدو ده پرسش و پاسخ درباره نماز ، انتشارات ستاد اقامه نماز ، 1388 ، نهم ص 24 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه